Khám phá vẻ đẹp nghìn năm tuổi của ngôi chùa cổ kính nằm ngay giữa lòng Hà Nội

Ở giữa lòng Hà Nội, thành phố trăm năm văn hiến, bên cạnh nhịp sống hối hả, hiện đại, vẫn còn đó những ngôi chùa cổ thạch sừng sững, chứa đựng biết bao huyền thoại và hồi ký xưa cũ. Một vài ngôi chùa đã giữ được nét đẹp cổ kính, rêu phong cùng vẻ oai nghiêm của thời gian, đặc biệt phải kể đến chùa Ngâu - biểu tượng cho sự trường tồn và sự yên bình giữa dòng đời tấp nập.

Ẩn mình tại làng Ngâu, thôn Yên Ngưu, xã Tam Hiệp, huyện Thanh Trì, chùa Ngâu đã từ lâu là một phần tâm linh không thể thiếu của cư dân nơi đây. Trải qua gần một thiên niên kỷ sóng gió lịch sử, chùa Ngâu đứng vững như một chứng nhân sống động cho ý chí vững vàng và niềm tin mãnh liệt của nhân gian. Mặc cho thời gian có thể làm mờ đi những đường nét tinh xảo, nhưng không gian linh thiêng ấy vẫn đầy sức sống, dường như lẳng lặng kể lại những giai thoại rực rỡ của một thời vàng son.

Chùa Ngâu không chỉ là điểm tựa tinh thần của cư dân địa phương trong việc cầu cúng cho cuộc sống yên ổn, sức khỏe dồi dào và tâm hồn êm đềm, mà còn thu hút hàng loạt du khách từ khắp nơi tới thăm quan. Họ tới đây không chỉ để ngắm nhìn nét đẹp của những bức tường lịch sử được thời gian nâng niu, mà còn để hòa mình vào không gian yên tĩnh đến kỳ lạ ngay giữa trung tâm thủ đô sôi động. Quang cảnh chùa thanh bình với những tán cây mướt mát, tiếng chuông ngân nga trong trẻo vào thời khắc bình minh hoặc hoàng hôn, đã âm thầm trở thành nguồn cảm hứng vô tận cho bất cứ ai tìm về đây, mong muốn tìm thấy một phút giây an yên giữa cuộc sống đầy hối hả.

Thêm vào đó, chùa Ngâu còn lưu giữ những giá trị văn hóa kiến trúc nổi bật qua những đường nét điêu khắc sắc sảo, các bức tượng và phiến đá chứa dấu tích của thời gian. Bước chân lữ khách qua từng ngõ ngách, từng ánh nhìn tỉ mỉ, ai nấy đều có thể cảm nhận sự giao thoa tinh tế giữa nghệ thuật và niềm tin tâm linh, giữa văn hóa phong phú và dấu ấn lịch sử. Một tổng thể kiến trúc đẹp đẽ, một không gian văn hóa đa dạng đã được trân trọng bảo tồn và gìn giữ qua hàng trăm năm, trở thành điểm tự hào của người dân Hà Nội.

Chùa Ngâu hơn cả một địa điểm tâm linh thông thường; nó là điểm tụ hội của lòng tin, là nơi mọi người đến để ước nguyện và cầu cúng. Dù là cư dân bản địa hay những vị khách từ xa, mỗi người khi bước chân vào đây đều mang theo những trải nghiệm cá nhân, những câu chuyện đặc biệt của mình. Tất cả như được gói gọn trong không gian yên bình và nghiêm túc của chùa. Ngôi chùa này không chỉ phục vụ như một nơi nương tựa cho những tâm hồn tìm kiếm sự thanh thản mà còn là điểm kết nối giữa dĩ vãng và hiện tại, giữa nền văn hóa truyền thống và sự đổi mới, giữa đời sống tâm linh và đời sống văn hóa đa dạng của người dân thủ đô.

Tên chữ của Chùa Ngâu là Hưng Long Tự, còn được biết đến với tên Quốc Lão Hưng Long Tự. Theo những câu chuyện lịch sử, làng Yên Ngưu xưa kia có miếu Mục Đồng thờ vị thần làng Yên Ngưu và miếu Diệu Linh thờ Hương Từ Thanh Vân, một nữ thần được tôn kính (còn được gọi là Tổ Mẫu Ngâu). Chùa được cho là do Lệ Thiên Hoàng hậu sáng lập vào năm 1130 (dưới triều đại của vua Lý Thần Tông), tại nơi có miếu Diệu Linh, nhằm tôn kính Phật giáo cùng với việc thờ phụng đức tổ Mẫu Ngâu.

Chùa Ngâu đã từng chìm trong quên lãng và xuống cấp nghiêm trọng cho đến khi, vào năm 1762, một vị quốc lão của triều đình Lê đã tiến hành công cuộc phục hồi. Để ghi nhận món nợ ân tình này, người dân trong làng đã quyết định tôn vinh ông bằng cách đặt tên cho ngôi chùa là Quốc Lão Hưng Long Tự. Theo ghi chép trên bia "Quốc Lão Hưng Long tự bi ký" được dựng lên vào năm 1763, có nhắc đến việc nhà thơ Nguyễn Du thường xuyên ghé thăm Yên Ngưu. Sau khi thành đạt, ông đã yêu cầu một mảnh đất để xây dựng thái ấp và đã chủ trì việc kêu gọi người dân địa phương cùng nhau tu bổ chùa Ngâu. Chùa được hoàn thành vào năm 1763, đúng vào năm mà ông qua đời, và từ đó người dân đã vinh danh ông bằng cách thờ phụng trong chính ngôi chùa mà ông đã giúp đỡ phục hồi.

Trong giai đoạn đầy khó khăn của cuộc đấu tranh giải phóng, Chùa Ngâu, tọa lạc bên bờ sông Tô Lịch và gần Quốc lộ 1A - tuyến đường cốt lõi, đã trở thành điểm lưu giữ quân trang và đạn dược, đồng thời phục vụ như nơi ẩn náu an toàn cho các cán bộ cách mạng. Do vai trò chiến lược của mình, chùa không tránh khỏi việc bị tấn công và sau đó bị bỏ quên trong một thời gian dài. Tuy nhiên, vào năm 1995, chùa được tu bổ lớn và trong quá trình này, cũng đã được công nhận là Di tích lịch sử quốc gia, nhận được sự quan tâm và bảo tồn xứng đáng.

Mặc dù đã trải qua nhiều đợt tu sửa, Chùa Ngâu vẫn bảo lưu được vẻ đẹp cổ kính và yên bình vốn có. Những kiến trúc như ngôi Tam Bảo, nhà thờ Tổ, Phủ Đế Đô Hưng Quốc, và cổng Tam quan đều giữ nguyên vẻ uy nghiêm của quá khứ. Chùa còn lưu giữ nhiều hiện vật quý, đặc biệt là chiếc chuông đồng được đúc năm thứ 7 của triều Cảnh Thịnh (1799), cao 1m24, đường kính 0,6m, có quai chuông được chạm trổ hình hai con rồng với đuôi cuộn tròn cực kỳ tinh xảo, mang dòng chữ "Hưng Long tự chung" trên thân. Xung quanh chùa, hình ảnh thời gian cũ kỹ níu chân người qua những hàng cây trĩu quả, phảng phất hồn quê như mít, xoài, muỗm,...

Chùa Ngâu trở thành nơi linh thiêng, thu hút nhiều người tìm đến để tĩnh tâm và làm sáng lòng, tách biệt khỏi cuộc sống bận rộn, hối hả. Tại đây, mỗi góc cảnh, nét đường kiến trúc, đến không gian tự tại của chùa đều giữ gìn được hình ảnh xưa cũ, không chú trọng đến vẻ ngoài hoa lệ, màu mè, tạo nên một dấu ấn khó phai mờ trong lòng du khách khi ghé thăm và lễ bái.