Chính sách mới có hiệu lực từ ngày 1/7/2025
Theo thông tin từ Bảo hiểm xã hội Việt Nam, Luật Bảo hiểm xã hội sửa đổi năm 2024 sẽ chính thức có hiệu lực từ ngày 1/7/2025. Một trong những điểm nổi bật và nhân văn nhất của luật mới là việc bổ sung chế độ trợ cấp hưu trí xã hội – chính sách lần đầu tiên được thiết kế riêng cho người cao tuổi không có lương hưu hoặc không hưởng trợ cấp bảo hiểm xã hội hàng tháng.
Cụ thể, công dân Việt Nam từ 70 tuổi đến dưới 75 tuổi nếu thuộc hộ nghèo, hộ cận nghèo, và đáp ứng đủ điều kiện theo quy định sẽ được hưởng mức trợ cấp 500.000 đồng/tháng từ ngân sách Nhà nước.
Ai là đối tượng được thụ hưởng?
Dựa trên Điều 21 của Luật Bảo hiểm xã hội 2024, có hai nhóm đối tượng chính được hưởng chế độ trợ cấp hưu trí xã hội:
Người từ đủ 75 tuổi trở lên, không có lương hưu hoặc trợ cấp BHXH hàng tháng, và có đề nghị bằng văn bản.
Người từ đủ 70 đến dưới 75 tuổi, thuộc hộ nghèo hoặc hộ cận nghèo, không có lương hưu hoặc trợ cấp BHXH, và có đủ điều kiện theo hướng dẫn chi tiết của Chính phủ.
Điều này đánh dấu bước tiến mới so với quy định hiện hành, khi trước đây chỉ người từ 80 tuổi trở lên mới được xem xét nhận trợ cấp xã hội hàng tháng nếu không có nguồn thu nhập ổn định.
Mức trợ cấp là bao nhiêu?
Theo dự thảo nghị định hướng dẫn thi hành Luật Bảo hiểm xã hội mới, mức trợ cấp hưu trí xã hội sẽ là 500.000 đồng/tháng – tương đương mức trợ cấp xã hội hiện hành quy định tại Nghị định 20/2021/NĐ-CP.
Đặc biệt, mức trợ cấp này có thể được điều chỉnh định kỳ 3 năm một lần để phù hợp với tình hình phát triển kinh tế - xã hội và khả năng ngân sách. Ngoài ra, tùy từng địa phương, chính quyền cấp tỉnh có thể đề xuất hỗ trợ thêm cho người đang hưởng chế độ trợ cấp hưu trí xã hội bằng các nguồn lực xã hội hóa hoặc ngân sách địa phương.
Những hỗ trợ kèm theo
Ngoài khoản trợ cấp hàng tháng, người cao tuổi thuộc diện hưởng trợ cấp hưu trí xã hội còn được hưởng nhiều quyền lợi đi kèm:
Được cấp thẻ bảo hiểm y tế miễn phí, do ngân sách Nhà nước đóng.
Hưởng hỗ trợ chi phí mai táng khi qua đời, theo quy định tại Luật Người cao tuổi.
Nếu người hưởng trợ cấp đồng thời thuộc diện hưởng trợ cấp xã hội hàng tháng, thì sẽ được hưởng mức trợ cấp cao hơn để tránh trùng lặp.
Tác động lớn tới an sinh xã hội
Theo ước tính của Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội, hơn 1,2 triệu người cao tuổi trên toàn quốc sẽ được thụ hưởng chính sách này trong giai đoạn đầu triển khai. Dự kiến ngân sách Nhà nước sẽ phải chi khoảng 4.000 – 5.000 tỷ đồng mỗi giai đoạn để thực hiện chính sách.
Đây là bước đi cụ thể, thể hiện quyết tâm của Chính phủ trong việc mở rộng chính sách an sinh, hỗ trợ người già không nơi nương tựa, không có thu nhập ổn định, đặc biệt tại khu vực nông thôn, miền núi, vùng sâu vùng xa.
Luật Bảo hiểm xã hội 2024 hướng đến mục tiêu xây dựng hệ thống bảo hiểm xã hội đa tầng, gồm:
- Bảo hiểm xã hội bắt buộc
- Bảo hiểm xã hội tự nguyện
- Bảo hiểm hưu trí bổ sung
- Trợ cấp hưu trí xã hội – do Nhà nước bảo đảm chi trả
Việc bổ sung tầng trợ cấp hưu trí xã hội được xem là biện pháp nhân đạo, góp phần hoàn thiện mạng lưới an sinh xã hội bao trùm, đảm bảo rằng mọi người dân về già đều có một khoản thu nhập tối thiểu để sống ổn định.
Đáng chú ý, luật mới cũng giao quyền cho Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét điều chỉnh dần độ tuổi hưởng trợ cấp hưu trí xã hội xuống thấp hơn, phù hợp với tình hình phát triển kinh tế và khả năng ngân sách từng thời kỳ.
Chính sách trợ cấp hưu trí xã hội theo Luật Bảo hiểm xã hội 2024 là bước tiến vượt bậc trong việc chăm lo cho người cao tuổi, đặc biệt là nhóm yếu thế không có thu nhập khi về già. Với mức trợ cấp 500.000 đồng/tháng cùng nhiều hỗ trợ kèm theo, người từ 70 tuổi trở lên thuộc hộ nghèo, hộ cận nghèo sẽ có thêm chỗ dựa vững chắc về tài chính, giúp họ sống an tâm, an toàn và được tôn trọng trong những năm cuối đời.
