Miền Tây Nam Bộ Việt Nam nổi tiếng với nhiều loại đặc sản, trong số đó có những loài cá với tên gọi độc đáo, thu hút sự chú ý của khách du lịch cả trong và ngoài nước. Một trong những loài cá đặc biệt phải kể đến là cá cóc, còn được biết đến với cái tên thú vị "cá cậu ông Trời".
Chị Hòa, 30 tuổi đến từ Vĩnh Long, chia sẻ rằng tên gọi cá cóc bắt nguồn từ người Campuchia, được đặt theo tiếng kêu đặc trưng "cóc cóc, cóc..." mà chúng phát ra mỗi khi bị bắt. Điều thú vị là dù mang tên "cóc", nhưng loài cá này hoàn toàn không có mối liên hệ nào với loài cóc mà nhiều người thường hiểu lầm. Điều này càng làm tăng thêm sự hấp dẫn và bí ẩn cho món đặc sản độc đáo này của miền Tây.
Cá cóc, với tên khoa học là Cyclocheilichthys enoplos, thuộc họ cá chép Cyprinidae, là một trong những loài cá độc đáo tìm thấy ở nhiều quốc gia trong lưu vực sông Mê Kông, bao gồm cả Việt Nam. Chúng thường tập trung ở các khu vực như sông Tiền và sông Hậu, sống thành từng đàn, thích nghi tốt với môi trường nước sâu hoặc những vùng nước xoáy.
Cá cóc, với tên khoa học là Cyclocheilichthys enoplos, thuộc họ cá chép Cyprinidae, là một trong những loài cá độc đáo tìm thấy ở nhiều quốc gia trong lưu vực sông Mê Kông, bao gồm cả Việt Nam
Về hình dáng, cá cóc mang đặc trưng với thân hình thoi kéo dài, trên lưng có kỳ nhọn và sắc như lưỡi kiếm, khiến chúng khó bị bắt nếu không cẩn trọng, vì cấu trúc này có thể làm rách lưới và tạo cơ hội để chúng thoát khỏi tay người đánh bắt.
Theo chia sẻ của chị Hòa, sau mùa nước nổi, cá cóc cái sẽ di chuyển ngược về Biển Hồ để sinh sản, đây được coi là thời điểm vàng cho những người yêu thích săn lùng loài cá này.
Có hai phương pháp chính để bắt cá cóc: một là thả lưới chìm và hai là giăng câu tận đáy sông. Phương pháp giăng câu thường sử dụng dây câu với khoảng trăm lưỡi, mỗi lưỡi được móc bằng một con tép sống và thả gần đáy sông. Khi nước dâng lên, con tép sẽ bơi lội, thu hút cá cắn câu. Mặc dù kỹ thuật giăng lưới chìm có phần kém nhạy hơn, nhưng một khi cá mắc vào lưới, khả năng thoát thân của chúng lại rất thấp, theo lời chị Hòa.
Sau mùa nước nổi, cá cóc cái sẽ di chuyển ngược về Biển Hồ để sinh sản, đây được coi là thời điểm vàng cho những người yêu thích săn lùng loài cá này
Cá cóc từng rất phổ biến ở miền Tây, giờ đây đang dần trở nên khan hiếm. Những người dân địa phương khẳng định rằng, trước đây, chỉ cần nhìn vào con nước và đón ngọn gió là đã có thể dự đoán được số lượng cá cóc trong vùng, nhưng hiện tại, việc bắt gặp chúng đã trở thành điều hiếm hoi. Nỗi lo lắng về sự tuyệt chủng của loài cá này ngày càng gia tăng, đặc biệt khi không ít du khách tới thăm miền sông nước nhưng không thể thưởng thức món ăn độc đáo từ cá cóc.
Trên thị trường hiện nay, giá cá cóc đang đạt mức cao, có thể lên tới 450.000 đồng mỗi kilogram, xuất hiện trên các trang thương mại điện tử và cửa hàng đặc sản miền Tây. Điều này phản ánh sự khan hiếm và giá trị của chúng. Cá cóc không chỉ ngon mà còn có thể chế biến thành nhiều món ăn hấp dẫn, như cá cóc kho nước dừa, cá cóc kho lạt với me xanh, canh chua cơm mẻ hay nướng muối ớt, tất cả đều mang đến hương vị độc đáo đầy hấp dẫn cho thực khách.
Trên thị trường hiện nay, giá cá cóc đang đạt mức cao, có thể lên tới 450.000 đồng mỗi kilogram, xuất hiện trên các trang thương mại điện tử và cửa hàng đặc sản miền Tây
Tại miền Tây, nhiều nhà hàng đã đưa cá cóc vào thực đơn của mình, nhưng do loài cá này ngày càng trở nên hiếm hoi, thực khách thường được khuyến cáo đặt bàn trước. Trong số các món ăn, cá cóc kho nước dừa nổi bật nhất, với hương vị hấp dẫn đặc trưng khi được ăn kèm với rau sống tươi ngon.
Bên cạnh đó, một món ăn khác cũng được yêu thích là lẩu cá cóc, được chế biến từ nồi canh chua, đi kèm với các loại rau như bông súng, so đũa và bông điên điển. Chị Hòa chia sẻ rằng, ai đã một lần thưởng thức thì khó có thể quên được độ dai ngon của thịt cá cùng hương vị thơm ngọt của nước dùng.
