Xôi vừa là món ăn thường ngày, vừa là món không thể thiếu trên nhiều mâm cỗ. Xôi có thể ăn cùng muối vùng, ruốc, thịt kho, thịt gà, giò, chả... đều rất ngon. Thông thường, bạn sẽ phải ngâm gạo nếp qua đêm rồi mới đem gạo đi hấp chín. Làm như vậy thì hạt xôi mới nở căng, giữ được độ mềm dẻo trong thời gian dài.
Tuy nhiên, bạn cũng có thể bỏ qua khâu ngâm gạo. Với một số mẹo nhỏ dưới đây, món xôi vẫn sẽ hấp dẫn, dẻo thơm mà không tốn nhiều thời gian chờ đợi gạo hút nước.
Chọn gạo nếp ngon
Đối với món xôi, gạo nếp cái hoa vàng là lựa chọn hàng đầu. Loại gạo này sẽ cho hạt xôi căng mẩy, bóng dẻo, hạt đều, xôi có mùi thơm và ít bị hao. Ngoài ra, có nhiều loại gạo khác dùng để đồ xôi cũng rất ngon như nếp ngỗng, nếp nhung, nếp Tú Lệ, nếp nương Điện Biên, nếp Thái. Tùy theo điều kiện, sở thích mà bạn có thể chọn loại gạo phù hợp.
Nhìn chung, khi mua gạo, nên chọn loại có màu trắng đục, hạt căng, đều nhau. Gạo nếp thường có mùi thơm đặc trưng.
Nếp mua về vo nhẹ với nước cho sạch. Sau bước này, nếu có thời gian, bạn có thể ngâm gạo trong 8 tiếng hoặc để qua đêm rồi mới nấu. Khi ngâm gạo, hãy thêm một ít muối hạt để khử mùi gạo ngâm lâu trong nước và cũng giúp hạt xôi đậm đà hơn.
Nếu không có thời gian ngâm gạo, bạn có thể làm theo bước sau.
Chần gạo trong nước sôi hoặc ngâm nước nóng
Để rút ngắn thời gian ngâm gạo, bạn hãy chọn cách ngâm nước nóng hoặc chần nhanh trong nước sôi.
Amilopectin và Amilozơ là hai thành phần có trong cả gạo nếp và gạo tẻ. Trong đó, Amilopectin chủ yếu nằm ở phần vỏ, không tan trong nước lạnh và trương lên thành hồ nếu ngâm lâu trong nước nóng; còn Amilozơ sẽ nằm ở phần lõi, tan được trong nước.
Sự khác biệt của gạo tẻ và gạo nếp nằm ở tỷ lệ Amilopectin. Gạo tẻ rất ít Amilopectin trong khi đó Amilopectin ở gạo nếp lại chiếm từ 98% trở lên. Vì vậy, khi nấu gạo tẻ, bạn sẽ cần cho nhiều nước hơn để hạt gạo nở ra còn nấu gạo nếp cần ít nước hơn.
Khi đồ xôi, nếu không có thời gian ngâm gạo, bạn có thể đun sôi một nồi nước rồi cho gạo nếp vào chần nhanh trong khoảng 30-40 giây rồi lập tức đổ ra rổ, xóc đều cho gạo ráo nước. Tùy theo loại gạo cũ hay mới, tùy vào giống gạo mà thời gian chần có thể chênh lệch nhau một chút. Thông thường, các loại nếp cái hoa vàng, nếp Thái chỉ cần chần nhanh trong 30 giây; nếp nhung, nếp ngỗng sẽ chần lâu hơn khoảng 10 giây.
Ngoài cách trên, bạn có thể chuẩn bị một thau nước nóng già, cho gạo nếp vào ngâm khoảng 30-40 phút. Sau đó, đổ nếp ra rổ, xóc đều và để ráo.
Cách chần gạo nếp hay ngâm gạo nếp trong nước nóng này đều giúp hạt gạo hút đủ nước mà không bị trương lên, vón cục vào với nhau.
Lưu ý, không ngâm gạo trong nước nóng quá lâu hoặc chần quá lâu vì có thể khiến hạt gạo trương nở, bị nhão dính.
Sau khi gạo ráo nước, có thể trộn đều với một chút muối để tăng độ đậm đà. Ngoài ra, trộn gạo với một ít dầu ăn hoặc mỡ gà sẽ giúp hạt xôi căng mẩy, trông hấp dẫn hơn.
Với các kiểu xôi ngọt, bạn có thể trộn thêm đường, nước cốt dừa cho thấm vị rồi đem đồ.
Mẹo đồ xôi nhanh
Lót một tấm vải màn thưa sạch vào xửng hấp rồi đặt vài lá nếp/lá dứa ở xửng hấp để tạo mùi thơm. Đổ gạo nếp lên trên, dàn đều. Dùng thìa hoặc đũa chọc vài lỗ to để hơi nước có thể tỏa đều lên trên giúp xôi chín.
Đặt xửng hấp lên nồi và đun lửa lớn. Sau khoảng 5 phút tính từ lúc nước sôi, mở vung nồi và đảo đều cho xôi chín đều. Chú ý dùng đũa dài để tránh hơi nước bốc lên gây bỏng. Đồ xôi thêm khoảng 5 phút nữa cho xôi chín hẳn là được.
Bạn cũng có thể sử dụng nồi cơm điện để đồ xôi. Vẫn cho phần gạo vào xửng hấp, bên dưới đổ một lượng nước vừa phải. Bật chế độ nấu như nấu cơm bình thường là xong. Do nồi cơm điện có thiết lập chế độ nấu cố định và nhiệt cũng thấp hơn so với nấu bằng bếp gas, bếp điện nên thời gian hấp cho xôi chín sẽ rơi vào khoảng 15-20 phút.
Như vậy, nếu muốn đồ xôi mà không cần ngâm gạo nếp, bạn có thể chọn cách cho gạo vào chần nhanh trong nước sôi hoặc ngâm gạo trong nước nóng. Với mẹo này, xôi vẫn đảm bảo độ dẻo ngon như bình thường, không tốn nhiều thời gian chờ đợi.
