Nhắc đến Hòa Thân hẳn nhiều người đều đã biết, đó chính là tham quan số một thời nhà Thanh. Có câu "gần vua như gần hổ", nếu đem câu nói này áp dụng với Hòa Thân thì không thể sai.
Khi Hòa Thân được Hoàng đế coi trọng, yêu quý, ông ta có được vinh hoa phú quý, quyền lực trong tay, nhưng đến khi "con hổ" Hoàng đế đói rồi thì kết cục sau này của Hòa Thân còn chẳng được ghi chép lại.
Song, vào thời nhà Thanh, vẫn còn có một tên đại tham quan, số tiền tham ô được cũng chẳng hề thua kém Hòa Thân, nhưng ông ta lại thông minh hơn Hòa Thân rất nhiều.
Những năm cuối thời nhà Thanh, dấu ấn về thời Khanh – Càn thịnh thế đã không còn. Thay vào đó, đây lại là giai đoạn lịch sử nhiều biến động của vương triều này. Trong giai đoạn này, có một vị quan quyền lực nổi tiếng và nhận được không ít những khen, chê trái chiều.
Ông chính là Lý Hồng Chương (1823 – 1901), người huyện Hợp Thi (tỉnh An Huy), một đại thần nổi tiếng cuối triều Thanh.
Lý Hồng Chương để lại khối tài sản nhiều tới mức người đời sau phải sửng sốt. Trong lịch sử nhà Thanh, e rằng chỉ có gia tài của Hòa Thân, một tham quan nổi tiếng, mới có thể so sánh được với Lý Hồng Chương.
Tuy nhiên, sự cơ trí cùng khả năng "hốt bạc" của Lý Hồng Chương thậm chí còn được cho là vượt mặt cả đại thần Hòa Thân. Ông được hậu thế đánh giá là vị tham quan cơ trí nhất thời nhà Thanh.
Gia sản khổng lồ của Hòa Thân chỉ trụ được một đời do sau đó bị hoàng đế Gia Khánh tịch thu toàn bộ. Còn Lý Hồng Chương không những giữ được khối tài sản kếch xù mà còn giúp con cháu nhiều đời giàu có.
Xuất thân danh gia vọng tộc
Lý Hồng Chương xuất thân trong một gia đình giàu có, danh gia vọng tộc. Sau này, đến thời hoàng đế Đạo Quang, ông đậu tiến sĩ và từng được bổ nhiệm giữ chức Đạo đài ở tỉnh Phúc Kiến, trước khi được Tăng Quốc Phiên tiến cử về triều.
Lý Hồng Chương đã thành lập đội quân khét tiếng lúc bấy giờ là Hoài quân để tham gia cùng với Tăng Quốc Phiên, Tả Tông Đường nhằm trấn áp phong trào Thái Bình Thiên Quốc. Sau khi phong trào này bị dập tắt, do có công lớn nên sau đó ông được bổ nhiệm làm Tổng đốc Hồ Quảng, Tổng đốc Trực Lệ kiêm Bắc dương đại thần, Tổng đốc Lưỡng Quảng và Túc nghị nhất đẳng bá.
Ngoài ra, Lý Hồng Chương trải qua nhiều sự kiện trọng đại của nhà Thanh thời kỳ cuối và cũng chính là người tiên phong trong việc kiến thiết đất nước bằng những việc làm thiết thực như sửa đường sắt, kéo điện báo, đào mỏ…
Có thể nói, vị đại thần Lý Hồng Chương này là một nhân vật lịch sử gây ra nhiều tranh cãi vì ông sở hữu nhiều công lao, nhưng cũng có không ít tội.
Khi qua đời vào năm 1901, ông được truy tặng hàm "Thái phó", tước "Nhất đẳng Túc Nghị Hầu", ban tên thụy là "Văn Trung" và cho phép cháu nội là người thừa tập.
Theo ghi chép về Lý Hồng Chương, trước khi qua đời, ông đã để lại 40 triệu lượng bạc cho con cháu, tương đương với khoảng 10 tỷ NDT hiện nay.
Dù con số này vẫn còn gây không ít tranh cãi nhưng việc Lý Hồng Chương thực sự có khối tài sản kếch xù và để lại cho con cháu là điều không sai.
Dù Hòa Thân có biết bao nhiêu mánh khóe để kiếm tiền, nhưng vẫn thua Lý Hồng Chương về phương diện tích lũy của cải. Không tham ô cũng không nhận hối lộ, vì sao Lý Hồng Chương có thể kiếm được khối tài sản lên đến hàng tỷ NDT?
Câu trả lời chính là nhờ vào sự cơ trí của vị đại quan vào thời cuối nhà Thanh này.
Theo cuốn "Lý Hồng Chương truyện", thu nhập chính của vị đại quan này đến từ các hoạt động đối ngoại. Ông có cổ phần trong các doanh nghiệp lớn như thương gia, điện báo, mỏ than Khai Bình và ngân hàng. Ngoài ra, ở các thành phố lớn như Thượng Hải, Nam Kinh..., Lý Hồng Chường đều làm chủ nhiều cửa hàng bạc và nhiều thứ khác.
Vào cuối thời nhà Thanh, những cuộc chiến tranh liên tiếp nổ ra trên lãnh thổ Trung Quốc. Việc xây dựng quân đội, tham gia đánh trận đều mang lại cho đại quan họ Lý rất nhiều tiền. Bằng chứng là chính phủ nhà Thanh từng bỏ ra một số bạc khổng lồ để ông xây dựng quân đội.
Đối với Lý Hồng Chương mà nói, có tiền ắt sẽ dễ làm việc. Cũng bởi vậy mà ông dùng lợi ích và tiền bạc làm phần quà trọng thưởng để tăng sức chiến đấu của Hoài quân đến mức độ cường hãn.
Đội quân này dưới tay Lý Hồng Chương đã đập tan quân Thái Bình, hơn nữa còn giúp ông vơ vét tài sản của Thái Bình Thiên Quốc. Cũng nhờ những chiến công trên chiến trường ấy mà vị quan họ Lý thuận lợi lên chức, trở thành trọng thần trong triều đình.
Vào thời kỳ này, nhà Thanh có tất cả 4 xí nghiệp quân công lớn, thì 3 xí nghiệp đều thuộc quyền quản lý của Lý Hồng Chương.
Bên cạnh nguồn lợi thu được sau nhiều năm lăn lộn ở chốn quan trường, vị quan họ Lý còn "hốt bạc" từ cuộc vận động Dương Vụ khi mở ra hàng loạt các ngành công nghiệp như dệt, mỏ, đường sắt...
Việc nắm vai trò trọng yếu trong cuộc vận động Dương Vụ, đồng thời lại đích thân điều hành những xí nghiệp lớn, ngành nghề công nghiệp mới, giúp Lý Quốc Chương thu được tiền tài vô cùng lớn.
Bản thân Lý Hồng Chương lại vô cùng khéo đưa đẩy, am tường đạo lý lăn lộn chốn quan trường, kỹ năng hốt bạc ở mức độ tài tình, khiến người ta không thể nắm đằng chuôi.
Vừa thăng quan, vừa phát tài thuận lợi tới như vậy, đủ cho thấy Lý Hồng Chương là một nhân vật vô cùng cơ trí.
Hậu duệ có nhiều tỷ phú
Lý Hồng Chương có tài kinh doanh và con cháu của ông cũng không hề bị tụt hậu.
Mặc dù gia sản Lý Hồng Chương lưu lại cho dòng họ của mình vô cùng lớn nhưng con cháu sau này đều không dựa vào của cải cha ông để lại, tự thân làm giàu, khiến gia tộc nhiều đời vẫn giàu sang phú quý.
Trên phương diện học thuật, Viện trưởng ngành Kiến trúc thuộc Trường Đại học Thanh Hoa Lý Đạo Tăng chính là hậu nhân của gia tộc họ Lý.
Lý Hồng Chương có rất nhiều con cháu thành đạt, trong đó có 3 người là tỷ phú nổi tiếng giàu có, bao gồm: Lý Gia Húc, Lý Gia Cảnh và Lý Gia Thự. Ba người này đều rất kiệm lời và không thích công khai, khoe mẽ.
Hậu duệ của Lý Hồng Chương còn có một số người đang sống ở nước ngoài, trở thành chủ của những doanh nghiệp lớn và có cuộc sống giàu sang phú quý.
Gia tộc họ Lý của vị đại quan này đã kéo dài hơn 10 đời và luôn hưng vượng. Mỗi thế hệ đều xuất hiện tinh anh, xứng danh là danh gia vọng tộc.
Lý Hồng Chương có nhiều công lao to lớn với Đại Thanh, nhưng tai tiếng cũng chẳng hề kém cạnh. Luận bàn về công và tội của vị quan họ Lý này, hậu thế vẫn còn tồn tại nhiều tranh cãi.
Tuy nhiên, có một sự thật không thể phủ nhận rằng, mặc dù không phải là một vị quan thanh liêm, nhưng Lý Hồng Chương và gia tộc hưng vượng nhiều đời của mình đã thoát khỏi "lời nguyền" không ai giàu quá ba họ.
