Theo lý giải của các nhà tâm lý, tính tham là một trong những động lực kích thích con người nỗ lực phấn đấu để đạt được mục tiêu nào đó mà người ta khát khao, mong đợi, là động lực nguyên thủy thúc đẩy kinh tế-xã hội phát triển. Tuy vậy, trong cuộc sống này, có 3 cái tham, tuyệt đối không được "dính" vào, nó sẽ khiến bạn dễ đánh mất đi con người lương thiện ban đầu, trở thành một kẻ hợm hĩnh.
1. Tham chiếm lợi nhỏ từ người khác
Là con người, ai cũng có những mong muốn riêng, cầu mong được hạnh phúc, cầu mong giàu có, cầu mong lấy được người thương... Nhưng nếu như những mong muốn đó trở nên vô tận, nó sẽ trở thành lòng tham. Những người tham chiếm lợi nhỏ từ người khác, rất dễ vì vài lợi ích nhỏ, mà tiêu hết tâm tư suy nghĩ, dù đó chỉ là lợi ích rất nhỏ hoặc cái lợi bất chính. Một vài ví dụ điển hình như:
Tham chiếm lợi nhỏ từ người khác
- Khi mua đồ, lúc nào cũng "mồm năm miệng mười" hòng khiến người bán giảm giá hoặc cho thêm đồ ăn.
- Khi đi ăn với bạn bè hoặc người thân, không bao giờ là người thanh toán hóa đơn.
- Thấy ai đó làm rơi tiền trên đường thì nhanh chóng "nhặt được của rơi, tạm thời bỏ túi."
Những người như vậy, lúc nào cũng vui vẻ vì nghĩ rằng mình tài giỏi, nhưng lại không biết rằng họ đang "vì nhặt hạt vừng mà làm tiêu mất hạt dưa hấu". Đừng tham cái lợi nhỏ từ người khác, bởi vì bạn tham càng nhiều, càng mất đi nhiều.
2. Tham danh tiếng
Người làm ăn chân chính, luôn là người thoát xa những trò lừa gạt vô đạo đức. Người tài giỏi thực sự, sẽ không cần "phóng loa" nói cho tất cả mọi người biết. Nhưng một người càng thèm muốn sự nổi tiếng phù phiếm, lại càng thích giả vờ bản thân tài giỏi, lắm tiền, nhiều của. Thành công và sự giàu có, không phải chỉ suốt ngày treo ngay miệng là có được, nó cần thông qua quá trình nỗ lực không ngừng. Thời nào, xã hội nào cũng có một bộ phận người tham lam, thậm chí tham lam đến mức mù quáng, bất chấp cả luân thường đạo lý.
Câu chuyện thực tế về nhà văn nổi tiếng thời Tây Tấn, Phan Nhạc, khi còn trẻ rất có tài, nhưng tính cách lại xốc nổi. Mẹ Phan Nhạc từng khuyên ông ấy không nên ham mê quyền lực. Mặc dù ngoài mặt ông ấy đồng ý, nhưng trong lòng lại thấy rất bất mãn. Sau này, Phan Nhạc liều lĩnh đầu cơ chính trị, nịnh hót Giả Mật, bị Tôn Tú vu cáo rằng có ý mưu phản, tru di tam tộc, đến cả phụ nữ cũng không tha.
Những người nhân phẩm tốt thường thờ ơ với danh tiếng, ngược lại những người tham lam lại vô cùng để ý đến việc này. Chính vì thế, đừng quá tham lam tài sản và sự nổi tiếng, vì nó sẽ khiến bạn dễ đánh mất đi con người lương thiện ban đầu, trở thành một kẻ hợm hĩnh.
3. Tham nhàn hạ
Người tham nhàn hạ là những người dám nghĩ nhưng không dám làm.
Người tham nhàn hạ là những người dám nghĩ nhưng không dám làm. Hiện trạng bất biến sẽ khiến họ muốn đứng yên và không làm gì cả. Tuy nhiên, nếu bạn cứ nuông chiều bản thân, để nó đứng mãi ở vùng an toàn, hưởng thụ thoải mái mỗi ngày, thì một khi khủng hoảng ập đến, bạn sẽ không đủ khả năng đương đầu với sóng gió và bị quật ngã.
Thứ mà người ta sợ nhất chính là tự mình làm mất đi ý chí chiến đấu và tinh thần dám nghĩ dám làm trong vùng an nhàn của riêng mình. Khi đối diện với nhàn hạ, bạn có thể nghỉ ngơi, nhưng không được tham luyến, níu giữ. Nếu không cố gắng, chính cái vùng nhàn hạ đó sẽ hủy hoại cả tương lai của bạn. Đã sống thì phải phấn đấu, không chùn bước. Hãy kiên trì, vì sau khi cái khổ qua đi, người ta mới càng dễ dàng trân trọng sự ngọt ngào của hạnh phúc.
