Bảo hiểm y tế (bảo hiểm sức khỏe) là loại hình bảo hiểm thuộc lĩnh vực chăm sóc sức khỏe cộng đồng. Theo đó, người mua bảo hiểm y tế sẽ được chi trả một phần hoặc toàn bộ chi phí thăm khám, điều trị, phục hồi sức khỏe,… nếu không may xảy ra tai nạn, ốm đau.
Bảo hiểm y tế thực chất là một nội dung của bảo hiểm xã hội. Bảo hiểm y tế có hai loại hình: bắt buộc và tự nguyện. Bảo hiểm y tế áp dụng bắt buộc đối với các đối tượng là cán bộ, công nhân, viên chức tại chức, hưu trí, nghỉ mất sức lao động thuộc khu vực hành chính sự nghiệp, tổ chức Đảng, đoàn thể xã hội có hưởng lương từ ngân sách nhà nước, các doanh nghiệp trong nước có thuê từ 10 lao động trở lên, các doanh nghiệp liên doanh với nước ngoài và tổ chức quốc tế tại Việt Nam có thuê lao động là người Việt Nam.
Mức đóng bảo hiểm y tế do cơ quan, doanh nghiệp chỉ trả phần lớn (khoảng 2/3).
Thẻ BHYT có giá trị sử dụng và không có giá trị sử dụng khi nào?
Mỗi người dân khi tham gia bảo hiểm y tế (BHYT) sẽ được cấp 01 thẻ bảo hiểm y tế dùng làm căn cứ để xác định các quyền lợi hưởng BHYT của người tham gia khi đi khám, chữa bệnh BHYT theo quy định.
Hiện nay thẻ BHYT được cấp theo mẫu mới áp dụng trên toàn quốc và có dấu xác nhận của Cơ quan Bảo hiểm xã hội nơi cấp thẻ.
1.1 Trường hợp thẻ BHYT có giá trị sử dụng
Thời điểm thẻ BHYT có giá trị sử dụng được xác định theo các đối tượng tham gia BHYT như sau:
(1) Đối tượng quy định tại các Khoản 1, 2 và 3 Điều 12, Luật Bảo hiểm y tế 2008 được sửa đổi bởi Khoản 6, Điều 1, Luật Bảo hiểm y tế sửa đổi 2014 tham gia bảo hiểm y tế lần đầu thẻ BHYT có giá trị sử dụng kể từ ngày đóng BHYT, Cụ thể là nhóm đối tượng:
Nhóm do người lao động và người sử dụng lao động đóng;
Nhóm do tổ chức bảo hiểm xã hội đóng;
Nhóm do ngân sách nhà nước đóng
(2) Người tham gia BHYT liên tục kể từ lần thứ hai trở đi thì thẻ BHYT có giá trị sử dụng nối tiếp với ngày hết hạn sử dụng của thẻ lần trước;
(3) Đối tượng quy định tại Khoản 4 và khoản 5 Điều 12 Luật Bảo hiểm y tế 2008 (được sửa đổi bởi Khoản 6 Điều 1 Luật Bảo hiểm y tế sửa đổi 2014) tham gia BHYT từ ngày 01/7/2009 hoặc tham gia không liên tục từ 3 tháng trở lên trong năm tài chính thì thẻ BHYT có giá trị sử dụng sau 30 ngày, kể từ ngày đóng BHYT;
(4) Trường hợp trẻ em dưới 6 tuổi, thẻ BHYT có giá trị sử dụng đến ngày trẻ đủ 72 tháng tuổi. Trường hợp trẻ đủ 72 tháng tuổi mà chưa đến kỳ nhập học thì thẻ BHYT có giá trị sử dụng đến ngày 30/9 của năm đó.
1.2 Trường hợp thẻ BHYT không có giá trị sử dụng
Thẻ BHYT là căn cứ để người tham gia được hưởng các quyền lợi bảo hiểm y tế khi khám chữa bệnh. Tuy nhiên, thẻ BHYT sẽ không có giá trị sử dụng trong các trường hợp được quy định tại Khoản 4, Điều 16, Luật Bảo hiểm y tế năm 2008, sửa đổi bổ sung năm 2014 gồm 3 trường hợp sau đây:
(1) Thẻ đã hết thời hạn sử dụng. Thời hạn sử dụng của thẻ BHYT phụ thuộc vào đối tượng tham gia và thời điểm đóng BHYT
(2) Thẻ bị sửa chữa, tẩy xoá. Đây là hành vi vi phạm pháp luật và làm mất tính xác thực của thẻ BHYT.
(3) Người có tên trong thẻ không tiếp tục tham gia BHYT. Đây là trường hợp người tham gia ngừng đóng BHYT hoặc chuyển sang đối tượng khác.
Nếu thẻ BHYT của bạn rơi vào một trong những trường hợp trên, bạn cần đổi thẻ BHYT mới để được giải quyết các quyền lợi bảo hiểm y tế theo quy định. Bạn có thể đổi thẻ BHYT tại cơ quan Bảo hiểm xã hội nơi cấp thẻ hoặc nơi đăng ký khám chữa bệnh ban đầu.
Đổi thẻ bảo hiểm y tế hợp lệ để đi khám chữa bệnh
Căn cứ theo quy định tại Điều 19, Luật Bảo hiểm y tế, các trường hợp đổi thẻ bảo hiểm y tế gồm:
Rách, nát hoặc hỏng;
Thay đổi nơi đăng ký khám bệnh, chữa bệnh ban đầu;
Thông tin ghi trong thẻ không đúng.
Như vậy, thẻ BHYT không có giá trị sử dụng vì bị rách, nát, hỏng không thấy rõ thông tin ghi trên thẻ nhưng còn thời hạn sử dụng có thể thực hiện đổi thẻ BHYT. Sau khi đổi thẻ BHYT mới người tham gia có thể dễ dàng đi khám chữa bệnh BHYT và hưởng các chính sách BHYT theo quy định.
Lưu ý khi đi đổi thẻ BHYT người tham gia BHYT cần chuẩn bị 01 bộ hồ sơ đổi thẻ BHYT gồm có:
Đơn đề nghị đổi thẻ của người tham gia bảo hiểm y tế;
Thẻ bảo hiểm y tế cần đổi.
Trong thời hạn 7 ngày làm việc, kể từ ngày nhận đủ hồ sơ quy định tổ chức bảo hiểm y tế phải đổi thẻ cho người tham gia BHYT. Trong thời gian chờ đổi thẻ, người có thẻ vẫn được hưởng quyền lợi của người tham gia bảo hiểm y tế.
Hồ sơ cấp thẻ BHYT gồm những gì?
Các trường hợp mất thẻ BHYT, tham gia BHYT lần đầu, không có thẻ BHYT phải làm hồ sơ để được cấp thẻ BHYT. Căn cứ theo quy định tại Khoản 1, Điều 17, Luật Bảo hiểm y tế 2008 (Sửa đổi bổ sung bởi Khoản 11, Điều 1 Luật Bảo hiểm y tế năm 2014) quy định hồ sơ cấp thẻ bảo hiểm y tế, bao gồm:
- Tờ khai tham gia BHYT của tổ chức, cá nhân, hộ gia đình đối với người tham gia BHYT lần đầu;
- Danh sách tham gia BHYT của đối tượng quy định do người sử dụng lao động lập.
- Danh sách tham gia BHYT của các đối tượng theo quy định tại các khoản 2, 3, 4 và 5 Điều 12 của Luật này do Ủy ban nhân dân cấp xã lập theo hộ gia đình, trừ đối tượng quy định tại các điểm a, 1 và n khoản 3 và điểm b khoản 4 Điều 12 của Luật này.
- Danh sách tham gia BHYT của các đối tượng do Bộ Giáo dục và Đào tạo, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội quản lý do các cơ sở giáo dục và đào tạo, cơ sở dạy nghề lập.
- Danh sách tham gia BHYT của các đối tượng do Bộ Quốc phòng, Bộ Công an quản lý sẽ do Bộ Quốc phòng và Bộ Công an lập.
Trong thời hạn 10 ngày làm việc, kể từ ngày nhận đủ hồ sơ theo quy định tổ chức bảo hiểm y tế phải chuyển thẻ BHYT cho cơ quan, tổ chức quản lý đối tượng hoặc cho người tham gia bảo hiểm y tế.
