Khoai sọ, cùng với khoai lang và khoai từ, là một trong những món ăn quen thuộc của người Việt Nam. Từ xa xưa, loại củ này đã trở thành thức ăn gắn liền với cuộc sống của người nghèo, thường được dùng để thay thế cơm trong những ngày thiếu thốn.
Khoai sọ là một giống khoai thuộc họ cây ráy, có nguồn gốc từ các quốc gia Đông Nam Á, trong đó Ấn Độ và Việt Nam là hai trong số những nước sử dụng loại thực phẩm này nhiều nhất. Có rất nhiều giống khoai sọ khác nhau, điển hình như khoai sọ trắng và khoai sọ núi. Tùy thuộc vào điều kiện thổ nhưỡng và khí hậu, mỗi vùng miền có thể sản xuất ra những loại khoai sọ với hương vị riêng biệt. Tuy nhiên, nhìn chung, chúng đều có đặc điểm ngon miệng, dễ ăn và mang lại vị bùi béo đặc trưng.
Khoai sọ có mặt quanh năm, nhưng thời điểm phổ biến nhất để thu hoạch là vào khoảng tháng 5 và tháng 6 hàng năm. Từ loại củ này, người ta có thể chế biến thành nhiều món ăn hấp dẫn như luộc, nướng, hầm cùng xương, hoặc nấu với vịt, chẳng hạn như vịt nấu khoai sọ hay vịt om sấu khoai sọ. Ngoài ra, còn có các món tráng miệng như chè khoai sọ và bánh khoai sọ.
Khoai sọ có mặt quanh năm, nhưng thời điểm phổ biến nhất để thu hoạch là vào khoảng tháng 5 và tháng 6 hàng năm
Trong những năm gần đây, khoai sọ đã trở nên phổ biến và được bày bán rộng rãi ở các thành phố lớn, trở thành một đặc sản được nhiều người yêu thích. Nổi bật trong số đó là món khoai sọ Mán từ Mộc Châu, hiện đang được rao bán trên chợ mạng với giá khoảng 70.000 đồng/kg. Giống khoai này có vị ngọt thanh, kết cấu bở tơi và càng để lâu năm thì hương vị càng trở nên hấp dẫn.
Nhiều vùng miền hiện nay đã chọn khoai sọ làm cây trồng chủ lực, mang lại giá trị kinh tế cao. Mặc dù khoai sọ là loại cây dễ trồng, nhưng cần chú ý đến việc giữ ẩm, thường xuyên vun xới và loại bỏ cỏ dại. Người trồng khoai sọ thường tuân thủ một quy trình chung trong việc phát triển loại cây này, bao gồm việc chọn lựa đất trồng đạt tiêu chuẩn: đất phải tơi xốp, giàu mùn, cao ráo và thoát nước tốt. Để có năng suất cao, khi trồng, cần làm luống cao và rãnh rộng để hỗ trợ thoát nước tốt hơn.
Khoai sọ không chỉ là một món ăn thơm ngon mà còn mang lại nhiều lợi ích đặc biệt cho sức khỏe. Nó giúp tăng cường hệ miễn dịch, giảm cảm giác mệt mỏi và hỗ trợ điều hòa huyết áp, mang lại sự cân bằng cho cơ thể.
Những lợi ích sức khỏe nổi bật từ khoai sọ:
Hỗ trợ tiêu hóa và giảm táo bón
Nhiều nghiên cứu cho thấy rằng mỗi 100g khoai sọ cung cấp khoảng 11% nhu cầu chất xơ hàng ngày của cơ thể, cho thấy khoai sọ là nguồn chất xơ phong phú. Bên cạnh đó, carbohydrate có trong khoai sọ giúp làm chậm quá trình tiêu hóa, từ đó làm cho việc đi tiêu trở nên dễ dàng hơn và ngăn ngừa táo bón.
Bảo vệ huyết áp và tim mạch
Khoai sọ chứa nhiều khoáng chất thiết yếu như kẽm, sắt, magiê, đồng, mangan và kali. Kali trong khoai sọ có tác dụng điều hòa huyết áp và giảm nguy cơ tăng huyết áp. Ngoài ra, kali còn là thành phần quan trọng tham gia vào các chức năng của tế bào và dịch cơ thể, giúp duy trì nhịp tim. Khoai sọ cũng giàu omega-3 và omega-6, tốt cho sức khỏe tim mạch.
Khoai sọ chứa nhiều khoáng chất thiết yếu như kẽm, sắt, magiê, đồng, mangan và kali
Củng cố hệ miễn dịch
Khoai sọ rất giàu vitamin C và các chất chống oxy hóa, giúp tăng cường hệ miễn dịch. Những thành phần này giúp loại bỏ các gốc tự do, giữ cho cơ thể khỏe mạnh và phòng ngừa nhiều loại bệnh tật nghiêm trọng.
Hỗ trợ giảm cân
Với chỉ khoảng 112 calo trong 100g khoai sọ, loại củ này cung cấp năng lượng dồi dào hơn so với khoai tây (87 calo). Lượng carbohydrate phức hợp trong khoai sọ làm chậm quá trình tiêu hóa, giúp tạo cảm giác no lâu hơn và giảm cảm giác thèm ăn. Hơn nữa, khoai sọ ít chất béo và giàu protein, phù hợp cho những ai muốn giảm cân.
Với chỉ khoảng 112 calo trong 100g khoai sọ, loại củ này cung cấp năng lượng dồi dào hơn so với khoai tây (87 calo)
Phòng ngừa ung thư
Khoai sọ chứa nhiều vitamin A, vitamin C và các chất chống oxy hóa giúp củng cố hệ miễn dịch và tiêu diệt các gốc tự do gây hại. Các gốc tự do này là sản phẩm phụ nguy hiểm của quá trình trao đổi chất tế bào, có khả năng làm đột biến các tế bào khỏe mạnh và dẫn đến ung thư. Một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng chất cryptoxanthin có trong khoai sọ có liên quan đến việc giảm nguy cơ mắc ung thư phổi và ung thư miệng.
