Người ta nói rằng chim hồng hạc có màu lông hồng là nhờ được chim mẹ, chim bố nuôi bằng máu của mình. Chim hồng hạc sống chủ yếu ở châu Phi, Nam Mỹ và Ấn Độ. Chim hồng hạc có từ rất lâu đời khoảng từ 40 triệu năm trước và chúng là một giống chim nổi tiếng với bộ lông màu đỏ như máu.
Truyền thuyết về màu lông và cách nuôi con của hồng hạc
Những con chim hồng hạc có màu lông đỏ rực như máu và truyền thuyết nói rằng đó là vì chúng được nuôi bằng máu của cha mẹ. Dân gian lưu truyền câu chuyện rằng loài chim này đã cho con non uống máu mình hoặc ăn não mình nên chúng lớn lên có bộ lông màu đỏ như thế. Người ta cũng từng lan truyền video cho rằng hồng hạc mổ đầu nhau lấy máu nuôi con khiến nhiều người sốc.
Thế nhưng sự thực lại không hề như vậy. Thực chất chất lỏng màu đỏ mà hồng hạc con uống không phải máu, mà là một loại chất dinh dưỡng rất giàu protein và chất béo được gọi là sữa diều (sữa chảy ra từ diều).
Loại sữa này có ở tuyến lót, nằm ở phần trên bộ máy tiêu hóa của cả hồng hạc đực và cái. Chúng sẽ nhỏ sữa của mình lên đầu chim bố hoặc chim mẹ để dịch lỏng chảy dần vào miệng con non, chứ hề có hành động mổ đầu để lấy máu, lấy não cho con ăn. Hình ảnh video có thể gây hiểu lầm và làm lan truyền một câu chuyện gây sốc.
Trong quá trình sinh trưởng thì chim hồng hạc con sẽ sống dựa vào sữa diều trong khoảng 2 tháng sau khi nở.
Còn màu lông của chim hồng hạc là tới từ carotenoids, một loại sắc tố trong thức ăn của loài chim đặc biệt này. Carotenoid là các hợp chất hữu cơ được tìm thấy trong thực vật và động vật để tạo nên màu vàng, cam hoặc đỏ cho thực phẩm. Chim hồng hạc thường ăn tôm, trai, côn trùng và tảo là thực phẩm giàu carotenoid. Khi chim hồng hạc ăn những loại thức ăn này, carotenoid sẽ được tiêu hóa, hấp thụ và lắng đọng trong lông, da và mắt, khiến chúng có có màu đỏ.
Cũng vì màu lông tạo nên bởi thức ăn nên chim hồng hạc sống ở những vùng khác nhau thì màu lông khác nhau, màu hồng nhạt hoặc đỏ đậm, tùy thuộc vào lượng và loại carotenoids trong thức ăn của chúng khác nhau.
Cũng vì màu lông tạo ra do thức ăn nên lúc chào đời chim non có màu lông trắng xám chưa phải hồng hay đỏ. Phải mất khoảng ba năm để chúng có được bộ lông màu đỏ giống như chim bố mẹ. Chim hồng hạc con có thể bơi và kiếm ăn ngay sau khi sinh, nhưng chúng vẫn cần được bố mẹ bảo vệ và cho ăn thường xuyên.
Chim hồng hạc và cách tìm mồi kỳ lạ
Chim hồng hạc có đôi chân rất dài mỏ cong xuống dưới và mỏ trên nhỏ hơn mỏ dưới. Cấu trúc mỏ đặc biệt này đã cho phép chim hồng hạc thực hiện một cách săn mồi đặc biệt, chúng có bộ lọc ngược để tìm mồi. Khi hồng hạc tìm kiếm thức ăn trong nước, chúng treo ngược đầu dưới mặt nước và nhanh chóng hút, tách nước và cặn bằng lưỡi. Sau đó chúng dùng những sợi lông lọc ở hai bên miệng để thải nước và cặn từ mỏ trên và nuốt chất lỏng chứa thức ăn từ mỏ dưới. Chính vì cơ chế cấu tạo như vậy nên hồng hạc có thể lọc thức ăn như tôm, nghêu, côn trùng và tảo trong nước một cách hiệu quả.
Hồng hạc biểu trưng cho tình yêu
Chim hồng hạc trong quan niệm dân gian được dùng là biểu trưng cho đôi lứa. Chim hồng hạc rất trung thành và thường ở bên một bạn tình suốt đời, hình thành mối quan hệ một vợ một chồng.
Hồng hạc là một loài chim "lãng mạn" bởi khi tán tỉnh bạn đời sẽ cùng khiêu vũ. Những chú hồng hạc sẽ lắc đầu, vỗ cánh, quay vòng tròn, kêu ríu rít... cùng nhau tạo thành một cảnh tượng ngoạn mục.
Loài chim này cũng có quan niệm chung thủy như con người. Tổ của loài chim hồng hạc có hình dáng giống như một ngọn đồi nhỏ làm bằng đất, đá, lông vũ và các vật liệu khác, cao khoảng 30 cm, giúp bảo vệ trứng khỏi nước và các loài săn mồi. Mỗi lần chim chỉ đẻ 1 trứng rồi chim bố chim mẹ thay nhau ấp trứng. Sau khoảng 28-32 ngày ấp thì chim con chào đời.
Những đặc điểm ấn tượng ở chim hồng hạc
Ngoài việc tiết ra sữa có màu như máu, chim hồng hạc cũng có những thói quen sinh hoạt phức tạp và bí ẩn, chẳng hạn như bú lọc ngược, khiêu vũ tập thể để tán tỉnh, bú sữa, v.v., khiến mọi người đầy tò mò và kính sợ đối với chúng.
Chim hồng hạc cũng là loại chim đặc biệt dù cơ có thể cao đến 1,45 mét nhưng lại có cặp chân vô cùng khẳng khiu. Chim hồng hạc cũng thích đứng 1 chân.
Chim hồng hạc cũng là loài chim báo mưa, chúng nhạy cảm với mưa. Loài chim này xuất hiện báo hiệu khi nào trời mưa có thể là những con chim rất nhạy cảm với những giọt cực nhỏ trong áp suất khí quyển báo hiệu cơn mưa sắp tới.
Ngày nay chim hồng hạc đang bị suy giảm số lượng vì phải đối mặt với nhiều mối đe dọa và thách thức như suy thoái đất ngập nước, biến đổi khí hậu, săn bắn trái phép, v.v. dẫn đến sự suy giảm quần thể và giảm phạm vi phân bố.
Các nhà môi trường kêu gọi tăng cường bảo vệ, quản lý loài chim hồng hạc cũng như môi trường sống của chúng để những thiên thần màu hồng này có thể tiếp tục thể hiện sự duyên dáng và sức sống của mình trên Trái Đất.