Thông tư số 05/2023/TT-BGDĐT của Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD-ĐT) về quy chế tổ chức và hoạt động của trường THPT chuyên có hiệu lực thi hành từ ngày 15/4/2023. Trong đó, nội dung đáng chú ý nhất là yêu cầu không tổ chức lớp không chuyên trong trường chuyên. Như vậy có nghĩa là việc tuyển sinh các lớp không chuyên trong trường THPT chuyên sẽ được thực hiện hết năm học 2023-2024. Với các lớp không chuyên đã tuyển sinh và tổ chức trong trường THPT vẫn sẽ tiếp tục thực hiện cho đến khi học sinh học hết lớp 12.
Căn cứ theo Thông tư mới thì hệ thống trường chuyên bao gồm trường chuyên thuộc tỉnh thành và trường chuyên thuộc cơ sở giáo dục đại học. Mỗi tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương sẽ có ít nhất 1 trường chuyên.
Các trường chuyện thuộc tỉnh sẽ do Sở GD-ĐT quản lý. Còn trường chuyên thuộc cơ sở giáo dục đại học sẽ do cơ sở giáo dục đại học quản lý về công tác tổ chức, đội ngũ giáo viên, cơ sở vật chất, tài chính và tuyển sinh. Bên cạnh đó, các trường chuyên này cũng chịu sự quản lý của Sở GD-ĐT nơi trường đặt trụ sở về thực hiện chương trình, kế hoạch giáo dục, tổ chức thi tốt nghiệp, cấp bằng tốt nghiệp.
Các lớp học trong trường chuyên được tổ chức theo môn học trong chương trình giáo dục phổ thông do Bộ trưởng Bộ GD-ĐT ban hành gồm: Toán học, Hoá học, Vật lý, Sinh học, Ngữ Văn, Địa lý, Lịch sử, Ngoại ngữ, Tin học. Sĩ số của mỗi lớp chuyên không quá 35 học sinh.
Căn cứ vào các điều kiện bảo đảm chất lượng giáo dục và đề nghị của hiệu trưởng trường chuyên, cơ quan quản lý trường chuyên sẽ quyết định số môn học được tổ chức lớp chuyên và số lớp chuyên đối với từng môn chuyên.
Các học sinh trường chuyên đoạt giải trong các kỳ thi học sinh giỏi, cuộc thi sáng tạo khoa học kỹ thuật cấp địa phương, quốc gia, quốc tế được xét cấp học bổng khuyến khích học tập và hưởng chế độ khen thưởng theo quy định.
UBND tỉnh có thể quyết định chính sách học bổng và khen thưởng bổ sung cho học sinh xuất sắc của trường chuyên tỉnh. Còn cơ sở giáo dục đại học sẽ quyết định cho trường chuyên thuộc quyền quản lý của mình.
Các trường hợp được xét tuyển thẳng, ưu tiên xét tuyển vào cơ sở giáo dục đại học trong nước, cử đi đào tạo tại cơ sở giáo dục đại học ở nước ngoài của học sinh trường chuyên được thực hiện theo quy định của Bộ GD-ĐT.
Tuyển sinh vào lớp đầu cấp được thực hiện theo quy định, bảo đảm lựa chọn được học sinh có tư chất thông minh, đạt kết quả tốt trong rèn luyện và học tập ở cấp THCS, đủ năng lực học tại trường chuyên.
Hàng năm, Sở GD-ĐT trình UBND cấp tỉnh phê duyệt kế hoạch tuyển sinh của trường đối với trường chuyên thuộc tỉnh. Còn trường chuyên thuộc cơ sở giáo dục đại học, hàng năm hiệu trưởng sẽ trình hội đồng trường của cơ sở giáo dục đại học quản lý trường chuyên phê duyệt kế hoạch tuyển sinh. Muộn nhất là 60 ngày trước khi tổ chức thi tuyển, trường chuyên thông báo công khai kế hoạch tuyển sinh trên cổng thông tin điện tử của cơ quan quản lý trường chuyên và của trường chuyên.
