Dậy thì sớm là tình trạng phát triển về tâm lý, thể chất và các khía cạnh sinh dục khác sớm hơn bình thường (trước 8 tuổi ở bé gái và 9 tuổi ở bé trai). Khi bước vào tuổi dậy thì sớm hơn, trẻ bắt đầu phát triển cơ xương mạnh mẽ, có chiều cao tăng vọt, sự thay đổi rõ rệt về cơ thể và cả tâm sinh lý.
Trẻ bước vào tuổi dậy thì khi tuổi còn nhỏ sẽ gặp nhiều rủi ro trong phát triển thể chất và tinh thần. Đối với các em bé gái, những thay đổi ngoại hình do dậy thì sớm sẽ khiến tâm lý của trẻ bị ảnh hưởng. Như khủng hoảng cảm xúc và tâm lý khi thấy lo lắng, tự ti về hình thể của mình khác biệt nhiều so với các bạn cùng lứa. Hơn nữa, những bé gái dậy thì sớm có nguy cơ cao bị đa nang buồng trứng, ung thư vú.
Dậy thì sớm cũng ảnh hưởng tới chiều cao của trẻ. Đến tuổi trưởng thành trẻ khó đạt được chiều cao tiêu chuẩn của người trưởng thành; thấp hơn các bạn cùng tuổi rất nhiều vì các đầu xương đóng sớm.
Những thực phẩm làm tăng nguy cơ dậy thì sớm ở trẻ:
Thức ăn nhanh
Thức ăn nhanh bao gồm trà sữa, nước ngọt có gas, khoai tây chiên, gà rán… là “thủ phạm” hàng đầu trong danh sách 6 món ăn khiến trẻ dậy thì sớm. Các loại thực phẩm này thường không cân đối về hàm lượng dinh dưỡng, giàu chất béo nhưng lại ít chất xơ, vitamin và khoáng chất, không tốt cho sức khỏe.
Không những thế thói quen ăn nhiều thức ăn nhanh còn làm tăng nguy cơ béo phì ở trẻ. Theo nhiều nghiên cứu, tình trạng chất béo dư thừa trong cơ thể có thể làm biến đổi hormone, từ đó kích hoạt quá trình dậy thì ở trẻ diễn ra nhanh hơn.
Đồ chiên, rán nhiều dầu mỡ
Tương tự như thức ăn nhanh, đồ ăn chiên rán nhiều dầu mỡ cũng là một trong 6 món ăn khiến trẻ dậy thì sớm vì có liên quan đến nguy cơ thừa cân, béo phì. Ngoài ra, khi chiên rán ở nhiệt độ cao một số dưỡng chất trong thức ăn cũng bị biến đổi và có thể ảnh hưởng đến sức khỏe của trẻ khi tiêu thụ một lượng lớn.
Thịt chế biến sẵn
“Thủ phạm” tiếp theo trong nhóm 6 món ăn khiến trẻ dậy thì sớm chính là các loại thịt chế biến sẵn. Mặc dù thịt là nguồn cung cấp protein, chất sắt cùng các dưỡng chất cần thiết khác cho cơ thể nhưng tiêu thụ quá nhiều protein từ động vật cũng không tốt, nhất là các loại thịt chế biến sẵn.
Lượng protein động vật cao có thể làm tăng mức IGF-1 và thúc đẩy tăng trưởng, điều này có thể đẩy nhanh quá trình dậy thì.
Các loại thịt chế biến sẵn là tất cả các loại thịt đã được xử lý với muối, đường, chất bảo quản, chất phụ gia… bao gồm xúc xích, lạp xưởng, thịt nguội, thịt xông khói, thịt đóng hộp…
Rau, củ quả trái mùa
EDC là hóa chất tổng hợp gây rối loạn nội tiết, được tìm thấy trong nhựa, thuốc trừ sâu và các hóa chất công nghiệp khác, có khả năng ức chế hoặc thay đổi hoạt động của hormone tự nhiên. Trong các loại trái cây trái mùa thường có chứa nhiều chất tăng trưởng, thuốc bảo vệ thực vật… Vì vậy, đây cũng có khả năng cao là một trong những thủ phạm “kích hoạt” quá trình dậy thì sớm ở trẻ diễn ra.