Nhiều trường hợp sinh con thứ ba không bị kỷ luật Đảng
Dù đã có quy định rõ ràng về các hình thức xử lý kỷ luật Đảng khi sinh con thứ ba trở lên nhưng không phải trường hợp nào cũng bị áp dụng các biện pháp lỷ luật trên. Pháp luật đã khá mềm dẻo, linh hoạt khi áp dụng quy định vào thực tế. Theo đó, trong một số trường hợp việc sinh con thứ ba sẽ không bị kỷ luật Đảng (Hướng dẫn 04-HD/UBKTTW năm 2018):
- Cặp vợ chồng sinh con thứ ba do mang thai ngoài ý muốn, nếu thực hiện các biện pháp kế hoạch hóa gia đình gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe của người mẹ (có xác nhận của bệnh viện cấp huyện hoặc tương đương trở lên);
- Cặp vợ chồng sinh con thứ 3, nếu cả hai hoặc một trong hai người thuộc dân tộc có số dân dưới 10.000 người hoặc dân tộc có nguy cơ suy giảm dân số;
- Cặp vợ chồng sinh lần thứ nhất mà sinh ba con trở lên;
- Cặp vợ chồng đã có một con đẻ, sinh lần thứ hai mà sinh hai con trở lên;
- Cặp vợ chồng sinh lần thứ ba trở lên, nếu tại thời điểm sinh chỉ có một con đẻ còn sống, kể cả con đẻ đã cho làm con nuôi;
- Cặp vợ chồng sinh con lần thứ ba, nếu đã có hai con đẻ nhưng một hoặc cả hai con bị dị tật hoặc mắc bệnh hiểm nghèo;
- Cặp vợ chồng đã có con riêng (con đẻ): sinh một con hoặc hai con, nếu một trong hai người đã có con riêng (con đẻ); sinh một hoặc hai con trở lên trong cùng một lần sinh, nếu cả hai người đã có con riêng (con đẻ).
Thay đổi cơ chế về sinh con thứ 3?
Nếu như trước đây, tại Nghị định 114/2006 quy định xử lý vi phạm khi sinh con thứ 3 như sau:
“2. Đảng viên sinh con thứ ba trở lên thì bị xử lý kỷ luật theo quy định của Đảng. Cán bộ, công chức, viên chức nhà nước sinh con thứ ba trở lên thì bị xử lý kỷ luật theo quy định của Chính phủ. Thành viên của các đoàn thể nhân dân, tổ chức xã hội sinh con thứ ba trở lên thì bị xử lý theo quy định của quy chế, quy định của đoàn thể, tổ chức. Người dân sinh con thứ ba trở lên thì bị xử lý theo quy định của hương ước, quy ước của làng, bản, thôn, xóm, cụm dân cư nơi cư trú.
Thì tại Nghị định 176/2013 ban hành thay thế Nghị định 114/2006 được ban hành không còn quy định về hình thức xử lý hành chính về hành vi này. Và tại Nghị định 112/2020 của Chính phủ cũng không đề cập gì đến việc xử lý việc sinh con thứ ba. Đến thời điểm này, Pháp lệnh Dân số cũng chưa có sửa đổi về nội dung quy định các trường hợp sinh con thứ 3 không bị xử lý kỷ luật.
Bên cạnh đó, trong Quyết định 588/QĐ-TTg về chương trình điều chỉnh mức sinh phù hợp các vùng, đối tượng, một trong những yêu cầu từ Thủ tướng Chính phủ là:
“Bãi bỏ các quy định của các tổ chức, cơ quan, đơn vị, cộng đồng liên quan đến mục tiêu giảm sinh, tiêu chí giảm sinh con thứ 3 trở lên,...
Nội dung này có thể hiểu, những chính sách trước đây về xử lý vi phạm khi sinh con thứ ba sẽ dần được gỡ bỏ ở các khu vực có tỷ lệ sinh thấp. Đồng nghĩa với việc tại những địa phương có tỷ lệ sinh thấp, việc sinh con thứ ba sẽ vẫn được coi là phù hợp với chính sách dân số...
Tuy nhiên, cụ thể tại một số cơ quan, ban ngành có thể sẽ ban hành các quy định nội bộ hạn chế về việc sinh con thứ ba, nên bạn cần biết rõ quy định ở cơ quan, ban ngành nơi mình rõ hơn để biết thêm về điều này.
Quyết định 2019/QĐ-BYT (ban hành ngày 27/4/2021) đã công bố danh sách tỉnh, thành phố thuộc các vùng mức sinh áp dụng cho giai đoạn 2020-2025.
Như vậy, chính sách dân số hiện nay sẽ hướng đến từng vùng, từng khu vực, tỉnh, thành để xác định:
- Địa phương có mức độ sinh dưới hai con sẽ khuyến khích để các cặp vợ chồng sinh đủ hai con.
- Địa phương có mức sinh cao, trung bình trên hai con, sẽ vận động giảm tỉ lệ sinh để đảm bảo đồng đều cơ cấu dân số.
