Điều kiện nào để được hưởng chế độ thai sản khi sinh con?
Theo Điều 30, Điều 31 Luật Bảo hiểm xã hội (BHXH) năm 2014, người lao động (bao gồm cả nam và nữ) khi có con được sinh ra thì sẽ được hưởng chế độ thai sản nếu đáp ứng các điều kiện sau:
* Lao động nam: Tham gia BHXH bắt buộc mà có vợ sinh con.
* Lao động nữ: Thuộc một trong các trường hợp sau:
- Đã đóng BHXH từ đủ 06 tháng trở lên trong 12 tháng trước khi sinh con.
- Đã đóng BHXH từ đủ 12 tháng trở lên mà khi mang thai phải nghỉ việc để dưỡng thai theo chỉ định của bác sĩ, trong đó phải từ đủ 03 tháng đóng BHXH bắt buộc trở lên trong 12 tháng trước khi sinh con.
Lưu ý:
Trường hợp lao động nữ chấm dứt hợp đồng lao động hoặc thôi việc trước thời điểm sinh con nhưng vẫn đáp ứng thời gian đóng BHXH của các trường hợp nêu trên thì vẫn được hưởng chế độ thai sản theo quy định.
Lúc này người lao động phải tự nộp hồ sơ hưởng chế độ thai sản tại cơ quan BHXH nơi cư trú chứ không làm thủ tục hưởng thông qua công ty.
Sinh con vào tháng mấy năm 2023 để được lợi tiền bảo hiểm?
Để trả lời cho câu hỏi trên, trước hết cần xem người lao động sinh con vào năm 2023 sẽ nhận được những khoản tiền nào.
* Lao động nữ sinh con:
Khi sinh con, lao động nữ sẽ nhận được 03 khoản tiền thuộc chế độ thai sản bao gồm:
(1) - Trợ cấp 1 lần khi sinh con
Căn cứ Điều 38 Luật BHXH năm 2014, lao động nữ sinh con sẽ được hưởng tiền trợ cấp 1 lần như sau:
Trợ cấp một lần/con = 2 x Mức lương cơ sở
Năm 2023 có sự biến động về lương cơ sở khi mức lương này được điều chỉnh tăng từ 1,49 triệu đồng/tháng lên thành 1,8 triệu đồng/tháng bắt đầu từ ngày 01/7/2023. Do đó mức hưởng trợ cấp 1 lần khi sinh con vào năm 2023 được xác định như sau:
| Thời gian | Mức lương cơ sở năm 2023 | Mức hưởng trợ cấp 1 lần khi sinh con năm 2023 |
| Đến hết 30/6/2023 | 1,49 triệu đồng/tháng | 2,98 triệu đồng/con |
| Từ 01/7/2023 | 1,8 triệu đồng/tháng | 3,6 triệu đồng/con |
| Mức tăng | 620.000 đồng/con | |
(2) - Trợ cấp thai sản
Căn cứ khoản 1 Điều 34 và khoản 1 Điều 39 Luật BHXH năm 2014, lao động nữ sinh con sẽ được nghỉ hưởng chế độ thai sản với thời gian là 06 (nếu sinh 01 con) hoặc nhiều hơn nếu sinh đôi trở lên với mỗi con sinh thêm được tính thêm 01 tháng
| Trợ cấp thai sản | = | 100% | x | Mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH 6 tháng trước khi nghỉ | x | Số tháng nghỉ chế độ |
Mức trợ cấp thai sản nhiều hay ít sẽ phụ thuộc vào mức tiền lương cụ thể đóng BHXH bắt buộc và số tháng nghỉ thai sản của mỗi người lao động.
(3) Trợ cấp dưỡng sức sau khi sinh con
Căn cứ Điều 41 Luật BHXH năm 2014, lao động nữ ngay sau khi nghỉ hết thời gian hưởng chế độ thai sản mà trong 30 ngày đầu làm việc, sức khỏe còn yếu thì có thể được xem xét giải quyết nghỉ chế độ dưỡng sức, phục hồi sức khoẻ từ 05 đến 10 ngày (bao gồm cả ngày lễ, Tết và nghỉ hằng tuần).
Với mỗi ngày nghỉ, người lao động được thanh toán chế độ dưỡng sức, phục hồi sức khoẻ sau thai sản với mức hưởng như sau:
Trợ cấp dưỡng sức sau thai sản/ngày = 30% x Mức lương cơ sở
Năm 2023, lương cơ sở được điều chỉnh tăng từ 1,49 triệu đồng/tháng lên thành 1,8 triệu đồng/tháng từ ngày 01/7/2023 nên mức hưởng trợ cấp dưỡng sức, phục hồi sức khỏe sau thai sản năm 2023 được xác định như sau:
| Thời gian | Mức lương cơ sở năm 2023 | Mức hưởng trợ cấp 1 lần khi sinh con năm 2023 |
| Đến hết 30/6/2023 | 1,49 triệu đồng/tháng | 447.000 đồng/ngày |
| Từ 01/7/2023 | 1,8 triệu đồng/tháng | 540.000 đồng/ngày |
| Mức tăng | 93.000 đồng/ngày | |
* Lao động nam sinh con:
Khi vợ sinh con, lao động nam có thể nhận được 02 khoản tiền chế độ thai sản sau đây:
(1) - Trợ cấp 1 lần khi vợ sinh con
Căn cứ Khoản 3 Điều 9 Thông tư 59/2015/TT-BLĐTBXH, được sửa bởi Thông tư 06/2021/TT-BLĐTBXH, lao động nam có vợ sinh con sẽ được hưởng trợ cấp 01 lần nếu thuộc một trong các trường hợp:
- Chỉ có cha tham gia BHXH: Cha phải đóng BHXH từ đủ 06 tháng trở lên trong 12 tháng trước khi sinh con.
- Trường hợp mẹ tham BHXH nhưng không đủ điều kiện hưởng chế độ thai sản: Người cha phải đóng BHXH từ đủ 06 tháng trở lên trong 12 tháng trước khi vợ sinh con.
Mức trợ cấp 01 lần khi vợ sinh con cũng được tính theo quy định tại Điều 38 Luật BHXH năm 2014 như sau:
Trợ cấp một lần/con = 2 x Mức lương cơ sở
Năm 2023, mức hưởng trợ cấp 1 lần khi vợ sinh con của lao động nam sẽ được xác định cụ thể như sau:
| Thời gian | Mức lương cơ sở năm 2023 | Mức hưởng trợ cấp 1 lần khi vợ sinh con năm 2023 |
| Đến hết 30/6/2023 | 1,49 triệu đồng/tháng | 2,98 triệu đồng/con |
| Từ 01/7/2023 | 1,8 triệu đồng/tháng | 3,6 triệu đồng/con |
| Mức tăng | 620.000 đồng/con | |
(2) - Trợ cấp thai sản
Theo khoản 2 Điều 34 Luật BHXH năm 2014, lao động nam tham gia BHXH bắt buộc mà có vợ sinh con thì sẽ được nghỉ hưởng chế độ thai sản từ 05 đến 14 ngày làm việc, tùy trường hợp.
Mỗi ngày nghỉ, lao động nam sẽ được cơ quan BHXH thanh toán số tiền thai sản như sau:
| Trợ cấp thai sản | = | 100% | x | Mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH 6 tháng trước khi nghỉ | : | 24 | x | Số ngày nghỉ |
Mức trợ cấp thai sản nhiều hay ít sẽ phụ thuộc vào mức tiền lương cụ thể đóng BHXH bắt buộc và số ngày nghỉ của mỗi người lao động.
Từ những phân tích trên có thể thấy rằng, người lao động sinh con vào những tháng nửa cuối năm 2023, tức từ tháng 7 đến tháng 12/2023 thì sẽ nhận được số tiền chế độ thai sản nhiều hơn, cụ thể là nhiều hơn về tiền trợ cấp 1 lần khi sinh con và tiền trợ cấp dưỡng sức, phục hồi sức khỏe sau thai sản.
