Tiềm ẩn nhiều rủi ro khi để lộ thông tin CMND/CCCD
Chứng minh nhân dân, Căn cước công dân là các giấy tờ nhân thân quan trọng của mỗi người dân, trong đó thể hiện đầy đủ các thông tin: Họ tên, địa chỉ, ngày tháng năm sinh, đặc điểm nhận dạng…
Hiện nay đa phần người dân đã chuyển sang sử dụng CCCD gắn chip, so với CMND và CCCD mã vạch thì CCCD gắn chip chứa đựng được nhiều thông tin hơn qua việc quét mã QR và chip điện tử gắn trên thẻ. Điều này đã vô tình tạo cơ hội cho kẻ xấu lợi dụng để sử dụng vào mục đích vi phạm pháp luật, nhất là các tội phạm công nghệ cao.
Tuy nhiên, trên thực tế lại có không ít trường hợp vì chủ quan mà người dân vô tư chia sẻ hình ảnh CMND/CCCD không làm mờ thông tin ra ngoài, hay nhiều đối tượng đã sử dụng thủ đoạn xin chụp ảnh CMND/CCCD rồi trả triền.
Hành vi này tiềm ẩn nhiều rủi ro, kẻ xấu có thể lấy thông tin, ảnh chụp và thực hiện các giao dịch vay tiền trên app nhằm mục đích chiếm đoạt. Hiện nay, thủ tục vay tiền qua app tương đối đơn giản, nhanh chóng, người vay chỉ cần ảnh chụp CMND/CCCD và thông tin cá nhân là có thể thực hiện thủ tục vay tiền. Ngay cả trường hợp cần xác minh chính chủ thì cũng được thực hiện hết sức sơ sài. Lợi dụng kẽ hở này, các đối tượng có thể dễ dàng thực hiện hành vi lừa đảo.
Ngoài ra, mọi người có thể bị lợi dụng sử dụng hình ảnh CMND/CCCD hai mặt để đăng ký thuê bao trả sau của các nhà mạng. Sau đó, chúng thực hiện những cuộc gọi quốc tế, hoặc thực hiện các cuộc gọi trong nước một cách vô tội vạ và chủ thẻ có thể phải chịu các khoản phí nợ cước... Chưa kể, các công ty ảo sẽ sử dụng thông tin cá nhân, ảnh chụp CMND/CCCD để đăng ký mã số thuế nhằm qua mặt các cơ quan chức năng…
Có thể thấy, chỉ với việc để lộ thông tin CMND/CCCD của chủ thẻ, kẻ xấu có thể lợi dụng các thông tin này để thực hiện vào nhiều hành vi phạm tội khác nhau nhưng mục đích chung đều nhằm chiếm đoạt tài sản.
Có phải trả nợ nếu bị đánh cắp thông tin để vay tiền?
Vay nợ mang bản chất của thỏa thuận vay tài sản, theo đó căn cứ Điều 463 Bộ luật Dân sự 2015, hợp đồng vay tài sản được hiểu là sự thỏa thuận giữa các bên, trong đó bên cho vay sẽ giao tài sản cho bên vay và bên vay hoàn trả theo đúng số lượng, chất lượng, lãi (nếu có) trong thời hạn nào đó theo thỏa thuận.
Như vậy, việc vay nợ chỉ được xác lập dựa trên sự thỏa thuận của các bên dưới tinh thần tự nguyện, do đó nếu một người bị lấy cắp thông tin như số CMND, CCCD… nhưng trên thực tế không thực hiện giao dịch vay tiền thì không có nghĩa vụ phải trả nợ.
Tuy nhiên, người bị lấy cắp thông tin trong trường hợp này phải chứng minh mình không phải là người thực hiện vay tiền.
Trường hợp người bị lấy cắp thông tin để vay nợ bị bên cho vay đòi nợ, có thể yêu cầu bên cho vay cung cấp các giấy tờ, chứng từ liên quan đến việc vay mượn như: Thời gian vay, số tiền vay, lãi suất cho vay, giao dịch vay...
Đồng thời, để đảm bảo tốt nhất quyền lợi của bản thân, người bị hại có thể trình báo sự việc trên cho các cơ quan công an có thẩm quyền tiếp nhận và giải quyết tin báo tội phạm.
Khi bị giả thông tin để vay nợ cần phải làm gì?
Theo Điều 463 Bộ luật Dân sự năm 2015, hợp đồng vay tài sản là sự thỏa thuận giữa các bên, theo đó bên cho vay giao tài sản cho bên vay; khi đến hạn trả, bên vay phải hoàn trả cho bên cho vay tài sản cùng loại theo đúng số lượng, chất lượng và chỉ phải trả lãi nếu có thoả thuận hoặc pháp luật có quy định.
Như vậy, việc trả nợ chỉ xảy ra khi hai bên có thỏa thuận về việc vay nợ. Trong trường hợp người bị lấy cắp thông tin cá nhân để vay nợ thì đó không phải là sự thỏa thuận của chủ CMND/CCCD nên họ không có nghĩa vụ phải trả nợ.
Tuy nhiên, để không phải trả nợ do bị đánh cắp thông tin, phải chứng minh được bản thân không phải là người thực hiện việc vay tiền.
Khi biết mình bị vướng nợ do bị giả thông tin, người bị hại nên yêu cầu bên cho vay xuất trình các chứng từ liên quan. Sau đó, trình báo sự việc cho cơ quan công an để tiến hành điều tra, xác minh...
