Ở vùng núi rừng Bắc Kạn, tồn tại một loại măng với cái tên khá độc đáo - măng vầu. Loại măng này chính là những mầm non phát triển từ cây vầu, một loài thực vật ưa ẩm, thường mọc ở các khe núi nhiều cây gỗ lớn.
Điểm khác biệt nổi bật của măng vầu so với các loại măng khác là hương vị của nó. Măng chỉ có vị ngọt khi còn nằm hoàn toàn trong lòng đất. Ngay khi nhô lên khỏi mặt đất, vị của nó sẽ chuyển sang đắng. Mức độ đắng của măng phụ thuộc vào độ cao mà nó đã vươn ra; càng nhô cao, vị đắng càng mạnh. Sự thú vị này không chỉ làm nên sự đặc trưng của măng vầu mà còn tạo ra một nét độc đáo trong ẩm thực địa phương.
Người dân địa phương thường nhắc đến những cơn mưa nhẹ nhàng, cùng thời tiết ấm áp như là dấu hiệu báo hiệu sự xuất hiện của búp măng vầu. Khi đất trở nên ẩm ướt, những cây măng vầu bắt đầu nhú lên, nhẹ nhàng cựa mình và thò ra hai chiếc tai xanh tươi, hồng hào từ lòng đất. Ngoài Bắc Kạn, loại măng này cũng được tìm thấy ở các tỉnh như Tuyên Quang, Yên Bái, và Phú Thọ, được xem như là món quà quý giá mà thiên nhiên ban tặng cho cư dân nơi đây.
Người dân địa phương thường nhắc đến những cơn mưa nhẹ nhàng, cùng thời tiết ấm áp như là dấu hiệu báo hiệu sự xuất hiện của búp măng vầu
Măng vầu mang lại đa dạng lựa chọn trong ẩm thực, có thể chế biến thành nhiều món ăn hấp dẫn như măng cuốn thịt, măng xào củ kiệu, hay đơn giản là nộm măng và nấu canh. Một cách thưởng thức khác rất thú vị là luộc măng và chấm với muối vừng, hoặc phơi khô để dùng dần.
Chị Giang, một người dân Bắc Kạn, chia sẻ: "Măng tre và măng trúc thì ai cũng biết, nhưng măng vầu lại là điều ít ai để ý. Trước đây, người dân thường vào rừng hái măng vầu để nấu những món ăn giản dị nhưng mang lại hương vị tuyệt vời và cuốn hút.
Hiện nay, măng vầu đã trở thành một đặc sản hấp dẫn, và vào mùa, nhiều người không ngần ngại đặt hàng để thưởng thức. Ngành trồng và thu hoạch măng vầu đã tạo ra thu nhập ổn định cho nhiều hộ dân trong khu vực.”
Hiện nay, măng vầu đã trở thành một đặc sản hấp dẫn
Theo lời chia sẻ của chị Giang, cây vầu thường cao lớn và xanh tươi. Đặc biệt, rễ cây dài và bò xa sẽ góp phần tăng lượng măng mọc. Mỗi khi có dấu hiệu của đất nứt, chỉ cần sử dụng cuốc để đào một chút là có thể tìm thấy những ngọn măng tròn trĩnh. Những ngọn măng to nhất có thể đạt kích thước bằng bắp chân người lớn, trong khi những nơi đất nghèo nàn chỉ cho ra những ngọn nhỏ bằng cổ tay. Thời gian thu hoạch măng vầu diễn ra từ tháng 12 âm lịch đến tháng 3 âm lịch năm sau, mang đến cho người dân cơ hội để gặt hái sản phẩm thiên nhiên.
Hiện nay, măng vầu đang trở thành mặt hàng được nhiều người tiêu thụ trên thị trường và trên các trang thương mại điện tử, với mức giá lên đến 70.000 đồng/kg. Đặc biệt, vào dịp Tết Nguyên đán, nhiều gia đình tìm mua măng vầu để chế biến các món ăn hấp dẫn. Ngoài dạng tươi, cư dân tại vùng trồng còn sấy khô măng để bảo quản lâu hơn, với giá khoảng 200.000 đồng/kg.
Hiện nay, măng vầu đang trở thành mặt hàng được nhiều người tiêu thụ trên thị trường và trên các trang thương mại điện tử, với mức giá lên đến 70.000 đồng/kg
Chia sẻ từ anh Thái, một người dân chuyên hái măng vầu ở Bắc Kạn, cho biết rằng công việc này không hề dễ dàng. Người hái thường phải lặn lội vào những bụi rậm, tìm kiếm gốc măng và quan sát xung quanh để phát hiện những vết nứt trên mặt đất, nơi ẩn náu của những ngọn măng non chưa nhô lên. Những ngọn măng non này có hương vị ngọt ngào và thơm phức.
Ngược lại, những nhánh măng đã mọc cao thường có vị đắng. Để chế biến loại măng này, trước hết người ta sẽ bóc vỏ và luộc qua, và để làm giảm bớt độ đắng, có thể luộc thêm một lần nữa. Măng vầu khi đã luộc thường được ăn kèm với mẻ chưng, với vị chua ngọt của mẻ giúp cân bằng vị đắng của măng, tạo thành một món ăn đặc biệt dành riêng cho những người yêu thích hương vị đắng.
