Trường hợp không được cấp sổ đỏ
Sổ đỏ là tên mà người dân thường dùng để chỉ Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất trước đây dựa theo màu sắc của loại giấy này. Đây là loại giấy tờ pháp lý có giá trị chứng minh quyền sử dụng đất hợp pháp của người sử dụng đất. Hiện nay, Nhà nước không còn cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (giấy có bìa màu đỏ) mà thay vào đó là Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất (có bìa màu hồng nên còn được người dân gọi tắt là sổ hồng). Dù khác nhau về mặt tên gọi và màu sắc nhưng sổ đỏ và sổ hồng có giá trị ngang nhau trong việc chứng nhận quyền sử dụng và sở hữu đất của người sử dụng đất.
Điều 19 Nghị định 43/2014/NĐ-CP của Chính phủ ban hành quy định một số điều của Luật Đất đai có nêu cụ thể về các trường hợp không được cấp sổ đỏ. Cụ thể như sau:
- Các tổ chức, cộng đồng dân cư được nhà nước giao đất để quản lý thuộc các trường hợp quy định tại Điều 8 của Luật Đất đai.
- Người đang quản lý, sử dụng đất nông nghiệp thuộc quỹ đất công ích của xã, phường, thị trấn.
- Người thuê, thuê lại đất của người sử dụng đất, trừ trường hợp thuê, thuê lại đất của nhà đầu tư xây dựng, kinh doanh kết cấu hạ tầng trong khu công nghiệp, cụm công nghiệp, khu chế xuất, khu công nghệ cao, khu kinh tế.
- Người nhận khoán đất trong các nông trường, lâm trường, doanh nghiệp nông, lâm nghiệp, ban quản lý rừng phòng hộ, ban quản lý rừng đặc dụng.
- Người đang sử dụng đất không đủ điều kiện cấp Giấy chứng nhận.
- Người sử dụng đất có đủ điều kiện cấp sổ đỏ nhưng đã có thông báo hoặc quyết định thu hồi đất của cơ quan nhà nước có thẩm quyền.
- Tổ chức, UBND xã, phường, thị trấn được Nhà nước giao đất không thu tiền sử dụng đất để sử dụng vào mục đích xây dựng công trình công cộng gồm đường giao thông, công trình dẫn nước, dẫn xăng, dầu, khí; đường dây truyền tải điện, truyền dẫn thông tin; khu vui chơi giải trí ngoài trời; nghĩa trang, nghĩa địa không nhằm mục đích kinh doanh.
Dự kiến rút gọn các trường hợp không được cấp sổ đỏ
Hiện nay, Nhà nước đang tiến hành sửa đổi Luật Đất đai năm 2013. Theo đó, Điều 144 Dự thảo Luật Đất đai sửa đổi quy định chỉ còn 5 trường hợp không được cấp sổ đỏ. Các trường hợp đó là:
- Đất thuộc quỹ đất công ích của xã, phường, thị trấn.
- Đất được giao để quản lý thuộc các trường hợp quy định tại Điều 8 của dự thảo Luật, trừ trường hợp: đất được giao sử dụng chung với đất được giao quản lý thì được chứng nhận phần quyền sử dụng theo quyết định giao, cho thuê của cơ quan nhà nước có thẩm quyền.
- Đất thuê, thuê lại của người sử dụng đất; đất nhận khoán, trừ trường hợp thuê, thuê lại đất của nhà đầu tư xây dựng kinh doanh kết cấu hạ tầng, phù hợp với dự án đầu tư đã được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt.
- Đất đã được đăng ký vào sổ địa chính nhưng đã có quyết định thu hồi đất của cơ quan nhà nước có thẩm quyền, trừ trường hợp đã quá 03 năm kể từ thời điểm có quyết định thu hồi đất mà không thực hiện.
- Tổ chức, UBND cấp xã được Nhà nước giao đất không thu tiền sử dụng đất để sử dụng vào mục đích xây dựng công trình công cộng gồm công trình giao thông, công trình dẫn nước, dẫn xăng, dầu, khí; đường dây truyền tải điện, truyền dẫn thông tin; khu vui chơi giải trí ngoài trời; nghĩa trang, nghĩa địa không nhằm mục đích kinh doanh.
