Tiết Thanh minh là 1 trong 24 tiết khí của năm và ngày đầu tiên của Tiết thanh minh được gọi là Tết Thanh minh. Ngày Tết Thanh minh còn gọi là Tết tảo mộ. Đây là dịp hướng về tổ tiên, cội nguồn. Năm 2025, Tết Thanh minh diễn ra vào ngày 4/4 dương lịch trùng ngày 7/3 âm lịch.
Theo lời dạy của người xưa Tết Thanh minh nên chú ý làm những việc sau để mang lại may mắn phước lộc vào nhà:
Tảo mộ tổ tiên ông bà trong dịp Tết Thanh minh
Tết Thanh minh còn gọi Tết tảo mộ bởi đây là hoạt động nổi bật nhất trong dịp này. Tết Thanh minh người xuôi ngược, nhất là con trai thương cố gắng trở về quê để thăm viếng mộ ông bà tổ tiên, tạo ra một nét đẹp truyền thống.
Nhiều địa phương hội họp cả dòng họ để cùng đi tảo mộ, để con cháu biết dòng họ, biết nguồn cội. Hoạt động tảo mộ có ý nghĩa đẹp thể hiện lòng biết ơn ông bà tiên tổ, là dịp quan trọng nhất cúng kiếng người đã khuất mang tính quy mô lớn. Tảo mộ là thực hiện các công việc dọn dẹp quét vôi, sang sửa mộ phần ông bà tổ tiên người thân họ hàng. Nếu gia đình ở xa thì có thể tự lập mâm cúng và thắp hương từ xa gọi là cúng vọng tâm. Dịp này nhà nào bỏ vắng mộ ông bà tổ tiên sẽ là bất hiếu. Bởi thế hãy chú ý để cố gắng về viếng mộ ông bà tổ tiên thắp hương gia tiên.
Dọn dẹp nhà cửa và bàn thờ
Tiết Thanh minh là lúc trời quang thoáng, trong xanh. Trong tiết thanh minh người xưa dặn conc cháu chú ý dọn nhà cửa gọn gàng để mang lại không khí trong sáng đón rước may mắn tài lộc. Nhà cửa sạch sẽ cũng sẽ mang lại tinh thần cho gia chủ. Sau những ngày xuân ẩm ướt mưa nồm thì Thanh minh là lúc tiết trời quang thoáng nên càng cần dọn dẹp để ngôi nhà thêm sáng sủa và vận may sẽ tới. Thanh minh cũng là cũng là dịp mà hoạt động âm thịnh nên cần chú ý để nhà cửa sạch sẽ tạo thêm dương khí cho người khỏe mạnh và dọn dẹp khu vực thờ để thể hiện tôn kính tổ tiên.
Làm lễ cúng tết Thanh minh trang trọng
Làm lễ cúng tết Thanh minh cũng là tập tục truyền thống đi cùng tảo mộ và sum họp dòng họ gia đình. Thông thường sau khi dọn dẹp sạch sẽ phần mộ, người chủ lễ tảo mộ sẽ bày biện mâm cúng gồm các lễ vật mang theo và thắp hương nhang, cắm hoa và đọc văn khấn mời người đã khuất về hưởng tết Thanh minh cùng con cháu. Còn tại gia tiên thì mâm cúng tổ tiên vừa là để thụ lộc sum họp con cháu, thường có: xôi, gà luộc, canh măng, các món xào… hoặc các món chay. Nếu không có điều kiện nấu cỗ, gia chủ có thể thắp hương với trái cây tươi, trà, một ít bánh, kẹo để tỏ lòng biết ơn tổ tiên.
Cỗ cúng không cần linh đình gây tốn kém lãng phí nhưng chú ý trang trọng thanh sạch. Và người xưa thường nhắc không nên mang chuối đi thắp hương tảo mộ vì sẽ rước ma cô hồn về nhà. Thắp hương cúng lễ xong thì không nên ăn tại mộ mà nên thụ lễ mang về, tránh gây bẩn ở quanh mộ.
Người xưa dặn những điều kiêng kỵ dịp Thanh minh
Để mang lại may mắn người xưa dặn rằng Tiết Thanh minh là lúc âm khí thịnh nên cần tránh làm các việc sau:
- Không nên cắt tóc mái phủ trán vì sẽ làm tối vùng tài lộc, thần không soi rọi nên tự mang vận xui
- Không mua giày dịp này vì theo tiếng Hán giày (hài) phát âm đồng âm với tà, nên bị cho là mua tà ma vào người
- Không nên động thổ khởi công, khai trương, cưới hỏi, mừng thọ, sinh nhật, du lịch... vì đây là giai đoạn âm thịnh nên chú ý cúng kiếng tổ tiên, còn không thuận lợi cho hoạt động hỷ sự.
- Không nên diện đồ nhiều màu đỏ vì đây là dịp mà dân gian cho rằng có nhiều đám cưới ma diễn ra nên nếu diện màu đỏ sẽ bị nhầm lẫn khiến bạn gặp xui xẻo
Thanh minh là một tiết khí quan trọng và Tết Thanh minh là một ngày Tết mang ý nghĩa tâm linh thiêng liêng. Bởi thế người Việt xưa và nay vẫn rất chú trọng ngày này. Bạn có về quê tảo mộ dịp Thanh minh này không?
- *Thông tin mang tính tham khảo chiêm nghiệm
