Trong thực tế cuộc sống, mọi người hay chọn chim, cá, lươn, ốc… để phóng sinh. Việc phóng sinh này tùy theo tín tâm và điều kiện của mỗi gia đình, không bắt buộc số lượng nhiều hay ít. Dân gian còn kiêng phóng sinh loài nào thì không nên ăn ngay loài đó (thể hiện tâm từ bi không phân biệt chỗ cứu, chỗ ăn).
Văn khấn cúng phóng sinh rằm tháng 7
Chúng sanh nay có bấy nhiêu
Lắng tai nghe lấy những lời dạy răn
Các ngươi trước lòng trần tục lắm
Nên đời nay chìm đắm sông mê
Tối tăm chẳng biết làm lành
Gây bao tội ác, lạc vào trầm luân
Do vì đời trước ác tâm
Nên nay chịu quả khổ đau vô cùng
Mang, lông, mai, vẩy, đội sừng
Da trơn, nhám, láng, các loài súc sanh
Do vì ghen ghét, tham sân
Do vì lợi dưỡng hại người làm vui
Do vì gây oán chuốc thù
Do vì hại vật, hại sanh thoả lòng
Do vì chia cách, giam cầm
Do vì đâm thọc chịu bao khổ hình
Cầu xin Phật lực từ bi
Lại nhờ Phật tử mở lòng xót thương
Nay nhờ Tăng chúng hộ trì
Kết duyên Tam bảo thoát vòng khổ đau
Hoặc sanh lên các cõi trời
Hoặc liền thức tỉnh về nơi cõi lành
Hoặc sanh lên được làm người
Biết phân thiện ác, tránh điều lầm mê…..
Chúng sanh Quy y Phật
Chúng sanh Quy y Pháp
Chúng sanh Quy y Tăng….
Úm, ngâm ngâm ngâm (3 lần)
Những điều đặc biệt cần lưu ý khi phóng sinh
Trước khi phóng sinh, không nên mua loài phóng sinh nhiều lần của cùng một người, cùng một nơi và không tạo nó thành thói quen để tránh những loài vật phóng sinh bị bắt lại.
Cách tốt nhất là khi gặp con gì thì mua con đó để phóng sinh, số lượng nhiều ít thế nào cũng được tùy theo điều kiện. Ngoài ra, nhiều người còn quan niệm rằng nếu phóng sinh loài nào thì trong ngày không nên ăn ngay loài đó để thể hiện cái tâm từ bi của mình.
- Khi phóng sinh, ta phải xuất phát từ lòng từ bi, không vì ý nghĩa tư lợi (như cầu sống thọ, cầu may mắn, giải trừ tật bệnh…). Vì nếu không như vậy, việc phóng sinh tuy có tốt, nhưng hiệu quả lại rất hạn chế, bởi tâm từ bi không khởi sinh, chưa nói gì đến chuyện nuôi dưỡng. Phóng sinh theo kiểu hùa theo số đông, mang tính lễ nghi hình thức, không có thiện niệm khi thực hiện cũng là hành vi sai lạc với bản chất của việc phóng sinh.
- Phóng sinh phô trương đi kèm hoạt động cúng tế ồn ào của một số bộ phận người Việt đang làm là không đúng với bản chất của việc phóng sinh lễ Vu Lan. Khi phóng sinh cần thực hiện âm thầm, chọn nơi vắng vẻ càng tốt, vì pháp sự này không nên kích thích lòng tham của những người săn bắt, tạo thêm nghiệp chướng cho họ mà chính chúng ta cũng bị giảm phần công đức.
- Phóng sinh là tự do, không phân lượng lớn nhỏ, ít nhiều, không chọn ngày giờ tốt xấu… Có thể chỉ cần phóng sinh một con cá, quan trọng là đảm bảo cá vẫn mạnh khỏe khi thả. Khi thả không nên cầm cả xô hay túi vứt xuống ao, hồ, sông, suối mà nên bốc từng nắm nhẹ nhàng thả xuống ở nhiều nơi, không tập trung một chỗ.
- Đảm bảo con vật được phóng sinh có môi trường rộng rãi, an toàn trước khi được phóng sinh. Tránh trường hợp mua vài trăm con cá đựng chật chội trong một chiếc xô, khi phóng sinh thì ắt sẽ có cá chết.
- Tìm hiểu môi trường sinh tồn của sinh vật, chọn nơi con vật được phóng sinh có thể sống ở đó lâu dài không bị bắt, hay do môi trường xấu quá mà chết. Ví dụ không thả cá nước mặn (biển) xuống môi trường nước ngọt (ao hồ).
- Không phóng sinh vào môi trường nhiều động vật ăn thịt, khó sinh tồn, hay môi trường sát hại động vật khác, ví như không thả rùa chuyên ăn cá vào ao cá, cũng như không thả cá vào ao hồ toàn rùa ăn cá.
- Tuyệt đối tránh phóng sinh những loài động vật xâm hại ngoại lai như rùa tai đỏ, cá chim trắng... vì hành động này vô tình sẽ góp phần làm tăng nguy cơ đảo lộn hệ sinh thái, hủy diệt quần thể động vật bản địa.