Chi tiết sai phạm 3 dự án Đan Mạch ngừng cấp ODA

Đại sứ quán Đan Mạch tại Hà Nội cho biết quyết định dừng hoạt động 3 trong 4 dự án nghiên cứu (về biến đổi khí hậu) sử dụng ODA của nước này tại Việt Nam do có bất thường về tài chính.
[links()]
Số tiền chi sai chiếm 11,4 tỷ đồng

Trong bản báo cáo được công bố trên mạng của Bộ Ngoại giao Đan Mạch đã nêu chi tiết những nghi vấn tiêu cực tài chính như chi sai mục đích, chi cao hơn giá thực tế hay không thực chi trong các dự án ODA ở Việt Nam, dù nhấn mạnh phát hiện cần phải kiểm tra thêm.
 

Bộ trưởng Phát triển Christian Friis Bach tuyên bố dừng 3 trên 4 dự án ODA của Đan Mạch tại Việt Nam để điều tra sự cố thâm hụt tiền. Ảnh: politiken.dk

Được biết, tổng vốn viện trợ cho 4 dự án này là 19,9 triệu kroner Đan Mạch, tương đương 69 tỷ đồng (ước tính theo tỷ giá hạch toán tháng 6 do Bộ Tài chính mới công bố, 1 kroner Đan Mạch tương đương 3.494 đồng).

Trong đó, số tiền rót cho các đối tác phía Việt Nam thực hiện là 14,12 triệu kroner (tương đương 49,1 tỷ đồng) và phần nghi chi sai chiếm hơn 23%, tức 3,3 triệu kroner (tương đương 11,4 tỷ đồng).

Đây là lý do Đại sứ quán Đan Mạch quyết định ngừng ngay lập tức 3 trong số 4 dự án nói trên. Riêng dự án 09-P01-VIE do tỷ lệ nghi sai phạm thấp (số tiền khoảng 300 triệu đồng) nên vẫn tiếp tục triển khai.

"Bộ trưởng Phát triển đã khẳng định Đan Mạch không thể và sẽ không chấp nhận việc ngân sách viện trợ phát triển bị sử dụng sai mục đích. Cách thức giải quyết của chúng tôi đối với tất cả các trường hợp có dấu hiệu tiêu cực là rõ ràng và nhất quán. Đây cũng là quan điểm của chúng tôi đối với bất kỳ nghi vấn tiêu cực nào xảy ra trong các chương trình doDanida (Cơ quan Viện trợ Đan Mạch - PV) tài trợ ở tất cả các quốc gia" - Đại sứ Đan Mạch John Nielsen phát biểu.

Chuyển khoản từ ngân sách dự án vào... ngân hàng

Trong dự án Đánh giá những tác động của biến đổi khí hậu đến điều kiện tự nhiên, môi trường và phát triển kinh tế xã hội miền Trung, số tiền chi sai mục đích lên tới 5,4 tỷ đồng. Đối tác thực hiện phía Việt Nam là Viện Địa lý trực thuộc Viện Khoa học - Công nghệ.

Trong số những sai phạm nổi cộm, có 2,1 tỷ đồng chi lương, thù lao cho nhiều người mà không rõ công việc cụ thể, đồng thời có những khoản chi không rõ ràng khác theo lệnh của người quản lý. "Những khoản chi này cần xác minh thêm", báo cáo của Công ty kiểm toán Price Waterhouse Coopers (PWC) cho biết.

Chưa hết, 615 triệu đồng được dùng để mua ôtô phục vụ dự án, nhưng điều tra cho thấy xe này rất ít khi được dùng vì các nghiên cứu viên thường đi khảo sát bằng máy bay.

Ngoài ra, có hàng trăm triệu đồng thất thu vì các chi phí mua bị khai vống giá. PWC còn chỉ ra rằng Viện Địa lý từng tự ý "mượn" tiền của dự án cho vào ngân hàng và trả lại một thời gian sau đó.

Cấp học bổng cho con cán bộ dự án

Đây là phát ngôn chính thức đầu tiên của Đại sứ Đan Mạch John Nielsen trong một thông cáo báo chí đăng tải trên trang web của Đại sứ quán ngày 1/6 vừa qua.

Trong dự án Biến đổi khí hậu và các hệ sinh thái vùng cửa sông của Việt Nam do đối tác Việt Nam là Viện hải dương học thuộc Viện khoa học - công nghệ Việt Nam thực hiện, có một khoản hơn 845 triệu đồng được chi như học bổng thưởng cho con gái của điều phối viên dự án, do chính giám đốc phê duyệt.

Báo cáo cho biết học bổng được cấp mà không qua quá trình lựa chọn ứng viên. Cô con gái của điều phối viên dự án đã làm việc được 3 năm trước khi có học bổng trên nhưng gần đây đã rời viện sau khi hoàn tất học bổng. Tuy nhiên, báo cáo nói việc này cần kiểm tra, xác minh thêm.

Khoảng 173 triệu đồng đã được chi để mua máy tính xách tay cho các nghiên cứu sinh nhưng không hề bắt buộc trả lại máy sau khi dùng. Báo cáo nói máy tính xách tay nằm trong ngân sách dự án đã được thông qua nhưng mục đích sử dụng vẫn còn là câu hỏi.

Chi 52 triệu đồng cho kế toán dự án... không liên quan đến dự hội thảo

Trong dự án Cải thiện giống lúa thích nghi với điều kiện ngập mặn để đối với với tình trạng nước biển dâng cho các vùng đồng bằng ven biển Việt Nam, báo cáo cho biết, chi phí cho chuyến tham dự hội thảo tại Áo không được ghi chép rõ ràng, tuy nhiên được báo cáo là chi phí dành cho Cơ quan Viện trợ Đan Mạch. Trong đó, có 52 triệu đồng dành cho một kế toán dự án, vốn không liên quan gì đến hội thảo cũng đi dự.

Bên cạnh đó, xe dành cho dự án được mua với giá cao hơn thực tế (ước tính) khoảng 156,9 triệu đồng. Đây là giá ước tính dựa trên một chiếc xe tương tự được mua tại một dự án khác một năm sau đó vì không có giấy tờ nào ghi chép lại.

Lương cho nhân viên kiểm kê dữ liệu được trả 1 tỷ đồng

Trong Dự án nghiên cứu Tác động của Biến đổi khí hậu tới biến đổi sử đụng đất và thay đổi sinh kế ở đồng bằng sông Hồng, có 10 điểm nghi vấn với tổng số tiền thâm hụt lên đến 1,3 triệu kroner Đan Mạch (tương đương 4,4 tỷ đồng).

Đối tác phía Việt Nam thực hiện dự án này là Trung tâm Quốc tế nghiên cứu biến đổi toàn cầu (ICARGC) trực thuộc Đại học Quốc Gia Hà Nội. Còn đối tác phía Đan Mạch là Viện Nghiên cứu Môi trường Quốc Gia thuộc Đại học Aarhus.

Trong số những sai phạm lớn nhất, có hơn 900 triệu đồng được chuyển vào quỹ của ICARGC mà không có chứng từ, trong khi lại báo cáo sang Cơ quan Viện trợ Đan Mạch (Danida) là chi lương. Hơn một tỷ đồng khác được trả cho hai nhân viên của Viện làm nhiệm vụ kiểm kê thu thập dữ liệu, trong khi trên thực tế các nhân viên này đã được trả lương trước đó.

Sổ sách giữa các bên cũng vênh một khoản 1,1 tỷ đồng, được cán bộ dự án giải thích là khoản tạm chi cho các dự án.

Ngoài 4,4 tỷ đồng này, PWC lưu ý có 250.000 kroner (870 triệu đồng) đã tạm ứng cho 4 nhân viên mà không có giải thích rõ ràng.

• Lê (Tổng hợp từ VNN, VNE)