Giải nghĩa câu nói: “Bảy không chôn cha, tám không chôn mẹ”
Người xưa quan niệm rằng: nếu người cha mất vào ngày mùng 7 âm lịch thì không nên tiến hành mai táng trong ngày đó; tương tự, nếu mẹ mất vào ngày mùng 8 âm lịch thì cũng không nên chôn cất trong ngày hôm đó. Bởi đây là hai ngày kỵ theo ý các cụ xưa. Ý nghĩa của câu nói này thực sự nằm ở các yếu tố tâm linh và phong thủy mà cha ông ta truyền lại.
Theo dân gian, con số 7 đọc là “thất”, có ý nghĩa là mất mát, hao tổn. Còn số 8, đọc theo Hán – Việt là “bát” – gần âm với “bạt”, nghĩa là cuốn đi, làm tiêu tán, không giữ được. Vì thế người xưa nói rằng việc chôn cha vào ngày mùng 7 bị cho là xui xẻo, bởi có thể kéo theo nhiều điều không may mắn, thậm chí ảnh hưởng đến phúc phần, sự yên ổn của dòng tộc. Còn ngày mùng 8, nếu chôn mẹ, thì lo sợ vận khí của gia đình sẽ bị “cuốn trôi”, gia đạo lục đục, đói kém.
Ngoài ra, trong văn hóa phương Đông, cha là tượng trưng cho Dương khí, mẹ là đại diện cho Âm khí. Ngày mùng 7 và mùng 8 được cho là những ngày có sự xung khắc về âm dương, gây ra sự bất hòa về mặt ngũ hành. Bởi vậy, khi tổ chức tang lễ vào những ngày này, người xưa lo sợ việc an táng sẽ không được “thuận thiên – thuận địa”, khiến người mất và người sống đều không được yên.
Phong tục chọn ngày chôn cất trong văn hóa Việt
Người Việt cực kỳ chú trọng tới việc lựa chọn ngày lành tháng tốt để tổ chức các nghi lễ quan trọng, đặc biệt là tang lễ. Việc chon cất mai táng không chỉ là đưa người đã khuất về nơi yên nghỉ mà còn mang ý nghĩa tâm linh: nếu chọn được ngày tốt, hướng tốt, mộ phần yên ổn thì con cháu sẽ được hưởng phúc, gia đạo hưng thịnh. Ngược lại nếu vào giờ độc ngày xấu thì dẫn đến nhiều hệ quả đáng sợ, con cháu cũng bị ảnh hưởng lây.
Chính vì vậy, khi có người qua đời, gia đình thường nhờ thầy hoặc xem sách chọn ngày giờ làm lễ, đưa đi, chọn hướng đặt mộ, hướng xuất phát khi đưa tang... Câu “bảy không chôn cha, tám không chôn mẹ” cũng nằm trong hệ thống những lời răn dạy về cách chọn ngày, tránh giờ, để tổ chức tang sự một cách hợp phong thủy, thuận thiên ý.
Góc nhìn hiện đại: Nên hiểu và vận dụng thế nào?
Ngày nay xã hội ngày càng hiện đại, nhiều người cho rằng đây chỉ là những quan niệm mang tính mê tín dị đoan. Thế nhưng có thờ có thiêng, có kiêng có lành, tin vào tâm linh cũng rất tốt để cho tâm thái được bình an. Việc kiêng kỵ ngày mùng 7 hay mùng 8 có thể không còn áp dụng rập khuôn như xưa, nhưng tinh thần cẩn trọng, tôn kính với người đã khuất thì vẫn cần được gìn giữ.
Thực tế, ngày nay ngay cả ở chốn đô thị hiện đại hay các tầng lớp khác nhau, nhiều gia đình vẫn giữ thói quen chọn ngày giờ chôn cất dựa theo lịch âm, thậm chí tham khảo ý kiến của thầy phong thủy để “an lòng người sống, yên giấc người mất”. Điều này không hoàn toàn mê tín, mà thể hiện sự thấu đáo, lòng hiếu thảo và sự gắn kết giữa truyền thống và hiện đại. Việc hiểu và gìn giữ những câu nói như vậy chính là một cách để chúng ta tiếp nối mạch nguồn văn hóa dân tộc trong thời đại hiện đại đầy biến động.
