Khi nào bắt buộc cấp đổi sang căn cước? Năm 2026 bị bắt buộc cấp đổi đúng không?
Bắt đầu từ 1/7/2024 Luật căn cước có hiệu lực thì những người đi cấp đổi cấp lại giấy tờ tùy thân từ thời điểm đó sẽ được cấp căn cước.
Xét về hình thức Căn cước được thay tên khác với Căn cước công dân, còn mẫu mã công nghệ gắn chip tương tự. Các thông tin trên thẻ và tích hợp vào căn cước đa dạng hơn trong căn cước công dân.
Luật Căn cước quy định về giai đoạn chuyển tiếp như sau:
Người dân cần chú ý hiểu đúng quy định
“Điều 46. Quy định chuyển tiếp
1. Thẻ căn cước công dân đã được cấp trước ngày Luật này có hiệu lực thi hành có giá trị sử dụng đến hết thời hạn được in trên thẻ, trừ trường hợp quy định tại khoản 3 Điều này. Công dân khi có nhu cầu thì được cấp đổi sang thẻ căn cước.
2. Chứng minh nhân dân còn hạn sử dụng đến sau ngày 31 tháng 12 năm 2024 thì có giá trị sử dụng đến hết ngày 31 tháng 12 năm 2024. Các loại giấy tờ có giá trị pháp lý đã phát hành có sử dụng thông tin từ chứng minh nhân dân, căn cước công dân được giữ nguyên giá trị sử dụng; cơ quan nhà nước không được yêu cầu công dân thay đổi, điều chỉnh thông tin về chứng minh nhân dân, căn cước công dân trong giấy tờ đã cấp.
3. Thẻ căn cước công dân, chứng minh nhân dân hết hạn sử dụng từ ngày 15 tháng 01 năm 2024 đến trước ngày 30 tháng 6 năm 2024 thì tiếp tục có giá trị sử dụng đến hết ngày 30 tháng 6 năm 2024.
4. Quy định về việc sử dụng căn cước công dân, chứng minh nhân dân trong các văn bản quy phạm pháp luật ban hành trước ngày Luật này có hiệu lực thi hành được áp dụng như đối với thẻ căn cước quy định tại Luật này cho đến khi văn bản quy phạm pháp luật đó được sửa đổi, bổ sung hoặc thay thế.”
Theo quy định này thì Chứng minh nhân dân là giấy tờ bắt buộc phải cấp đổi từ 1/1/2025. Còn Căn cước công dân gắn chip thì không phải bắt buộc cấp đổi, vẫn được dùng cho tới khi hết hiệu lực. Thực tế công nghệ Căn cước công dân gắn chip tương tự công nghệ Căn cước nên sẽ không có chuyện khuyến khích người dân đi đổi sang Căn cước như giai đoạn chuyển từ Căn cước công dân dạng mã vạch sang Căn cước công dân dạng gắn chip.
Do đó thông tin từ 2026 bắt buộc cấp đổi Căn cước không còn được dùng CCCD gắn chip là không đúng. Những người có Căn cước công dân còn hiệu lực vẫn sử dụng bình thường, trừ khi người dân chủ động muốn được đổi sang căn cước.
Do đó người dân cũng không thể bị phạt khi vẫn dùng CCCD còn hiệu lực như đúng quy định. Chỉ có những người thuộc trường hợp cấp đổi dưới đây mà không cấp đổi mới bị xử phạt hành chính.
Những trường hợp phải cấp đổi CCCD sang Căn cước
Điều 24 Luật Căn cước quy định các trường hợp cấp đổi thẻ căn cước bao gồm:
- Các trường hợp quy định tại khoản 1 Điều 21 của Luật này (Công dân Việt Nam đã được cấp thẻ căn cước phải thực hiện thủ tục cấp đổi thẻ căn cước khi đủ 14 tuổi, 25 tuổi, 40 tuổi và 60 tuổi. Thẻ căn cước đã được cấp, cấp đổi, cấp lại trong thời hạn 02 năm trước độ tuổi cấp đổi thẻ căn cước quy định tại khoản 1 Điều này có giá trị sử dụng đến tuổi cấp đổi thẻ căn cước tiếp theo)
- Thay đổi, cải chính thông tin về họ, chữ đệm, tên khai sinh; ngày, tháng, năm sinh;
- Thay đổi nhân dạng; bổ sung thông tin về ảnh khuôn mặt, vân tay; xác định lại giới tính hoặc chuyển đổi giới tính theo quy định của pháp luật;
- Có sai sót về thông tin in trên thẻ căn cước;
- Theo yêu cầu của người được cấp thẻ căn cước khi thông tin trên thẻ căn cước thay đổi do sắp xếp đơn vị hành chính;
Cấp đổi căn cước công dân sang căn cước được quy định rõ trong luật
- Xác lập lại số định danh cá nhân;
- Khi người được cấp thẻ căn cước có yêu cầu.
Các trường hợp cấp lại thẻ căn cước bao gồm:
- Bị mất thẻ căn cước hoặc thẻ căn cước bị hư hỏng không sử dụng được, trừ trường hợp quy định tại Điều 21 của Luật này;
- Được trở lại quốc tịch Việt Nam theo quy định của pháp luật về quốc tịch Việt Nam.
Như vậy khi người dân có căn cước công dân bị mất, bị hỏng, khi đến tuổi cấp đổi, khi có thay đổi đơn vị hành chính như chia tách, sáp nhập mà muốn cấp lại căn cước, khi thay đổi giới tính... thì bắt buộc phải cấp đổi từ CCCD cũ sang Căn cước theo quy định.
Người chủ động cấp đổi CCCD sang Căn cước thì có được dùng cả 2 không?
Nhiều người có CCCD còn hạn dùng không thuộc diện phải cấp đổi nhưng lại có nhu cầu muốn cấp đổi sang căn cước để được dùng loại giấy tờ mới này. Công dân cũng sẽ được cấp.
Nhưng theo quy định cấp đổi thì người dân phải nộp bản cũ và dùng bản mới. Hơn nữa khi đã cấp đổi thì giấy tờ cũ coi như không còn hợp lệ sẽ phát sinh rắc rối khi có tranh chấp sau này. Do đó ngay cả khi công an không thu hồi bản cũ thì người dân chỉ có thể giữ làm kỷ niệm chứ không nên mang ra dùng.
