Khi nói đến ẩm thực Tây Bắc, không thể không nhắc tới món nộm núc nác, hay còn gọi theo tiếng Tày là Phắc cả nỗm. Mỗi độ thu về, người dân trong vùng thường vào rừng hái những quả núc nác để chế biến món nộm độc đáo này. Trước đây, món ăn này chỉ xuất hiện trong các bữa cơm gia đình, nhưng hiện nay đã trở thành một đặc sản phổ biến tại các nhà hàng, quán ăn, được người dân thành phố yêu thích.
Quy trình làm món nộm núc nác không quá phức tạp, nhưng hương vị của nó lại để lại ấn tượng sâu sắc trong lòng thực khách. Đặc trưng của món ăn này là vị hơi đắng nhưng lại mang đến cảm giác ngọt hậu và giòn ngon.
Đầu tiên, bạn cần lựa chọn những quả núc nác còn non hoặc chưa quá già; thường chỉ với 1-2 quả là đã đủ để làm ra một đĩa nộm đầy. Tiếp theo, nướng quả núc nác trên bếp củi hoặc bếp than, chú ý nướng đều cả hai mặt cho đến khi lớp vỏ ngoài bong ra và quả chín mềm khi chạm tay vào.
Trong lúc nướng, bạn có thể chuẩn bị thêm các loại gia vị như đậu phộng giã nhỏ, rau mùi và một số thành phần khác. Khi quả núc nác đã chín, hãy thái nhỏ thành từng sợi. Sau đó, cho núc nác đã thái, đậu phộng, cùng các gia vị (gồm muối giã nhỏ, mì chính, chanh, rau mùi) vào một tô lớn và trộn đều để có một món nộm hấp dẫn.
Chị Loan từ Sơn La cho biết: "Nộm núc nác có thể kết hợp với mắm tôm, cá nướng và măng ớt hạt dổi. Vị đăng đắng, ngọt ngọt của quả núc nác cộng với các gia vị khác tạo nên một món ăn độc đáo. Khi chế biến nộm núc nác, nên nướng thay vì luộc, vì nướng mang lại hương thơm hơn và giảm độ đắng của quả."
Hiện nay, nhiều nhà hàng đã sáng tạo món nộm núc nác với tai lợn và thịt lợn rừng.
Cũng đã từng thưởng thức món nộm núc nác trong chuyến du lịch Tây Bắc, Hoàng Anh ở Cầu Giấy, Hà Nội, chia sẻ: "Món này rất mới lạ cả về âm thanh lẫn vị giác. Lúc đầu ăn, mình hơi thất vọng vì có vị đắng nhẹ, nhưng đến miếng thứ hai và thứ ba thì dần dần quen và cảm thấy thích thú với hương vị đặc trưng của món ăn này.
Ở Hà Nội, vào mùa, nhiều người thường rao bán núc nác trên các trang chợ mạng. Mình đã đặt mua về và làm nộm để cả gia đình cùng thưởng thức. Loại quả này vẫn còn mới lạ, vì vậy khi khách đến nhà thử món, họ đều tỏ ra thích thú và khen ngợi."
Núc nác là loại quả rừng mọc tự nhiên ở vùng Tây Bắc và Tây Nguyên. Không chỉ có quả, mà ngọn non và hoa của cây núc nác cũng được sử dụng làm nguyên liệu cho nhiều món ăn độc đáo.
Thường từ tháng 7 đến tháng 9 dương lịch, trên thị trường xuất hiện nhiều người bán loại quả đặc biệt này, với giá khoảng từ 40.000 đến 70.000 đồng cho mỗi kg. Vì sự lạ lẫm của nó, nhiều người đã mua để thưởng thức thử.
Quả núc nác chứa đựng nhiều dưỡng chất có lợi cho sức khỏe. Hoạt chất flavonoid, có mặt dồi dào trong loại quả này, có khả năng chống oxy hóa mạnh mẽ, giúp kháng khuẩn và giảm viêm hiệu quả. Ngoài ra, núc nác còn được cho là hỗ trợ trong việc điều trị kiết lỵ, một số bệnh về da, giảm triệu chứng bệnh sởi, và giảm ho kéo dài.