1. Thế nào là lỗi "đi xe không chính chủ"?
“Xe không chính chủ” không đơn thuần là trường hợp người điều khiển phương tiện không đứng tên trong Giấy đăng ký xe. Pháp luật hiện hành chỉ xử phạt lỗi không chính chủ nếu phát hiện việc mua bán, cho, tặng, thừa kế xe mà không thực hiện thủ tục sang tên đổi chủ theo quy định.
Các trường hợp bị xử phạt lỗi không chính chủ:
-
Mua xe nhưng không sang tên đổi chủ.
-
Được cho, tặng, thừa kế xe nhưng không thực hiện thủ tục đăng ký lại.
-
Được phân bổ, điều chuyển phương tiện (trong cơ quan, tổ chức) nhưng không cập nhật tên người sử dụng.
Không bị xử phạt nếu:
-
Vợ chồng, con cái, người thân mượn xe để sử dụng.
-
Bạn bè, đồng nghiệp mượn xe nhau đi lại thông thường.
-
Người thuê xe hợp pháp có hợp đồng rõ ràng.
Tóm lại: Việc điều khiển xe không đứng tên trong giấy đăng ký không tự động bị phạt, chỉ xử lý nếu có căn cứ chứng minh hành vi mua bán – chuyển nhượng mà không đăng ký sang tên.
2. Mức phạt lỗi “không chính chủ” từ năm 2025
Theo quy định tại Điểm a khoản 4, điểm l khoản 7 Điều 30 Nghị định 100/2019/NĐ-CP, sửa đổi, bổ sung năm 2025, mức phạt như sau:
Đối với xe mô tô, xe gắn máy:
-
Cá nhân là chủ xe: Phạt từ 400.000 đến 600.000 đồng.
-
Tổ chức là chủ xe: Phạt từ 800.000 đến 1.200.000 đồng.
Đối với xe ô tô, máy kéo, xe máy chuyên dùng:
-
Cá nhân là chủ xe: Phạt từ 2.000.000 đến 4.000.000 đồng.
-
Tổ chức là chủ xe: Phạt từ 4.000.000 đến 8.000.000 đồng.
Lưu ý: CSGT chỉ xử phạt nếu chứng minh được hành vi chuyển nhượng xe mà không thực hiện thủ tục sang tên – không phạt người mượn xe của người thân/bạn bè.
3. Mượn xe của người thân, bạn bè có bị phạt không?
Tuy nhiên, để tránh rắc rối khi bị CSGT kiểm tra, người điều khiển phương tiện cần mang đầy đủ giấy tờ sau:
-
Giấy phép lái xe hợp lệ.
-
Căn cước công dân/Chứng minh nhân dân.
-
Giấy đăng ký xe bản gốc hoặc bản sao công chứng.
-
Bảo hiểm trách nhiệm dân sự còn hiệu lực.
-
Giấy chứng nhận kiểm định kỹ thuật (với ô tô).
Việc cung cấp đủ các giấy tờ này giúp chứng minh tính hợp pháp trong việc sử dụng xe mượn và tránh hiểu nhầm trong quá trình xử lý hành chính.
4. Từ 1/2025: Những điểm mới trong quản lý xe không chính chủ
Siết chặt kiểm tra sang tên đổi chủ:
Bộ Công an yêu cầu lực lượng CSGT tăng cường kiểm tra hồ sơ nguồn gốc phương tiện khi phát hiện dấu hiệu mua bán xe cũ không sang tên.
Ứng dụng dữ liệu định danh cá nhân:
Từ 1/2025, dữ liệu CCCD và cơ sở dữ liệu phương tiện được liên kết, giúp CSGT xác minh nhanh ai là chủ sở hữu thật sự của phương tiện, giảm tình trạng trốn thuế hoặc sử dụng xe không hợp pháp.
Chuyển đổi sang đăng ký xe số định danh:
Việc áp dụng biển số xe định danh cũng hỗ trợ cơ quan chức năng truy xuất chủ xe nhanh chóng, giúp kiểm soát tốt hơn trường hợp “không chính chủ”.
Dù việc mượn xe từ người thân hoặc bạn bè không bị phạt, nhưng nếu đã mua – nhận tặng – thừa kế xe, người dân cần chủ động đi làm thủ tục sang tên đổi chủ tại cơ quan đăng ký xe.
Hành vi không sang tên dù đã mua xe sẽ bị xử phạt, đặc biệt trong bối cảnh các cơ sở dữ liệu ngày càng kết nối và hiện đại hóa. Hãy tuân thủ đúng quy định để đảm bảo an toàn pháp lý và tài sản cá nhân.
