Tham gia nghĩa vụ quân sự là nghĩa vụ vẻ vang của nam công dân Việt Nam. Tuy nhiên, theo quy định, có 04 trường hợp sẽ không phải đi nghĩa vụ quân sự.
04 trường hợp sẽ không phải đi nghĩa vụ quân sự
Theo Luật Nghĩa vụ quân sự, độ tuổi gọi nhập ngũ bắt buộc đối với các công dân từ 18 tuổi đến hết 25 tuổi. Trong trường hợp công dân nam hiện đang trong quá trình đào tạo trình độ đại học, cao đẳng đã được tạm hoãn gọi nhập ngũ trong thời gian một khóa đào tạo của một trình độ đào tạo đại học, cao đẳng thì đối tượng đó sẽ gia hạn tuổi được gọi nhập ngũ đến hết 27 tuổi.
Nếu công dân mà thuộc một trong các trường hợp dưới đây thì sẽ không phải hoặc không được thực hiện các nghĩa vụ quân sự.
Tuy nhiên, nếu công dân mà thuộc một trong các trường hợp dưới đây thì sẽ không phải hoặc không được thực hiện các nghĩa vụ quân sự. Cụ thể:
+ Trường hợp 1: Không đáp ứng tiêu chuẩn đi nghĩa vụ quân sự
Tại Điều 4 thuộc Thông tư 148/2018/TT-BQP có quy định tiêu chuẩn tuyển quân như sau:
- Tiêu chuẩn chính trị: Thực hiện theo Thông tư liên tịch số 50/2016/TTLT-BQP-BCA ngày 15/4/2016.
- Tiêu chuẩn về sức khỏe, khám sức khỏe: quy định tại Thông tư 105/2023/TT-BQP.
Theo đó, sẽ không gọi nhập ngũ vào Quân đội với những công dân có sức khỏe loại 3 tật khúc xạ về mắt (cận thị 1,5 diop trở lên, viễn thị ở các mức độ); nghiện ma túy hay bị nhiễm HlV, AIDS.
- Tiêu chuẩn văn hóa: Tuyển chọn và gọi nhập ngũ với những công dân có trình độ văn hóa lớp 8 trở lên, và lấy từ cao xuống thấp. Những địa phương có khó khăn mà không đảm bảo đủ chỉ tiêu giao quân thì sẽ báo cáo cấp có thẩm quyền xem xét, sẽ quyết định được tuyển chọn số công dân có trình độ văn hóa lớp 7.
Các xã thuộc vùng sâu, vùng xa và vùng điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn , nơi đồng bào dân tộc thiểu số dưới 10.000 người thì sẽ được tuyển không quá 25% công dân có trình độ văn hóa ở cấp tiểu học, còn lại là trung học cơ sở trở lên.
Như vậy, nếu công dân hiện không đáp ứng các tiêu chuẩn nêu trên sẽ không được đi nghĩa vụ quân sự.
+ Trường hợp 2: Được tạm hoãn, miễn gọi nhập ngũ trong thời bình
Theo Khoản 1 thuộc Điều 41 Luật Nghĩa vụ quân sự 2015 (đã sửa đổi, bổ sung tại Luật Dân quân tự vệ 2019), sẽ tạm hoãn gọi nhập ngũ đối với những công dân sau đây:
- Chưa đủ sức khỏe để phục vụ tại ngũ theo kết luận của Hội đồng khám sức khỏe;
- Là lao động duy nhất hiện phải trực tiếp nuôi dưỡng thân nhân không còn khả năng lao động hoặc chưa đến tuổi lao động; hoặc trong gia đình bị thiệt hại nặng về người và tài sản do tai nạn, thiên tai, các dịch bệnh nguy hiểm gây ra được Ủy ban nhân dân cấp xã xác nhận;
- Một con của các bệnh binh, người nhiễm chất độc da cam bị suy giảm khả năng lao động từ 61% đến 80%;
- Có anh, chị hoặc em ruột hiện là hạ sĩ quan, binh sĩ đang phục vụ tại ngũ; các hạ sĩ quan, chiến sĩ thực hiện nghĩa vụ tham gia Công an nhân dân;
- Người thuộc diện di dân, giãn dân trong thời gian 03 năm đầu đến các xã đặc biệt khó khăn theo các dự án phát triển kinh tế - xã hội của Nhà nước do UBND cấp tỉnh trở lên quyết định;
Khoản 2 thuộc Điều 41 Luật Nghĩa vụ quân sự 2015 quy định các trường hợp được miễn gọi nhập ngũ đối với những công dân sau đây:
- Con của các liệt sĩ, con của thương binh hạng một;
- Một anh hoặc một em trai của các liệt sĩ;
- Một con của các thương binh hạng hai; một con của các bệnh binh suy giảm khả năng lao động từ 81% trở lên; một con của những người nhiễm chất độc da cam suy giảm khả năng lao động từ 81 % trở lên;
- Người đang làm công tác cơ yếu mà không phải là quân nhân, Công an nhân dân;
- Các cán bộ, công chức, viên chức, thanh niên xung phong đã được điều động đến công tác, làm việc ở vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn theo các quy định của pháp luật từ 24 tháng trở lên.
+ Trường hợp 3: Các công dân được công nhận hoàn thành nghĩa vụ quân sự tại ngũ trong thời bình
Các trường hợp này được quy định tại Khoản 4 thuộc Điều 4 Luật Nghĩa vụ quân sự 2015 (sửa đổi, bổ sung tại Luật Dân quân tự vệ năm 2019).
+ Trường hợp 4: Không được đăng ký, miễn đăng ký nghĩa vụ quân sự
Trường hợp 4: Không được đăng ký, miễn đăng ký nghĩa vụ quân sự
Điều 13 thuộc Luật Nghĩa vụ quân sự 2015 quy định, công dân thuộc một trong các trường hợp dưới đây không được đăng ký nghĩa vụ quân sự:
- Đang bị truy cứu trách nhiệm hình sự; hiện đang chấp hành hình phạt tù, cải tạo không giam giữ, quản chế hoặc hiện đã chấp hành xong hình phạt tù nhưng chưa được xóa án tích;
- Đang bị áp dụng các biện pháp giáo dục tại xã, phường, thị trấn (sau đây gọi chung là cấp xã) hoặc bị đưa vào trường giáo dưỡng, các cơ sở giáo dục bắt buộc, cơ sở cai nghiện bắt buộc;
- Bị tước quyền phục vụ trong các lực lượng vũ trang nhân dân.
Lưu ý, khi đã hết thời hạn áp dụng các biện pháp quy định nêu trên thì công dân được đăng ký nghĩa vụ quân sự.
Ngoài ra, theo Điều 14 thuộc Luật Nghĩa vụ quân sự 2015, các đối tượng miễn đăng ký nghĩa vụ quân sự bao gồm:
- Những người khuyết tật;
- Những người mắc bệnh hiểm nghèo.
- Những người mắc bệnh tâm thần hoặc bệnh mãn tính theo quy định của pháp luật.
