Bún là món ăn phổ biến và quen thuộc trong ẩm thực Việt Nam. Để tạo ra một mẻ bún sạch, quy trình sản xuất thường kéo dài từ 5 đến 7 ngày. Tuy nhiên, với nhu cầu sử dụng bún ngày càng cao trong cuộc sống hiện đại, một số cơ sở sản xuất đã lạm dụng hóa chất để tăng lợi nhuận và rút ngắn thời gian sản xuất.
Những hóa chất thường được sử dụng bao gồm chất huỳnh quang tinopal, chất tẩy trắng funfit và hàn the. Các chất này đều là phụ gia nằm trong danh mục cấm sử dụng cho thực phẩm.
Vì là thực phẩm sản xuất thủ công, việc kiểm soát thành phần và phụ gia trong bún gặp nhiều khó khăn. Vì vậy, việc nhận biết bún có chứa hóa chất bằng mắt thường hay qua vị giác là một nhiệm vụ khá khó khăn. Tuy nhiên, một cách để loại trừ bún nhiễm hóa chất là quan sát màu sắc của sợi bún.
Bún là món ăn phổ biến và quen thuộc trong ẩm thực Việt Nam
Để phân biệt bún có chứa hóa chất hay không, các bà nội trợ có thể áp dụng một số mẹo sau:
- Độ dai: Quan sát sợi bún sạch, bạn sẽ thấy nó có độ dai tự nhiên nhưng dễ đứt gãy và nát khi bị tác động mạnh. Khi chạm vào, sợi bún sạch thường có cảm giác hơi dính, mềm mịn đặc trưng của bột gạo. Ngược lại, sợi bún chứa hóa chất thường dai và giòn hơn, có độ đàn hồi cao, ít hoặc không có cảm giác dính tay và mềm mại như bún sạch.
- Màu sắc: Bún được làm từ bột gạo tẻ nên có màu trắng ngà, hơi đục. Nếu sợi bún trắng sáng bắt mắt, có thể sản phẩm đã được tẩm hóa chất.
Bún được làm từ bột gạo tẻ nên có màu trắng ngà, hơi đục
- Độ bóng: Một dấu hiệu khác để nhận biết bún nhiễm hóa chất là độ bóng của sợi bún. Bún chứa hóa chất thường có màu trắng tinh, sợi bóng và dai hơn. Trong khi đó, bún sạch sẽ không có độ bóng, màu trắng đục.
- Nếm thử: Về hương vị, bún sạch có mùi hơi chua nhẹ, do quá trình lên men tự nhiên của bột gạo. Bún có hóa chất thường được tẩy trắng và tẩy mùi nên không có mùi chua đặc trưng này.
- Phân biệt bằng nước mắm: Bạn có thể thử trộn một chút bún vào bát nước mắm trước khi dùng bữa. Nếu sợi bún mềm và nhanh ngấm nước mắm, đó là bún sạch. Ngược lại, sợi bún chứa hóa chất sẽ cứng và ít ngấm nước mắm hơn do lớp hóa chất phủ bên ngoài ngăn nước mắm thấm vào.
Nếu sợi bún mềm và nhanh ngấm nước mắm, đó là bún sạch
Để xác định chính xác bún có nhiễm hóa chất hay không, chỉ có thể đem đi xét nghiệm. Bún sử dụng chất tẩy trắng và hàn the thường trắng sáng, bắt mắt nhưng khi ăn có thể gây đau bụng, tiêu chảy, ngộ độc và lâu dài dẫn đến suy gan, suy thận, thậm chí ung thư.
Nếu phát hiện bún có dấu hiệu chứa hóa chất, bạn không nên sử dụng. Các chất độc hại trong bún khi vào cơ thể có thể gây ngộ độc cấp tính hoặc mãn tính, hư hại đường tiêu hóa, viêm loét ruột và dạ dày. Ở mức độ nặng, chúng có thể tích tụ lâu dài và gây suy gan, thận, thậm chí ung thư.
Trên thị trường hiện nay, có thể tìm thấy nhiều loại bún khác nhau, mỗi loại đều có đặc điểm và cách sử dụng riêng biệt:
- Bún rối: Đây là loại bún được vớt ra khỏi nồi nước tráng và để vào thúng một cách tự nhiên, không có hình khối cố định. Bún rối là loại phổ biến nhất, phù hợp với nhiều món ăn đa dạng.
- Bún lá: Bún lá có sợi được vắt thành từng dây nhỏ, đường kính khoảng 4-5mm và dài khoảng 30-40cm. Khi sử dụng, bún lá thường được cắt thành từng đoạn ngắn để tiện ăn.
- Bún nắm: Loại bún này được nắm thành từng bánh nhỏ, bẹt. Mặc dù ít phổ biến hơn so với bún rối và bún lá, bún nắm rất thích hợp cho các món chấm như bún ốc nguội hay bún đậu mắm tôm.
