Lý Nhân Tông (1066-1128) là con trai của vua Lý Thánh Tông và là vị hoàng đế thứ tư của triều đại Lý. Ông lên ngôi khi mới 7 tuổi vào năm 1072 và trị vì cho đến khi qua đời vào năm 1128, tổng cộng hơn 55 năm. Thời gian cầm quyền của ông không chỉ ghi dấu ấn là khoảng thời gian dài nhất trong lịch sử Việt Nam mà còn được biết đến như một giai đoạn thịnh vượng rực rỡ nhất của triều đại Lý. Đây cũng là thời kỳ chứng kiến sự phát triển văn hóa, kinh tế và xã hội đáng kể, đóng góp vào nền văn minh Việt Nam.
Triều đại của Lý Nhân Tông đã ghi dấu ấn sâu sắc trong sự phát triển của nền giáo dục khoa bảng tại Đại Việt. Vào mùa xuân năm 1075, ông đã khởi xướng kỳ thi khoa bảng đầu tiên, được gọi là khoa thi Tam trường, nhằm tuyển chọn những nhân tài phục vụ cho đất nước. Kết quả của kỳ thi này đã công nhận 10 người, trong đó Lê Văn Thịnh, quê Bắc Ninh, trở thành trạng nguyên đầu tiên của Đại Việt.
Triều đại của Lý Nhân Tông đã ghi dấu ấn sâu sắc trong sự phát triển của nền giáo dục khoa bảng tại Đại Việt
Năm 1076, Lý Nhân Tông cho xây dựng Quốc Tử Giám bên cạnh Văn Miếu, nơi thờ Khổng Tử và các bậc hiền triết trong Nho giáo. Đây là nơi đào tạo nhân tài dành cho các thái tử và những người xuất sắc trong xã hội, được coi là trường đại học đầu tiên của Việt Nam. Trong cùng năm đó, ông đã ban hành chiếu “cầu lời nói thẳng”, thể hiện mong muốn nhận được những lời khuyên chân thành từ quan lại và nhân dân.
Bên cạnh việc phát triển Nho học, nhà vua cùng với Thái hậu còn tích cực xây dựng nhiều chùa chiền và khuyến khích các thiền sư hành đạo. Điều này đã giúp Phật giáo lan tỏa rộng rãi và góp phần ổn định xã tắc. Lý Nhân Tông đã dùng Phật pháp để giáo hóa nhân dân, đảm bảo sự ổn định và thái bình cho đất nước.
Ngoài việc chú trọng đến giáo dục, vua Lý Nhân Tông cũng rất quan tâm đến nông nghiệp và thủy lợi. Ông đã triển khai nhiều dự án lớn nhằm phát triển kinh tế - xã hội, đặc biệt là trong lĩnh vực nông nghiệp và nông thôn. Được ghi nhận là người đầu tiên khởi công xây dựng những con đê lớn, ông đã đóng góp không nhỏ vào sự khai phá và phát triển của đất nước.
Ngoài việc chú trọng đến giáo dục, vua Lý Nhân Tông cũng rất quan tâm đến nông nghiệp và thủy lợi
Dưới triều đại của Lý Nhân Tông, nền nông nghiệp Đại Việt phát triển rực rỡ, mang lại nhiều vụ mùa bội thu cho đất nước. Trong những năm khô hạn, nhà vua thể hiện sự quan tâm sâu sắc đến đời sống người dân thông qua việc mở kho lương thực và giảm thuế, giúp họ vượt qua những khó khăn. Nhờ vậy, nền kinh tế nhanh chóng hồi phục và tiếp tục phát triển mạnh mẽ.
Ngoài ra, Lý Nhân Tông còn tích cực tham gia và tổ chức các lễ hội bắt voi, không chỉ để thể hiện sức mạnh quân sự mà còn để khẳng định sự phồn thịnh của đất nước. Những hoạt động này góp phần gắn kết cộng đồng và tạo nên không khí vui tươi trong xã hội.
Trong suốt thời gian trị vì, vua Lý Nhân Tông đã thực hiện nhiều chính sách cải cách quan trọng, đem lại nhiều thay đổi tích cực cho đất nước. Ông được nhân dân ngưỡng mộ và gọi với cái tên "vua Phật", khẳng định vị thế của một trong những vị vua vĩ đại trong lịch sử Việt Nam.
