Đầu tiên là “nghèo không sửa cửa”, câu này chủ yếu có 2 ý chính:
Từ khía cạnh của phong thủy, nhiều người cho rằng nguyên nhân khiến ngôi nhà của họ gặp khó khăn về tài chính là do vận mệnh bất lợi do yếu tố phong thủy, và chính vì lý do này mà họ quyết định cải tổ "mặt tiền" nhà để tạo đổi vận may.
Trong quá trình xây dựng ngôi nhà, mọi chi tiết như vị trí của cửa, hướng của ngôi nhà, cùng với hướng của cửa đều được chú trọng và quyết định dựa trên những nguyên tắc của phong thủy.
Thậm chí, không chỉ dừng lại ở việc xây dựng ngôi nhà thường, mà ngay cả trong việc xây các tòa cao ốc, những tòa nhà văn phòng tinh vi cũng tuân theo nguyên tắc này.
Vì vậy, cửa nhà không thể được thay đổi một cách tùy tiện, nếu không sẽ tiềm ẩn nguy cơ xui xẻo cho gia đình. Điều này giải thích tại sao có ngạn ngữ "nghèo không sửa cửa".
Đối với những gia đình thiếu thốn, họ không nên mơ ước rằng việc thay đổi diện mạo "bề ngoài" có thể làm thay đổi tương lai. Nhiều người cho rằng cửa là biểu tượng của một gia đình, giống như ngạn ngữ "nhà rộng cửa cao" có ý chỉ sự thịnh vượng của gia đình, thể hiện qua cửa.
Tuy nhiên, việc "đổi cửa" dù có vẻ lòe loẹt và hùng vĩ ở ngoại hình thực chất lại chỉ là một hình thức rỗng rãi, bên trong trống rỗng. Dù đã từng nghèo khó, không có khả năng tài chính, nhưng lại bỏ ra số tiền lớn để "mặt tiền" trở nên "rộng rãi", việc này hoàn toàn không đem lại bất kỳ giá trị gì cho những gia đình khó khăn, thậm chí chỉ làm gia tăng thêm áp lực kinh tế.
Vậy còn “giàu không dời mộ” có nghĩa là gì?
Nếu nhìn theo góc độ ngữ nghĩa, ý nghĩa ẩn trong câu này là: Nếu ta đã thành đạt, đừng động tay đến nơi nghỉ ngơi của tổ tiên.
Theo tri thức của thời xưa, người ta tin rằng sự thịnh vượng và thành công có liên quan chặt chẽ đến sự ủng hộ bảo vệ của tổ tiên, biểu hiện qua việc cỏ mộ mọc xanh tốt. Điều này chứng tỏ rằng phong thủy của nghĩa trang tổ tiên đang trong trạng thái tốt.
Nếu bạn bất cẩn chuyển di mộ phần tổ tiên tới vị trí khác một cách cố tình, việc này sẽ phá vỡ cân bằng phong thủy, gây ra sự không ổn định và mất đi sự thịnh vượng.
Một khía cạnh khác của ngạn ngữ này ám chỉ rằng, khi đã đạt thành công, hãy giữ vững tinh thần khiêm tốn, đừng vì sự thành đạt mà gây rối đến tâm hồn tổ tiên. Sự khiêm tốn cần thiết trong cuộc sống, nếu không, rủi ro của suy thoái sẽ ngày càng gia tăng.
Vậy, nếu áp dụng câu tục ngữ này vào xã hội hiện đại, liệu nó có còn áp dụng được hay không?
Thực tế, rất nhiều câu tục ngữ đã được truyền miệng từ thế hệ này sang thế hệ khác, và phần lớn đã mất đi ý nghĩa gốc, thay vào đó, nó còn được thêm vào nhiều ý nghĩa khác bởi những người tiếp theo. Có những tục ngữ kết hợp với niềm tin mê tín hoặc quan niệm sai lầm, nhưng cũng có những câu chứa đựng hướng dẫn cho thế hệ sau học hỏi và phấn đấu.
Vì thế, không thể kết luận rằng "nghèo không sửa cửa, giàu không dời mộ" hoàn toàn đúng hoặc sai, bởi mỗi câu châm ngôn đều mang trong mình hai mặt tích cực và tiêu cực. Chắc chắn, câu này cũng có một phần sự thật, nếu không thì làm sao nó có thể được truyền từ thế hệ này qua thế hệ khác suốt hàng trăm, thậm chí hàng ngàn năm như thế?
Hơn nữa, tính đáng tin cậy của câu châm ngôn thực tế phụ thuộc vào quan điểm và tri thức của mỗi cá nhân.