Tại Quảng Ngãi, có một loại côn trùng mang vẻ ngoài khá kỳ lạ, nhưng lại được xem như một "thần dược" cho phái mạnh, đó chính là sùng đất.
Sùng đất là ấu trùng của loài bọ rầy, có kích thước tương đương với ngón tay của người lớn, với hình dáng tương tự như con đuông dừa. Chúng sống chôn mình dưới đất và chủ yếu ăn rễ cây cũng như củ của các loại như khoai lang, khoai mì và củ cây chuối.
Về ngoại hình, sùng đất có thân màu trắng đục, đầu vàng, với nhiều chân ở phía dưới bụng. Người dân nơi đây cho biết, trước kia sùng đất thường được đào lên để làm thức ăn cho gà vịt, không ai nghĩ rằng chúng có thể ăn được vì vẻ ngoài của chúng trông giống như nhộng sâu.
Về ngoại hình, sùng đất có thân màu trắng đục, đầu vàng, với nhiều chân ở phía dưới bụng
Sau đó, thông qua lời truyền miệng, công dụng tráng dương của sùng đất đã được khám phá. Nhiều người đã bắt đầu đào chúng để chế biến thành các món như chiên, xào, nướng. Khi thưởng thức, thực khách nhận thấy vị bùi béo, lạ miệng của món ăn này, qua đó sùng đất đã trở thành món ăn được yêu thích và có giá trị cao.
Hiện nay, sùng đất ở Quảng Ngãi có giá từ 200.000 đến 300.000 đồng/kg. Trong mùa thu hoạch, giá có thể mềm hơn, nhưng vào cuối mùa thì cần phải đặt hàng trước mới có thể mua được.
Hiện nay, sùng đất ở Quảng Ngãi có giá từ 200.000 đến 300.000 đồng/kg
Anh Ngọc, một người dân ở thôn Đông Hoà, xã Tịnh Giang, huyện Sơn Tịnh, chia sẻ: "Thời gian bắt đầu thu hoạch sùng đất thường diễn ra từ tháng 10 đến hết năm. Để đào được sùng đất, cần phải xác định đúng vị trí và thực hiện khéo léo; nếu không sẽ làm sùng đất bị ngắt, không bán được giá. Những người đào sùng thường bắt đầu công việc từ 6h đến 10h sáng và tiếp tục từ 14h đến 17h. Dụng cụ sử dụng rất đơn giản, chỉ cần một cây cuốc và một cái xô. Sau khi đào, sùng đất được cho vào xô nước để giữ màu sắc và độ tươi."
Công đoạn chế biến sùng đất cũng đòi hỏi nhiều công sức. Người ta sẽ ngắt phần đuôi và loại bỏ ruột, sau đó rửa sạch và chế biến thành nhiều món ăn khác nhau như sùng nướng lá lốt, sùng tẩm bột chiên, luộc hoặc xào. Dù vậy, món sùng đất nướng và chấm với muối ớt, cùng chút chanh, vẫn được ưa chuộng nhất. Hương vị ngọt ngào, dai dai và thơm ngon của món sùng đất nướng khiến nó trở thành một trải nghiệm ẩm thực đặc biệt.
Hương vị ngọt ngào, dai dai và thơm ngon của món sùng đất nướng khiến nó trở thành một trải nghiệm ẩm thực đặc biệt
Theo anh Ngọc, sùng đất sống trong vùng đất phù sa nên rất sạch. Đây cũng là loài côn trùng gây hại mùa màng, do đó, việc săn bắt sùng đất không chỉ mang lại thu nhập cho người dân mà còn giúp giảm thiệt hại cho nông nghiệp. Những người có kinh nghiệm có thể kiếm tới nửa triệu đồng mỗi ngày nhờ vào công việc này.
Sau khi thu hoạch, sùng đất thường được bán cho các nhà hàng hoặc quán ăn, hoặc phục vụ những khách hàng đã đặt trước. Từ một loại côn trùng phá hoại chỉ được dùng làm thức ăn cho gia súc, giờ đây, sùng đất đã trở thành đặc sản nổi tiếng với những món ăn đầy hấp dẫn, thu hút sự chú ý của nhiều thực khách.
