Trong những năm gần đây, Quảng Trị đã trở thành một điểm đến hấp dẫn cho du khách, nổi bật với những phong cảnh núi non hùng vĩ cùng bầu không khí trong lành. Không chỉ thu hút bởi vẻ đẹp thiên nhiên, nơi đây còn là chốn hội tụ của nhiều món đặc sản độc đáo, trong đó có một loại bánh khá thú vị mang tên bánh tu huýt.
Bánh tu huýt ra đời trong bối cảnh những ngày khó khăn, với các nguyên liệu từ thiên nhiên quen thuộc như khoai và sắn. Mỗi chiếc bánh đều mang trong mình hương vị đặc trưng, kết hợp giữa sự ngọt ngào của khoai, độ bùi của đậu, sự dẻo dai của sắn và hương thơm dịu dàng từ lá dứa. Một điều thú vị là khi thưởng thức, người ăn thường thổi cho bánh nguội. Âm thanh phát ra từ những lỗ bánh sẽ tạo nên âm thanh vui tai giống như tiếng tu huýt. Có lẽ chính vì lý do đó mà người dân đã đặt tên cho loại bánh này là bánh tu huýt, một cái tên vừa đơn giản vừa gợi nhớ đến những kỷ niệm của quá khứ.
Âm thanh phát ra từ những lỗ bánh sẽ tạo nên âm thanh vui tai giống như tiếng tu huýt
Để chế biến món bánh tu huýt thơm ngon, việc chọn lựa nguyên liệu là rất quan trọng. Những củ sắn và khoai lang cần phải đạt chất lượng cao, không có dấu hiệu bị sâu bệnh. Sau khi cạo sạch lớp vỏ bên ngoài, chúng được rửa kỹ, cắt thành lát và đem phơi khô. Những lát khoai khô này thường được bảo quản trong bao nilon để tránh ẩm mốc, thường được giữ lại để sử dụng vào mùa mưa. Tại Quảng Trị, loại khoai khô này được gọi là khoai rứa, trong khi ở một số vùng khác lại được biết đến với tên gọi khoai xéo. Sau khi phơi khô, khoai và sắn sẽ được xay thành bột mịn. Bột sắn góp phần làm cho bánh có độ dẻo, trong khi bột khoai mang đến vị ngọt và hương thơm đặc trưng. Theo kinh nghiệm của nhiều người dân địa phương, việc trộn lẫn hai loại bột này sẽ giúp bánh đạt được hương vị tốt nhất.
Khi đã chuẩn bị xong bột, bước tiếp theo là trộn bột với đường, sau đó nhào kỹ cho đến khi bột và đường hòa quyện vào nhau. Một số người thích làm món bánh cầu kỳ hơn có thể thêm vào một ít đậu đen đã được luộc chín, hoặc lạc, hoặc đậu đỏ để tăng thêm hương vị và sự hấp dẫn cho bánh.
Theo kinh nghiệm của nhiều người dân địa phương, việc trộn lẫn hai loại bột này sẽ giúp bánh đạt được hương vị tốt nhất
Cuối cùng, những khối bột đã nhào sẽ được nắm lại quanh đầu chiếc đũa, sao cho hình dáng bánh đều và chặt, tạo nên một lỗ thông hơi ở giữa trước khi đưa vào hấp. Quy trình này không chỉ giúp bánh chín đều mà còn mang đến sự hấp dẫn cho từng chiếc bánh tu huýt.
Bánh tu huýt, mặc dù không được chế biến từ những nguyên liệu quý giá, nhưng lại mang đến niềm vui bất ngờ cho lũ trẻ từ những củ sắn, khoai phơi khô. Chia sẻ về kỷ niệm tuổi thơ, chị Lan ở Gio Linh, Quảng Trị nhớ lại cảnh tượng mỗi khi mẹ chuẩn bị nguyên liệu làm bánh. Lũ trẻ nhảy nhót hào hứng, mỗi đứa đều nắm sẵn chiếc đũa, chờ đợi để cùng mẹ vắt bánh. Trước khi đến trường, mẹ thường gói cho mỗi đứa vài chiếc bánh vào lá chuối tươi đã qua xử lý, giúp lá mềm mại hơn, rồi cẩn thận bỏ vào cặp sách, để khi đến giờ ra chơi, chúng có thể ăn lót dạ.
Bánh tu huýt, mặc dù không được chế biến từ những nguyên liệu quý giá, nhưng lại mang đến niềm vui bất ngờ cho lũ trẻ từ những củ sắn, khoai phơi khô
Ngày nay, khi xã hội đã có nhiều đổi thay, bánh tu huýt không còn đơn thuần là món ăn chống đói mà đã trở thành một đặc sản độc đáo, thu hút sự tò mò của du khách khắp nơi. Trên các trang mạng xã hội, nhiều người rao bán bánh tu huýt với giá khoảng 30.000 đồng cho một chục bánh. Khách hàng thường mua về, bảo quản trong tủ lạnh, rồi khi thèm ăn, chỉ cần hấp lại. Dù bánh tu huýt khi nguội mất đi phần nào hương thơm đặc trưng của sắn và khoai, cũng như độ dẻo mềm, nhưng lại có vị ngọt đậm đà hơn, khiến nhiều người vẫn muốn thưởng thức.
