Tuổi dậy thì – giai đoạn dễ tổn thương nhưng cần tự do
Tuổi dậy thì luôn là thử thách lớn đối với bất kỳ bậc phụ huynh nào. Những đứa trẻ vốn ngây thơ bỗng trở nên cứng đầu, cáu bẳn, dễ nổi giận vô cớ. Nhiều cha mẹ kể rằng họ cảm thấy như “bị con đẩy ra khỏi thế giới của con”, dù trong lòng thì chỉ muốn bảo vệ con từng chút một.
Chị Huyền Trang (quận Hà Đông, Hà Nội), mẹ của một bé trai 14 tuổi, chia sẻ: “Có những lúc con im lặng cả ngày, hỏi gì cũng chỉ đáp cụt ngủn. Lúc đầu tôi giận lắm, nhưng sau rồi mới nhận ra, có thể con đang cần một khoảng không gian riêng mà mình chưa từng nghĩ tới.”
Theo chuyên gia tâm lý Lê Khanh, giảng viên Trường ĐH KHXH&NV TP.HCM, tuổi dậy thì là thời điểm não bộ và nội tiết tố thay đổi mạnh mẽ, khiến trẻ có nhu cầu thể hiện cái tôi rõ ràng hơn, nhưng cũng dễ bị tổn thương: “Trẻ muốn được tin tưởng, muốn tự quyết định một số việc riêng. Nếu cha mẹ càng kiểm soát chặt, càng dễ đẩy con xa hơn” – (Dẫn từ ZingNews).
“Quy tắc Vòng Tay Ẩn Hình” – Khi sự quan tâm cần… vô hình
Thuật ngữ "Vòng Tay Ẩn Hình" không có trong sách giáo khoa nào, nhưng lại là cách mà nhiều bậc phụ huynh từng trải nghiệm đang áp dụng. Đó là kiểu yêu thương không ồn ào, không áp đặt – mà hiện diện như một vòng tay luôn sẵn sàng siết chặt, nhưng chỉ khi con muốn.
Một người mẹ ở TP.HCM, chị Kim Oanh, từng chia sẻ câu chuyện khiến nhiều người xúc động trên Vietnamnet: “Tôi dừng việc kiểm tra điện thoại con mỗi tối. Thay vào đó, tôi để lại tờ giấy nhỏ trên bàn học: ‘Mẹ luôn ở đây nếu con cần’. Mãi 2 tuần sau, con mới nhắn tin cảm ơn. Nhưng từ đó, con bắt đầu kể nhiều hơn.”
Chính sự lặng lẽ này tạo cảm giác an toàn cho con – rằng cha mẹ không phán xét, không theo dõi từng bước chân, nhưng vẫn luôn dõi theo bằng ánh mắt đầy yêu thương.
Tôn trọng sự khác biệt – nền tảng của sự kết nối
Không ít bậc phụ huynh cảm thấy hụt hẫng khi con không còn nghe lời như trước. Nhưng thay vì cố ép con quay lại "khuôn khổ", hãy thử lùi một bước để thấu hiểu: con cũng đang học cách trở thành chính mình.
Chuyên gia giáo dục Nguyễn Thị Kim Anh (Trường THPT Lê Quý Đôn, Hà Nội) từng chia sẻ trên Dân Trí: “Phụ huynh nên thay đổi tư duy từ ‘dạy con’ sang ‘đồng hành cùng con’. Tôn trọng cảm xúc, quan điểm của con không có nghĩa là buông lỏng, mà là thể hiện sự tin tưởng vào khả năng tự học hỏi của con.”
Việc để con tự đưa ra quyết định – dù là chọn trang phục, bạn bè hay hoạt động ngoại khóa – cũng là bước đầu của quá trình xây dựng sự tự lập. Nhưng đằng sau đó, vòng tay cha mẹ vẫn “ẩn hình” nâng đỡ khi con cần.
Khi cần, đừng ngại thể hiện sự yêu thương bằng lời
Một điều trớ trêu là khi con lớn, cha mẹ lại ít nói lời yêu thương hơn. Nhưng có một nghịch lý nhỏ: càng không nói, con càng không cảm nhận được. Tuổi dậy thì là thời điểm con cần biết rằng dù có nổi loạn đến đâu, tình yêu thương của cha mẹ vẫn nguyên vẹn.
Chị Ngọc Hà (cư dân Ecopark) từng thử cách nhắn tin cho con vào buổi sáng: “Chúc con một ngày thật vui. Mẹ yêu con.” Chị kể, ban đầu con lờ đi. Nhưng sau vài tuần, một sáng con để lại dòng chữ nhỏ trên bàn: “Mẹ ơi, hôm nay con thi, con hơi lo.”
Gỡ nút thắt bằng sự dịu dàng bền bỉ
Có thể con bạn sẽ không phản hồi ngay, không nói lời cảm ơn hay thể hiện xúc động. Nhưng như hạt giống âm thầm đâm chồi, sự kiên nhẫn của cha mẹ rồi sẽ đơm hoa. “Quy tắc Vòng Tay Ẩn Hình” không phải là một công thức cố định, mà là sự linh hoạt, tinh tế và kiên nhẫn của tình yêu làm cha mẹ.
“Tình yêu cha mẹ không cần phải ồn ào. Chỉ cần đủ để con biết: dù có đi xa đến đâu, luôn có một nơi để quay về” – Trích lời chuyên gia tâm lý Nguyễn Diệu Linh trên VnExpress.
Kết luận
Tuổi dậy thì là một hành trình của cả con và cha mẹ. Nếu bạn đang cảm thấy mất kết nối với con, hãy thử một cách tiếp cận mới – dịu dàng, tôn trọng và kiên nhẫn. Bởi đôi khi, những vòng tay mạnh mẽ nhất lại là những vòng tay… không cần siết chặt.
