Đây là câu chuyện của anh Trương Tiến Hải, một cư dân của phố Thành Công, phường Quảng Thành, TP. Thanh Hoá. Anh Hải đã quyết định từ bỏ công việc giảng viên đại học để trở về quê hương và khởi nghiệp trong lĩnh vực nông nghiệp.
Anh Hải chia sẻ rằng sau khi tốt nghiệp Đại học chuyên ngành Thủy sản và tiếp tục học lên Thạc sĩ, anh đã trở về quê nhà và có 10 năm công tác với vai trò giảng viên khoa Nuôi trồng Thủy sản tại trường Đại học Hồng Đức ở Thanh Hoá.
Suốt hơn một thập kỷ gắn bó với nghề giảng dạy và nghiên cứu, anh Hải đã nhận thấy rằng Thanh Hoá sở hữu những giống gia cầm, thủy cầm quý hiếm có nguy cơ bị mai một do sự lai tạp, đặc biệt là giống vịt Cổ Lũng và gà Kha Thầy (hay còn gọi là Ri Mây) từng được coi là đặc sản tiến vua.
Vào năm 2011, anh Trương Tiến Hải đã lên đường tới vùng núi Chí Linh, thuộc huyện Lang Chánh, và vùng núi Quan Hoá để tìm kiếm dấu tích của giống gà tiến vua. Tuy nhiên, những nỗ lực ban đầu của anh không mang lại kết quả. Nửa năm sau, anh Hải tiếp tục hành trình tìm kiếm và lần này anh đã phát hiện ra giống gà quý hiếm này tại huyện Ngọc Lặc. Dù vậy, anh nhận thấy rằng giống gà này đã bị lai tạp nhiều khi được nuôi dưỡng tại một số gia đình trong khu vực.
Mặc dù đang là giảng viên Đại học, anh Hải vẫn quyết định về quê khởi nghiệp
Anh Trương Tiến Hải đã tìm mua được 5 con gà trống và 6 con gà mái tiến vua từ ba hộ gia đình tại huyện Ngọc Lặc. Sau khi mang về trang trại, anh bắt đầu thực hiện quy trình khôi phục giống gà quý hiếm này.
Năm 2012, anh Hải tiếp tục hành trình bằng cách lên xã Cổ Lũng, huyện Bá Thước để mua giống vịt đặc sản của vùng này. Anh đã dành nhiều thời gian nghiên cứu, chọn lọc giống và lai tạo để tạo ra những con vịt thuần chủng chất lượng cao.
Anh Trương Tiến Hải chia sẻ: "Tôi đã chia trang trại thành 10 ô chuồng, mỗi ô nuôi theo tỷ lệ 1 trống và 5 mái. Sau một tháng, tôi luân chuyển con trống từ ô này sang ô khác. Quy trình này được thực hiện liên tục trong suốt 6 tháng để ghép đôi, lai tạo và chọn lọc ra những cá thể thuần chủng tốt nhất."
Sau hai năm miệt mài nghiên cứu và lai tạo, anh Hải đã thành công trong việc nhân giống vịt Cổ Lũng thuần chủng, đạt tỷ lệ đồng nhất màu sắc lên đến 97%. Những con vịt này có đặc điểm cổ to, ngắn, chân ngắn; con trống có đầu màu xanh, trong khi con mái mang màu cánh sẻ với khoang trắng ở cổ. Chúng còn có sức đề kháng tốt và cân nặng từ 1,6 đến 2 kg.
Sau hai năm miệt mài nghiên cứu và lai tạo, anh Hải đã thành công trong việc nhân giống vịt Cổ Lũng thuần chủng
Càng làm, anh Hải càng nhận ra niềm đam mê với nghiên cứu và chăn nuôi của mình ngày càng lớn. Đến năm 2014, anh quyết định xin nghỉ công tác tại trường để dành toàn bộ thời gian phát triển kinh tế từ việc nuôi dưỡng, bảo tồn giống vịt Cổ Lũng và gà tiến vua.
Anh Trương Tiến Hải kể lại: "Với số vốn ban đầu chỉ hơn một trăm triệu đồng, tôi đã vay thêm 380 triệu từ ngân hàng để thuê đất và mở trang trại nuôi gà, vịt."
"Khi tôi quyết định nghỉ việc, cả gia đình đều phản đối, nhưng đam mê của tôi quá lớn, không ai có thể ngăn cản được," anh Hải chia sẻ.
Dù được đào tạo chuyên ngành thủy sản một cách bài bản, anh Hải lại quyết định rẽ sang lĩnh vực chăn nuôi. Không có kinh nghiệm thực tiễn, anh gặp phải vô vàn khó khăn. Nhiều lần, anh đã phải đối diện với cảnh đàn vịt hàng nghìn con bị chết hàng loạt, gây thiệt hại lên đến hàng trăm triệu đồng.
Anh Hải chia sẻ về những khó khăn khi bắt đầu làm nông nghiệp: “Từ khi về quê làm nông, móng tay móng chân lúc nào cũng đen sì, da người thì sạm đi, quần áo thì dính đầy nhựa cây, lem luốc, không có bộ nào ra hồn. Có những đêm, khi đã gần nửa đêm, thậm chí 1-2 giờ sáng, đàn vịt của tôi đột nhiên lăn ra chết. Tôi phải gõ cửa các chuyên gia tại Đại học Hồng Đức để tìm hiểu nguyên nhân.”
Mặc dù gặp nhiều khó khăn, nhưng đam mê đã giúp anh không nản chí. Anh không ngừng nghiên cứu tài liệu, tham gia các hội thảo, hội nghị để học hỏi thêm kinh nghiệm và khắc phục những trở ngại.
Dần dần, anh Hải đã làm chủ được kỹ thuật nhân giống và nuôi thương phẩm vịt Cổ Lũng cùng gà tiến vua với quy mô lớn, cung cấp hàng nghìn con mỗi tháng cho thị trường. Thu nhập từ việc này, anh tiếp tục đầu tư để mở rộng diện tích đất, mua sắm máy móc, và xây dựng thêm nhà xưởng phục vụ cho công việc chăn nuôi.
Hiện nay, mỗi tháng, anh Hải đưa ra thị trường từ 500 đến 1.000 con vịt Cổ Lũng thương phẩm với giá 200.000 đồng mỗi con và hàng trăm con gà tiến vua với giá 200.000 đồng mỗi kilogram.
Hiện nay, mỗi tháng, anh Hải đưa ra thị trường từ 500 đến 1.000 con vịt Cổ Lũng thương phẩm với giá 200.000 đồng mỗi con
Bên cạnh việc tự sản xuất giống để nuôi, anh còn sở hữu 5 chiếc máy ấp trứng, mỗi tháng cung cấp ra thị trường và các trang trại vệ tinh từ 1.000 đến 2.000 con vịt giống với giá từ 15.000 đến 18.000 đồng mỗi con.
Với diện tích 4 ha mặt nước, anh Hải còn nuôi cá và tôm càng xanh. Mỗi năm, anh thu hoạch hơn 1 tấn tôm các loại, bán với giá từ 100.000 đến 250.000 đồng mỗi kilogram, và hàng tấn cá trắm, cá chép.
Để đảm bảo nguồn thức ăn cho gà, vịt và cá, anh Hải thuê đất, mở trang trại ở huyện Hậu Lộc và huyện Thạch Thành để trồng chuối và ngô, tự chủ động nguồn thức ăn cho vật nuôi. Dưới ao, anh trồng các loại hoa sung và bèo để tạo môi trường cho vi sinh vật phát triển, cung cấp nguồn thức ăn tự nhiên cho tôm và cá.
Sau gần một thập kỷ trở về quê hương khởi nghiệp, từ 2.500m² đất thuê làm trang trại ban đầu, anh Hải đã phát triển thành công trang trại chăn nuôi rộng 7ha, mang lại tổng doanh thu hàng năm khoảng 1 tỷ đồng trước khi trừ chi phí.
Trong tương lai, ngoài việc tiếp tục chăn nuôi vịt Cổ Lũng, gà tiến vua, nuôi cá và tôm càng xanh, anh Hải còn có kế hoạch trồng các loại cây dược liệu bản địa. Việc này không chỉ giúp bảo tồn và bổ sung nguồn thức ăn cho chăn nuôi, mà còn nhằm sản xuất trà túi lọc, phát triển kinh tế. Đồng thời, anh mong muốn tạo thêm nhiều công ăn việc làm cho người dân địa phương và giúp đỡ nhiều gia đình phát triển từ mô hình kinh tế trang trại.
