Trí tuệ của người xưa là ngọn nguồn không gì có thể đong đếm được. Các cụ xưa có thể không biết đọc, không biết viết, nhưng những kinh nghiệm đúc rút qua năm tháng thì con cháu ngày nay không phải ai cũng hiểu. Để dễ nhớ, dễ hiểu, truyền lại cho con cháu dễ dàng, các cụ đã biến những kinh nghiệm đó thành các câu tục ngữ. Ví dụ, "con người có ba loại lo lắng" và "không nhận ra sáu thân nhân" là hai câu tục ngữ quen thuộc, nhưng bạn có biết ba loại lo lắng đó là gì và sáu thân nhân kia bao gồm những ai không?
"Con người có ba loại lo lắng" mở rộng ý nghĩa hơn nhiều so với việc chỉ đề cập đến những nhu cầu cơ bản. Ba loại lo lắng đó bao gồm: nhu cầu sinh lý cấp thiết, sự nóng vội trong tâm trạng và tính cách nóng nảy, làm việc mà không cân nhắc. Tính nóng vội được hiểu là sự vội vã của người xưa khi muốn nhập gia tùy tục, trong xã hội hiện đại, thường được ám chỉ đến một người có tính cách nóng nảy, làm việc mà không suy nghĩ kỹ lưỡng. Còn lo lắng về tâm trạng xuất phát từ việc đối mặt với những tình huống khó khăn, khiến bản thân cảm thấy bất an, lo lắng. Ba loại lo lắng này đều là phản ứng bản năng của con người.
Trong khi đó, "không nhận ra sáu thân nhân" nêu bật tầm quan trọng của việc giữ gìn mối quan hệ gia đình trong xã hội phong kiến, gồm cha, mẹ, anh, em, vợ và con cái. Trong xã hội phong kiến coi trọng việc hiếu thảo với cha mẹ, đoàn kết với anh em, chăm sóc vợ con là chuẩn mực của người đàn ông thành công, là biểu hiện của một người có trách nhiệm và có nguyên tắc. Nếu ngay cả những người thân yêu nhất cũng không được quan tâm, thì liệu cuộc sống của người đó còn ý nghĩa gì?
Dù là sáu thân nhân hay ba loại lo lắng đều chứa đựng trí tuệ sâu sắc của người xưa. Có người cho rằng, những tục ngữ này đã thay đổi ý nghĩa trong quá trình phát triển của sau này, chúng sinh ra trong thời kỳ phong kiến và không nên được áp dụng trong xã hội hiện đại. Trong khi đó, người khác lại cho rằng, tục ngữ là tinh hoa của văn hóa truyền thống, dù sinh ra trong thời kỳ phong kiến nhưng giá trị của chúng là vĩnh cửu, nên được tiếp tục sử dụng. Vậy bạn nghĩ sao về vấn đề này?
