Khi thấy kết quả học tập của con không đạt như mong đợi, nhiều phụ huynh thường có phản ứng chỉ trích. Tuy nhiên, hành vi này có thể tạo ra áp lực tâm lý không cần thiết cho trẻ. Để giảm bớt lo lắng và sợ hãi, một số phụ huynh chọn cách khích lệ bằng những câu như “Không sao đâu”. Nhưng nếu lặp đi lặp lại, kiểu an ủi này có thể dẫn đến tâm lý ỷ lại hoặc khiến trẻ càng tập trung vào thực tế mình chưa đạt yêu cầu.
Daniel Wegener, một nhà tâm lý học xã hội tại Harvard, đã thực hiện một thí nghiệm thú vị: khi yêu cầu người tham gia không nghĩ đến “con gấu trắng”, kết quả là họ lại không thể ngừng suy nghĩ về nó. Hiệu ứng gấu trắng này một lần nữa chứng minh rằng việc cấm kỵ điều gì sẽ có xu hướng khiến người ta chú ý đến điều đó nhiều hơn. Trong giáo dục, nếu bạn càng muốn con mình không bận tâm đến áp lực, trẻ sẽ càng dễ để tâm.
Các chuyên gia tâm lý khuyên rằng cha mẹ nên áp dụng những phương pháp khác để hỗ trợ con. Thay vì chỉ nói những điều an ủi, hãy tìm cách thúc đẩy sự kiên trì và tạo động lực cho trẻ. Điều này không chỉ giúp trẻ cảm thấy thoải mái hơn mà còn nuôi dưỡng tinh thần cầu tiến trong học tập.
Các chuyên gia tâm lý khuyên rằng cha mẹ nên áp dụng những phương pháp khác để hỗ trợ con
“Con cảm thấy phần nào trong bài thi này mình thực hiện tốt nhất?”
Câu hỏi này không chỉ trao cho trẻ quyền quyết định mà còn khuyến khích chúng dũng cảm đối mặt với những thất bại. Dù cho kết quả có không như mong đợi, việc ôn tập sẽ giúp trẻ nhận ra rằng vẫn có những khía cạnh mà chúng có thể làm tốt ở mức độ phù hợp.
Bên cạnh đó, phong cách học tập của mỗi trẻ không giống nhau - có những em nổi trội ở một số môn nhưng lại yếu thế ở những môn khác. Việc khuyến khích trẻ chia sẻ về những phần bài thi mà chúng cảm thấy tự tin sẽ góp phần giúp chúng hồi phục sự tự tin. Khi trẻ nhận diện được điểm mạnh của mình, như khả năng viết lách hay tư duy logic trong toán học, chúng sẽ nhận ra rằng “Mình cũng có nhiều điều đáng tự hào”.
Ngoài ra, bạn cũng có thể hỏi trẻ về lý do khiến chúng cảm thấy phần thi đó tốt hơn. Điều này sẽ giúp trẻ ý thức rằng, thành tích không chỉ đến từ sự may mắn, mà còn từ quá trình nỗ lực, ghi nhớ và ôn luyện nghiêm túc. Nhắc nhở trẻ về các phương pháp hiệu quả này sẽ giúp chúng áp dụng vào những phần còn yếu để cải thiện trong những lần thi sau.
Như vậy, trẻ sẽ không còn cảm thấy áp lực bởi những sai sót hay thiếu sót, mà thay vào đó tập trung vào việc “làm thế nào để cải thiện hơn trong tương lai”.
Bạn cũng có thể hỏi trẻ về lý do khiến chúng cảm thấy phần thi đó tốt hơn
“Con có những điểm yếu nào cần cải thiện?”
Bên cạnh việc giúp trẻ phục hồi sự tự tin và phát huy những điểm mạnh của bản thân, cha mẹ cũng không thể bỏ qua những điểm yếu. Thay vì phán xét, hãy cùng trẻ phân tích một cách khách quan những vấn đề chưa hoàn hảo. Dù điểm số không phải là thước đo duy nhất để đánh giá năng lực của trẻ, nhưng chúng cung cấp thông tin quý giá về những chỗ cần cải thiện và lý do tại sao chúng xảy ra, từ đó giúp trẻ nhận thức rõ ràng hơn về những điểm yếu của mình và điều chỉnh phương pháp học tập cho phù hợp.
Khi trẻ đã nhận thức được vấn đề và những lĩnh vực cần cải thiện, hãy dành lời khen ngợi cho chúng. Trong hành trình phát triển và học hỏi, trẻ cần sự hướng dẫn và động viên từ cha mẹ. Khi được cha mẹ chỉ bảo và làm mẫu từng bước, trẻ sẽ tự tin hơn vào khả năng khắc phục những vấn đề trong tương lai.
“Nhớ luôn giữ bình tĩnh nhé.”
Việc rèn luyện tâm lý vững vàng là yếu tố vô cùng quan trọng trong hành trình học tập và thi cử. Nhiều học sinh có thể thể hiện rất tốt và thông minh trong các hoạt động hàng ngày, nhưng khi đến những kỳ thi quan trọng, thành tích của các em lại không ổn định, bỏ lỡ những cơ hội quý giá. Lý do thường là do áp lực từ bản thân hoặc từ gia đình, khi mọi người đặt quá nhiều trọng tâm vào điểm số và kết quả, gây nên nỗi lo sợ về thất bại và những kết quả không mong đợi. Tuy nhiên, sự lo lắng và căng thẳng này thường dẫn đến những tác động tiêu cực, làm cho hiệu suất thi cử càng giảm sút hơn.
Chúng ta, những bậc phụ huynh, nên chú trọng hơn đến việc phát triển khả năng học tập và sự tiếp thu kiến thức của con, thay vì chỉ dán mắt vào điểm số. Chỉ khi tạo ra động lực học tập và khơi gợi niềm đam mê khám phá cho trẻ, các con mới có thể phát triển một cách bền vững trong việc học.
Vì vậy, các bậc phụ huynh hãy kiên nhẫn trò chuyện với con, giúp các em hiểu rằng kỳ thi không phải là một cuộc thi quyết định số phận mà chỉ là dịp để kiểm tra và đánh giá những gì đã học. Việc duy trì tâm lý bình tĩnh và tiếp cận kỳ thi bằng một thái độ thoải mái sẽ giúp con ghi điểm tốt hơn trong các bài thi.
