Với người Việt Nam, thắp hương là một nghi lễ quan trọng không thể thiếu trong các hoạt động tín ngưỡng và tâm linh. Đây là cách để kết nối với tổ tiên và thần linh, thể hiện lòng tôn kính cũng như sự thành tâm đối với các bậc bề trên. Mỗi khi muốn thông báo, xin phép hay bày tỏ nguyện vọng, mọi người đều thắp hương như một phương thức để tạo sự kết nối thiêng liêng này.
Vì sao người xưa lại khuyên không nên thắp hương vào buổi tối?
Ngày nay, với nhịp sống bận rộn, nhiều người thường tranh thủ thắp hương vào lúc có thời gian. Tuy nhiên, theo quan niệm cổ xưa, thắp hương vào buổi tối là điều không nên, trừ khi là lễ nghi đã được ấn định giờ cụ thể hoặc trong những tình huống đặc biệt, cần duy trì thắp hương trong nhiều giờ. Vậy lý do là gì?
Người xưa cho rằng ban ngày là thời điểm thuộc dương, còn ban đêm là thời điểm thuộc âm. Vào ban đêm, khí âm mạnh, việc thắp hương không chỉ để mời gọi linh hồn tổ tiên mà còn có thể thu hút những thế lực không mong muốn, gây rủi ro cho gia chủ. Vì vậy, người xưa thường khuyên rằng nếu có thể, nên tránh thắp hương vào ban đêm để tránh tạo cơ hội cho những năng lượng xấu xâm nhập. Tuy nhiên, tại các đền chùa, nơi có Phật và các vị thánh bảo vệ, việc thắp hương vào buổi tối lại không cần phải lo ngại về điều này.
Người xưa cho rằng ban ngày là thời điểm thuộc dương, còn ban đêm là thời điểm thuộc âm.
Theo quan niệm cổ truyền, buổi sáng là thời điểm lý tưởng để giao tiếp với tổ tiên và thần linh. Vào lúc này, không khí và trời đất vẫn trong sáng, thanh tịnh. Ngược lại, buổi tối là lúc bóng tối bao trùm, mọi thứ trở về trạng thái nghỉ ngơi, không gian trở nên âm u, dễ sinh ra tà khí và những ảnh hưởng xấu. Ban ngày được coi là thời gian của sự sống, còn ban đêm là thời gian của sự tĩnh lặng và những điều huyền bí.
Thắp hương vào buổi tối có thể làm mất đi sự trang trọng và thanh tịnh trong các nghi lễ, khiến việc thờ cúng không hoàn toàn được trọn vẹn. Về mặt tâm lý, ban đêm dễ gây cảm giác sợ hãi, nhất là trong thời kỳ chưa có điện, khi bóng tối bao trùm và ánh sáng chỉ le lói từ ngọn đèn dầu. Bóng tối làm gia tăng cảm giác lo sợ, khiến con người dễ tưởng tượng đến những điều huyền bí và lo ngại về những thế lực "không mời mà đến."
Ngoài ra, các nghi lễ thờ cúng cần được thực hiện trong không khí trang nghiêm. Ban đêm, với không gian u tối, không đủ sự thanh tịnh và tập trung, khiến con người không thể thờ cúng một cách thành kính. Vì thế, các nghi thức quan trọng nên được thực hiện vào ban ngày để thể hiện sự tôn trọng đối với tổ tiên và thần linh.
Sau khi thắp hương bao lâu thì hạ lễ?
Sau khi thắp hương, bao lâu thì nên hạ lễ? Sau khi hoàn thành lễ cúng, gia chủ sẽ dâng lễ vật để cả nhà cùng hưởng lộc. Vậy, khi nào là thời điểm thích hợp để hạ lễ sau khi thắp hương? Theo nghi thức truyền thống, gia chủ thường phải đợi cho hết 3 tuần hương mới thực hiện hạ lễ, với một tuần hương là khoảng thời gian để một nén hương cháy hết. Tuy nhiên, thời gian cháy của hương có thể thay đổi tùy thuộc vào từng loại hương.
Gia chủ không cần phải đợi cho đến khi nén hương đầu tiên cháy hết mới thắp tiếp nén hương khác. Có thể thắp thêm nén hương mới khi nén hương trước đó đã cháy hơn nửa.
Sau khi thắp hương, bao lâu thì nên hạ lễ? Sau khi hoàn thành lễ cúng, gia chủ sẽ dâng lễ vật để cả nhà cùng hưởng lộc.
Ngày nay, với điều kiện thời gian bận rộn, việc thờ cúng đã được giản tiện hơn. Nhiều gia đình chỉ thắp hai tuần hương, thậm chí một số gia đình chỉ thắp một tuần hương, và khi hương cháy hết thì sẽ tiến hành hạ lễ.
Theo quan niệm dân gian, thời gian lý tưởng để thắp hương và khấn vái tổ tiên là từ 6h đến 10h sáng, vì đây là khung giờ đẹp, mang lại sự khởi đầu tốt lành cho một ngày mới. Trước khi các hoạt động trong gia đình bắt đầu, việc thắp hương sẽ giúp cầu mong một ngày mới may mắn, an lành.
Trong các nghi lễ cúng bái, gia chủ cần lưu ý ăn mặc kín đáo, gọn gàng, tránh mặc đồ lôi thôi, rườm rà hay quá sặc sỡ, để thể hiện sự trang nghiêm, thành kính.
