Sáng nay, 100% thành viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội có mặt đã biểu quyết thông qua Nghị quyết về điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh trong thuế thu nhập cá nhân. Theo đó, mức giảm trừ đối với người nộp thuế được nâng lên 15,5 triệu đồng/tháng (tương đương 186 triệu đồng/năm), còn mức giảm trừ cho mỗi người phụ thuộc là 6,2 triệu đồng/tháng.
Nghị quyết có hiệu lực từ ngày ký và áp dụng cho kỳ tính thuế năm 2026.
Trình bày tờ trình dự thảo trước khi thông qua, Thứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Đức Chi cho biết mức giảm trừ gia cảnh hiện hành được áp dụng từ năm 2020, nên việc rà soát, điều chỉnh là cần thiết để phù hợp với biến động kinh tế – xã hội.
Bộ Tài chính từng đề xuất hai phương án điều chỉnh:
Phương án 1: Tăng theo tốc độ lạm phát (CPI), dự kiến mức giảm trừ cho bản thân người nộp thuế tăng từ 11 triệu đồng lên khoảng 13,3 triệu đồng/tháng; cho mỗi người phụ thuộc từ 4,4 triệu đồng lên khoảng 5,3 triệu đồng/tháng. Nếu áp dụng phương án này, ngân sách nhà nước sẽ giảm khoảng 12.000 tỷ đồng/năm.
Phương án 2: Tăng theo tốc độ tăng thu nhập và GDP bình quân đầu người. Cụ thể, mức giảm trừ cho bản thân người nộp thuế nâng từ 11 triệu lên 15,5 triệu đồng/tháng (tăng khoảng 40,9%), còn mỗi người phụ thuộc tăng từ 4,4 triệu lên 6,2 triệu đồng/tháng. Đây cũng là phương án được Ủy ban Thường vụ Quốc hội lựa chọn.
Với mức điều chỉnh này, người có thu nhập 17 triệu đồng/tháng (không có người phụ thuộc) hoặc 24 triệu đồng/tháng (có 1 người phụ thuộc), sau khi trừ bảo hiểm và giảm trừ gia cảnh, sẽ chưa phải nộp thuế thu nhập cá nhân. Người có 2 người phụ thuộc sẽ chỉ bắt đầu nộp thuế khi thu nhập vượt mức khoảng 31 triệu đồng/tháng.
Bộ Tài chính cho biết, nếu áp dụng phương án điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh mới, ngân sách nhà nước dự kiến sẽ giảm khoảng 21.000 tỷ đồng mỗi năm so với quy định hiện hành.
Theo Báo cáo Khảo sát mức sống dân cư năm 2024 của Tổng cục Thống kê, thu nhập bình quân đầu người/tháng của Việt Nam đạt khoảng 5,4 triệu đồng, trong khi nhóm 20% dân số giàu nhất (nhóm 5) có mức thu nhập trung bình 11,8 triệu đồng/người/tháng.
Như vậy, mức giảm trừ 15,5 triệu đồng/tháng cho người nộp thuế theo phương án 2 cao gần gấp 3 lần so với thu nhập bình quân đầu người – cao hơn đáng kể so với mức phổ biến ở nhiều quốc gia (chỉ từ 0,5 đến 1 lần). Đồng thời, con số này cũng vượt mức thu nhập bình quân của nhóm 20% dân cư có thu nhập cao nhất. Mức giảm trừ cho mỗi người phụ thuộc là 6,2 triệu đồng/tháng, cũng cao hơn thu nhập bình quân đầu người năm 2024 (5,4 triệu đồng/tháng).
Tờ trình của Bộ Tài chính nêu rõ, việc nâng mức giảm trừ gia cảnh sẽ giảm gánh nặng thuế cho người nộp thuế trong bối cảnh giá cả, chi phí sinh hoạt và lạm phát đều tăng so với năm 2020. Tất cả người nộp thuế hiện nay sẽ được giảm số thuế thu nhập cá nhân (TNCN) phải nộp, trong đó người ở bậc thuế thấp sẽ được hưởng lợi tỷ lệ giảm cao hơn so với nhóm thu nhập cao. Người có nhiều người phụ thuộc sẽ được giảm thuế nhiều hơn.
Tuy nhiên, Bộ Tài chính cũng nhấn mạnh rằng việc điều chỉnh cần được nghiên cứu và tính toán kỹ lưỡng, đảm bảo phù hợp với biến động giá cả, mức sống dân cư cũng như vai trò điều tiết của thuế TNCN trong hệ thống thuế quốc gia.
Sau khi tổng hợp ý kiến, đa số đồng thuận lựa chọn phương án 2. Theo đó, mức giảm trừ cho bản thân người nộp thuế được nâng từ 11 triệu đồng lên 15,5 triệu đồng/tháng, còn mức giảm trừ cho mỗi người phụ thuộc tăng từ 4,4 triệu đồng lên 6,2 triệu đồng/tháng.
