Hiện nay, Điều 9 Luật Đất đai 2024 phân loại đất đai thành 03 nhóm:
- Nhóm 1: Đất nông nghiệp
- Nhóm 2: Đất phi nông nghiệp
- Nhóm 3: Đất chưa sử dụng
Có thể thấy, pháp luật quy định cụ thể về các loại đất như đất ở, đất thương mại dịch vụ, đất trồng lúa, đất trồng cây hàng năm, đất trồng cây lâu năm,… nhưng không có loại đất nào là đất 50 năm. Tuy nhiên có thể hiểu đây là loại đất có thời hạn sử dụng 50 năm (được ghi trên Sổ đỏ, Sổ hồng).
Theo quy định tại Điều 80, Điều 81 và Điều 172 Luật Đất đai 2024, một số trường hợp có thể dẫn đến việc thu hồi đất do vi phạm pháp luật về đất đai bao gồm:
1. Sử dụng đất sai mục đích
Người sử dụng đất không được sử dụng đất sai với mục đích đã ghi trong quyết định giao đất hoặc cho thuê đất. Trường hợp đã bị xử phạt vi phạm hành chính nhưng vẫn tiếp tục vi phạm (như chuyển đất nông nghiệp thành đất ở trái phép) sẽ bị thu hồi đất.
2. Không đưa đất vào sử dụng
Đất không được đưa vào sử dụng trong thời gian quy định cũng có thể bị thu hồi. Cụ thể:
- Đất trồng cây hàng năm, đất nuôi trồng thủy sản: Không sử dụng trong 12 tháng liên tục.
- Đất trồng cây lâu năm: Không sử dụng trong 18 tháng liên tục.
- Đất trồng rừng: Không sử dụng trong 24 tháng liên tục.
Nếu đã bị xử phạt vi phạm hành chính mà không khắc phục trong thời hạn được ghi trong quyết định xử phạt, đất sẽ bị thu hồi.
3. Hết thời hạn sử dụng đất
Khi thời hạn sử dụng đất (50 năm) kết thúc, nếu không có hồ sơ xin gia hạn hợp lệ, quyền sử dụng đất có thể bị thu hồi và đưa vào quy hoạch sử dụng đất của địa phương.
4. Vi phạm pháp luật đất đai
Các hành vi lấn chiếm đất, hủy hoại đất nếu đã bị xử phạt vi phạm hành chính mà vẫn tiếp tục vi phạm cũng sẽ dẫn đến việc thu hồi đất.
5. Thu hồi đất vì mục đích quốc gia
Nhà nước có quyền thu hồi đất nếu đất nằm trong khu vực được quy hoạch phục vụ cho các dự án phát triển quốc phòng, an ninh, kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng theo quyết định của cơ quan nhà nước có thẩm quyền.
Người dân sử dụng đất 50 năm cần tuân thủ đúng quy định về mục đích sử dụng, thời gian sử dụng, cũng như các quy định liên quan để tránh nguy cơ bị thu hồi đất. Việc quản lý đất đai hợp lý và đúng pháp luật sẽ đảm bảo quyền lợi cho người sử dụng đất trong dài hạn.
