Truất quyền thừa kế là gì?
Theo quy định của Bộ luật Dân sự, thừa kế là việc chuyển dịch tài sản của người đã mất cho người còn sống. Tài sản thừa kế để lại được gọi là di sản.
Cũng theo quy định tại Bộ luật Dân sự 2015, thừa kế được chia thành 2 loại là thừa kế theo pháp luật và thừa kế theo di chúc. Trong đó, di chúc thể hiện ý chí của cá nhân nhằm chuyển tài sản của mình cho người khác sau khi mất (theo Điều 624 Bộ luật Dân sự năm 2015).
Điều 626 Bộ luật Dân sự năm 2015 quy định người lập di chúc có quyền:
- Chỉ định người thừa kế; truất quyền hưởng di sản của người thừa kế.
- Phân định phần di sản cho từng người thừa kế.
- Dành một phần tài sản trong khối di sản để di tặng, thờ cúng.
- Giao nghĩa vụ cho người thừa kế.
- Chỉ định người giữ di chúc, người quản lý di sản, người phân chia di sản.
Như vậy, truất quyền thừa kế là một trong những quyền của người lập di chúc. Đây chính là việc người lập di chúc không muốn để lại tài sản thừa kế của mình cho một người nào đó và thể hiện ý chí này trong di chúc.
Truất quyền thừa kế có thể hiểu là không được hưởng thừa kế theo quy định. Nếu không bị truất quyền thừa kế thì người đó đương nhiên sẽ được hưởng thừa kế theo quy định của pháp luật.
Người bị truất quyền thừa kế sẽ không được hưởng di sản của người đã mất dù người này có đủ các điều kiện để hưởng di sản theo quy định của pháp luật.
Trường hợp bị truất quyền thừa kế
Theo Bộ luật Dân sự, chỉ có một trường hợp duy nhất bị truất quyền thừa kế là do ý chí của người để lại di chúc.
Bên cạnh đó, có một số trường hợp sẽ không được hưởng di dản. Thông tin này được nêu rõ tại điều 621 Bộ luật Dân sự. Cụ thể, các trường hợp không được hưởng di sản gồm:
- Người bị kết án về hành vi cố ý xâm phạm tính mạng, sức khỏe; ngược đãi nghiêm trọng, hành hạ người để lại di sản; xâm phạm nghiêm trọng danh dự, nhân phẩm của người đó;
- Vi phạm nghiêm trọng nghĩa vụ nuôi dưỡng người để lại di sản;
- Bị kết án về hành vi cố ý xâm phạm tính mạng người thừa kế khác nhằm hưởng một phần hoặc toàn bộ phần di sản mà người thừa kế đó được hưởng;
- Lừa dối, cưỡng ép hoặc ngăn cản người để lại di sản trong việc lập di chúc, giả mạo di chúc, sửa chữa di chúc, hủy di chúc, che giấu di chúc nhằm hưởng một phần hoặc toàn bộ di sản trái với ý chí của người để lại di sản.
Truất quyền hưởng di sản thừa kế theo di trúc và không được hưởng di sản thừa kế theo pháp luật có sự khác biệt. Cụ thể:
- Người bị truất quyền hưởng di sản là trường hợp người viết di chúc không để lại di sản cho người thừa kế. Người này sẽ chỉ được hưởng di sản trong trường hợp di chúc không có hiệu lực pháp luật.
- Người không được hưởng di sản vẫn sẽ được hưởng di sản nếu người để lại di sản biết về những hành vi của người thừa kế (các hành vi đã nêu ở trên) nhưng vẫn cho họ hưởng theo di chúc.
