(Bảo vệ người tiêu dùng) - Tại hội nghị giao ban trực tuyến toàn quốc giữa Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn với các địa phương về công tác quản lý vật tư nông nghiệp và an toàn thực phẩm, tổ chức ngày 2/8, Cục trưởng Cục Quản lý chất lượng nông lâm sản và thủy sản, ông Nguyễn Như Tiệp cũng cho biết, sẽ đưa gạo vào danh mục kiểm soát an toàn thực phẩm để đảm bảo an toàn cho người tiêu dùng.
Tuyên bố của ông Tiệp được đưa ra sau khi trong dư luận đang có thông tin các cơ sở, chủ đại lý kinh doanh sử dụng hóa chất độc hại để trộn vào gạo nhằm kéo dài thời gian bảo quản, tạo hương liệu cho gạo, đe dọa và ảnh hưởng đến sức khỏe của người tiêu dùng.
Theo điều tra của báo Tiền Phong, chị P.M.D (sống tại đường Lê Văn Sỹ, quận Phú Nhuận, TP.HCM) có nhà máy xay xát lúa gạo M.D tại An Giang. Phóng viên được chị D mách nước để tạo mùi và làm trắng gạo, trước hết phải mua loại hóa chất tạo mùi thơm cho từng loại gạo, cũng như màu cần thiết nếu muốn biến gạo trắng thành gạo màu và bột tẩy trắng nếu muốn gạo trắng và đẹp mắt.
Thông thường, nhà máy xay xát mua lúa về phải tích trữ một thời gian. Do vậy, khi xay xát sẽ không còn được mùi thơm như ban đầu. Vì thế, cần phải tạo lại mùi hương cho gạo. Mùi ở đây là loại hóa chất tạo mùi thơm được mua từ Trung Quốc. Mấy loại này thị trường không bán nhiều, chỉ có thể mua từ những công ty cung cấp hóa chất ở chợ Kim Biên (quận 5, TP.HCM).
Ví dụ, muốn gạo Tám Thơm, gạo Hương Lài… khi nấu thành cơm có mùi thơm nồng đặc trưng thì cần pha 1 muỗng bột tạo mùi với 5 lít nước cho 100kg gạo. Sau đó, tưới đều lên gạo ủ trong vòng 15 phút rồi cho vào máy đánh bóng gạo, từ đó sẽ được mùi hương như cũ.
Theo D, các loại gạo màu như Bắc Thái, gạo Thái Đỏ… bán trên thị trường Việt Nam, thực ra chỉ là loại gạo dài 5% tấm. Sau khi xay xát sẽ cho vào máy đánh bóng rồi tách màu, trộn màu bằng máy. “Màu ở đây là các loại chất tạo màu xuất xứ từ Trung Quốc.
 |
| Gạo mốc không bán được sẽ mang đi tẩy hóa chất cho bóng, sáng và hết mùi |
Ví dụ, màu tím đậm của gạo Bắc Thái thì cũng hòa với nước thêm bột tạo mùi hương rồi cho gạo vào ngâm và đưa vào máy trộn. Sấy 10 phút, từ gạo trắng bình thường thành gạo màu với mùi hương như thật. Tất cả những chất này đều không có tên, mua bao nhiêu bán bấy nhiêu và chỉ cần nói màu gì là họ mang tới, chứ ngay như tôi cũng không hề biết là loại gì, D. nói.
Còn công đoạn gạo tẩy trắng chị D cho biết: “Cái này thì mới áp dụng, loại chất tẩy trắng này không có tên, chỉ biết là hàng của Trung Quốc. Gạo được xay xát xong sẽ cho vào máy đánh bóng. Nếu muốn gạo trắng tinh thì 100kg gạo sẽ cho 1 kg bột này vào, sau 5 phút hạt gạo trắng tinh, còn muốn trắng đục thì chỉ cần 500g là được”.
Ngoài việc tẩy trắng, chất này còn có thể làm nở cơm hết cỡ khi nấu. Ví dụ, 10kg gạo làm trắng bằng bột này thì khi nấu sẽ nở bằng 20kg gạo không dùng chất tẩy trắng. Các loại gạo bị nấm mốc sau khi được các cửa hàng trả lại nhà xưởng sẽ đem đi tẩy lại trở thành gạo ngon.
Theo ông Trần Văn Thanh, Giám đốc Cty Hóa chất Minh Thanh (chợ Bà Chiểu, quận Bình Thạnh), những loại hóa chất đó là loại bột bezoyl peroxide và calcium peroxide chuyên để tẩy trắng gạo và mì mà Trung Quốc đã cấm lưu hành trong chế biến thực phẩm vì dùng quá liều sẽ gây ra hiện tượng rối loạn tiêu hóa, gây tử vong. Loại chất chống mốc là chất deltamethrin chuyên sử dụng diệt côn trùng và khử trùng.
Theo ông Thanh, chất tạo mùi là loại hóa chất chuyên dùng cho công nghiệp thực phẩm, còn bột tạo màu gạo thì chưa rõ, hầu như những loại màu đó có xuất xứ từ Trung Quốc.
Ngay sau khi thông tin này được báo chí phản ánh, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, ông Cao Đức Phát đã chỉ đạo Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn TP.HCM xác minh làm rõ sự việc.
“Phải kiểm tra ngay để thông tin rộng rãi trong nhân dân nếu không sẽ có sự hoang mang trong cả nước”, ông Phát nhấn mạnh.
- Tr. Linh (Tổng hợp)
