Cháo se là một món ăn truyền thống, đặc trưng của xã Hạ Mỗ, huyện Đan Phượng, Hà Nội. Món cháo này mang đến những nét độc đáo không chỉ trong cách chế biến mà còn ở hương vị và cách thưởng thức, hoàn toàn khác biệt so với các loại cháo thông thường khác. Theo truyền thuyết, cháo se có nguồn gốc từ thời vua Lý Nam Đế. Ban đầu, món ăn này được nấu để cung cấp cho các tướng sĩ, nhưng theo thời gian, nó đã trở nên phổ biến và trở thành một "đặc sản" được nhiều người biết đến tại vùng đất Hạ Mỗ.
Món cháo se được chế biến chủ yếu từ gạo tẻ xay nhuyễn cùng với nước hầm xương, kết hợp với một chút thịt băm được xào cùng hành phi thơm ngon. Mặc dù nguyên liệu không quá cầu kỳ, nhưng quy trình chế biến lại yêu cầu sự khéo léo, tỉ mỉ và rất công phu. Người dân Hạ Mỗ thường bắt đầu bằng cách xay gạo tẻ thành bột nước, sau đó cho hỗn hợp này vào túi vải và treo lên để nước thấm ra. Quá trình này giúp tạo nên một khối bột mềm dẻo, đồng đều và mịn màng với màu trắng tinh khiết.
Nước dùng cho cháo se được chế biến bằng cách ninh xương trong nhiều giờ đồng hồ, trong đó có sự góp mặt của xương đuôi heo để tăng thêm hương vị ngọt ngào và thanh mát. Nước dùng xương không chỉ đóng vai trò chủ đạo trong việc tạo ra vị ngọt tự nhiên mà còn mang lại giá trị dinh dưỡng cao cho món ăn. Trong quá trình ninh, người nấu cần phải chú ý loại bỏ bọt để đảm bảo nước dùng được trong veo, vị thơm ngon và màu sắc luôn hấp dẫn.
Nước dùng cho cháo se được chế biến bằng cách ninh xương trong nhiều giờ đồng hồ, trong đó có sự góp mặt của xương đuôi heo để tăng thêm hương vị ngọt ngào và thanh mát
Khi nước dùng đã đạt đến điểm sôi, hãy giảm nhiệt độ bếp xuống mức nhỏ để giữ nước luôn nóng nhẹ. Tiếp theo, dùng lòng bàn tay để nhào bột thành những sợi nhỏ có kích thước tương đương với đầu đũa, rồi từ từ thả những sợi bột đó vào nồi nước xương đang sôi.
Giai đoạn khó khăn nhất trong việc nấu cháo chính là việc khuấy đều, nhằm đảm bảo cho các sợi bột không bị nát hay vón cục, mà vẫn hòa quyện một cách hoàn hảo trong nồi nước xương. Để tăng cường độ sánh mịn cho nước dùng, người nấu có thể thêm một ít bột năng hoặc bột nếp vào nồi. Cháo sẽ đạt đến độ ngon tuyệt đỉnh khi được nấu trong xoong gang trên bếp củi, với lửa vừa phải để cháo không bị khê.
Khi cháo đã chín, nó sẽ có màu trắng trong và không còn thấy phần lõi bột bên trong. Lúc này, bạn hãy cho thịt nạc đã được xào thơm vào nồi và nêm nếm gia vị cho vừa khẩu vị. Để tăng thêm hương vị hấp dẫn, một số người còn rắc hành lá, hạt tiêu hoặc lạc rang lên trên bát cháo trước khi thưởng thức.
Khi cháo đã chín, nó sẽ có màu trắng trong và không còn thấy phần lõi bột bên trong
Món cháo se này thực sự mang lại hương vị thơm ngon đặc trưng, đặc biệt là trong những ngày đông rét mướt. Từng sợi cháo dẻo mềm kết hợp với vị ngọt dịu từ nước xương và chút béo bùi của lạc vừng. Tất cả những hương vị hòa quyện ấy tạo nên một trải nghiệm ẩm thực ấm áp, đầy đặn chất dân gian của người Hà Nội.
Món cháo se thực sự chinh phục thực khách bởi sự hấp dẫn cả khi nóng và khi nguội. Khi thưởng thức lúc nóng, cháo mang đến cảm giác dễ chịu, trong khi để nguội, cháo lại trở nên dẻo và đặc quánh, tạo ra một trải nghiệm ẩm thực thú vị khác. Phần topping của món cháo được chế biến công phu với thịt, vừng cùng các gia vị được nêm nếm vừa vặn, mang lại hương vị độc đáo. Sợi cháo se có độ đặc trưng, khiến việc ăn bằng đũa trở nên thật sự phù hợp. Thực khách có thể dùng đũa gắp từng sợi cháo, cảm nhận độ mềm mại và sự thấm đẫm vị ngọt thanh từ nước xương hầm được ninh nhừ.
Thực khách có thể dùng đũa gắp từng sợi cháo, cảm nhận độ mềm mại và sự thấm đẫm vị ngọt thanh từ nước xương hầm được ninh nhừ
Đặc biệt, nhiều người lại cho rằng phần cháo cháy dưới đáy nồi mới thật sự là “cực phẩm”. Phần cháy có màu vàng nhạt, độ dẻo và hương vị thơm ngon đặc trưng. Khi thưởng thức lớp cháo này, thực khách không thể không tán dương sự hấp dẫn của nó, và họ thường mong nồi cháo sẽ nhanh chóng cạn để có cơ hội thưởng thức thêm.
Hiện tại, món cháo se vẫn còn khá mới lạ đối với nhiều người. Nếu bạn muốn thưởng thức món ăn này, hãy ghé thăm làng Hạ Mỗ - Đan Phượng. Tại đây, có rất nhiều quán cháo dân dã, mỗi quán đều mang đến những hương vị đặc trưng, chắc chắn sẽ làm hài lòng bạn. Bên trong khu vực nội thành, quán Cháo Se Nghệ Nhân là địa điểm lý tưởng để bạn trải nghiệm món cháo độc đáo, nơi mà bạn có thể dùng đũa để thưởng thức.
