Y học cổ truyền Trung Quốc: "Đàn ông dựa vào ăn, phụ nữ dựa vào ngủ"
Theo Quan Niệm Đông Y: "Đàn ông dựa vào ăn, phụ nữ dựa vào ngủ". Đối với nam giới, duy trì năng lượng di chuyển và vận động được thực hiện thông qua việc ăn uống, nhằm tích lũy dương khí. Đồng thời, phụ nữ để nuôi dưỡng âm cần tạo điều kiện cho giấc ngủ để duy trì trạng thái yên bình.
Tuy nhiên, chuyên gia Đông Y nhấn mạnh rằng, mặc dù nam và nữ có thể dựa vào ăn uống và giấc ngủ tương ứng, thực tế, cả hai giới cần chú ý cả hai khía cạnh này.
Với nam giới, mục tiêu chính của việc ăn uống là bồi bổ tinh khí cho thận, vì thận chịu trách nhiệm thu thập dương khí - nguồn năng lượng của cơ thể. Thận đóng vai trò quan trọng trong mọi hoạt động sống. Do đó, trong cuộc sống hàng ngày, nam giới nên tập trung ăn các thực phẩm bổ thận, thúc đẩy tinh khí như Câu Kỷ, Hoài Sơn, hạt dẻ, mè đen, hạt sen, vv.
Phụ nữ, mặc dù "ngủ" quan trọng hơn ăn uống, cũng cần quan tâm đến chế độ ăn. Bổ gan và dưỡng huyết là trọng tâm, phụ nữ nên tiêu thụ thức ăn tốt cho huyết và âm như Đương Quy, táo đỏ, cháo thịt cừu, vv.
Về giấc ngủ, tối ưu hóa thời gian ngủ cần phải duy trì khoảng 8 giờ mỗi đêm cho cả nam và nữ. Không nên ngủ ít hơn 6 giờ đêm và nên có thời gian nghỉ ngơi khoảng từ 30 phút đến 1 giờ vào buổi trưa. Tuy nhiên, việc nắm bắt thời điểm nghỉ ngơi tốt nhất cũng rất quan trọng.
Nói chung, khoảng thời gian tốt nhất để ngủ là từ 10 giờ tối đến 6 giờ sáng hôm sau. Tuy hiện nay nhiều người thường dậy khuya và ngủ muộn từ 1 giờ sáng đến 9 giờ sáng, điều này có thể đủ thời gian nhưng chất lượng giấc ngủ không cao vì không tuân theo thời gian tối ưu cho giấc ngủ. Đối với phụ nữ, việc tăng thời gian ngủ một cách hợp lý có thể cần thiết do mất nhiều máu trong kinh nguyệt.
Nhấn mạnh rằng, dưỡng khí cho nam và dưỡng huyết cho nữ là quan trọng, không nên dựa quá nhiều vào việc ăn những loại thực phẩm cụ thể, mà cần đảm bảo cân bằng dinh dưỡng và tập thể dục. Đối với giấc ngủ, cũng cần lưu ý rằng ngủ quá nhiều cũng không tốt cho sức khỏe.
Dưỡng sinh có thập yếu, thập kỵ, thập thương, thập đa thập thiểu
Thập yếu (mười điều phải làm):
Chải đầu thường xuyên; rửa mặt thường xuyên; mắt đảo thường xuyên; xoa tai thường xuyên; gõ hai hàm răng vào nhau thường xuyên,
Thường xuyên nuốt nước bọt; tập thói quen xoa bụng hằng ngày; thắt lưng phải thường xuyên vận động; chăm chỉ xoa bóp bàn chân và di lại thường xuyên.
Thập kỵ (mười điều cần tránh):
Tránh để đầu trần buổi sáng; tránh ngồi lâu trên nền đất ẩm ướt; không ngồi trước quạt khi đổ mồ hôi; tránh mặc quần áo ẩm ướt (kể cả do mồ hôi thấm); tránh nhịn tiểu;
Tránh tắm nước nóng; tránh ngồi xổm; không đứng một chân để mặc quần; tránh xoay đầu quá nhanh; tránh thức khuya.
Thập thương (mười việc gây tổn thương sức khoẻ):
Nhìn lâu hại mắt; đi lâu hại gân cốt; ngồi lâu hại thắt lưng; nằm lâu hại nguyên khí; lo lắng nhiều hại tim;
Ăn nhiều hại dạ dày; đứng lâu hại xương; buồn nhiều hại phổi; tức giận hại gan; thị phi nhiều làm tổn thương tinh thần.
Thập đa thập thiểu (mười nhiều mười ít):
Ăn thịt ít, rau nhiều; nói ít làm nhiều; ăn muối ít, giấm nhiều; ăn đường ít, trái cây nhiều; ít quần áo hơn, tắm nhiều hơn;
Uống ít rượu, nhiều nước; ăn ít hơn, nhai kỹ hơn; ít phụ thuộc vào phương tiện lại, đi bộ nhiều hơn; bớt lo, cười nhiều; đừng quá lệ thuộc vào thuốc men, vận động và luyện tập nhiều hơn.
