1. Giá trị dinh dưỡng của lá đinh lăng
Đối với người Việt, đinh lăng là loại cây quen thuộc, được trồng nhiều ở các gia đình với mục đích làm cảnh, làm dược liệu. Loại cây này có tên khoa học là Polyscias fruticosa, thuộc họ Nhân sâm (Araliaceae).
Theo VTC News, Lương y Đa khoa Bùi Đắc Sáng, Viện Hàn lâm KH&CN Việt Nam, Hội Đông y Hà Nội, cho biết cây đinh lăng có thể dùng làm rau, cũng có thể sử dụng để trị bệnh.
Theo đó, phần lá và phần rễ của cây đinh lăng đều có thể sử dụng được. Lá đinh lăng thường được dùng để ăn sống hoặc nấu canh với thịt, cá bồi bổ sức khỏe. Ngoài ra, phần lá còn được đùng dưới dạng thuốc sắc, ngâm rượu hoặc bột khô để trị một số vấn đề như ho, kiết lỵ, chữa suy nhược cơ thể, tắc tia sức, đau tức ngực.
Phần rễ đinh lăng có vị ngọt, hơi đắng, tính mát. Phần này có tác dụng thông huyết mạch, bồi bổ khí huyết, tăng cường sinh lịch.
Theo Hải Thượng Lãn Ông Lê Hữu Trác, rễ đinh lăng sao vàng, hạ thổ sắc lấy nước uống giúp phụ nữ sau sinh chống đau dạ con, tăng tiết sữa.
Nghiên cứu của khoa học hiện đại cho thấy rễ đinh lăng chứa nhiều saponin (tương tự như nhân sâm), vitamin B1 và 13 loại axit amin cần thiết cho cơ thể.
Có thể sử dụng lá, rễ, cành của cây đinh lăng để bồi bổ sức khỏe, hỗ trợ điều trị một số bệnh.
2. Một số bài thuốc từ cây đinh lăng
- Bồi bổ cơ thể, chống mệt mỏi
Sử dụng 150-200 gram lá đinh lăng tươi, rửa sạch. Đun sôi một nồi nước khoảng 200ml. Cho lá đinh lăng vào nồi nấu trong vòng 5-7 phút. Sau đó, chắt phần nước ra. Đổ thêm 200ml vào nồi lá đinh lăng và tiếp tục nấu lần 2. Khi nước sôi, trộn hai nước với nhau để uống. Chia làm 2 lần uống/ngày.
- Kích thích tiêu hóa
Dùng 10 gram vỏ rễ đinh lăng nấu với khoảng 200ml nước. Khi nước còn khoảng 150ml thì chắt ra, chia làm 2-3 lần uống/ngày.
- Kích thích tiết sữa cho phụ nữ sau sinh
Dùng 20 gram vỏ rễ đinh lăng, 3 lát gừng tươi sắc cùng 500ml nước. Sắc đến khi còn khoảng 250ml thì chắt ra, chia làm 2 lần uống/ngày, dùng liền 5 ngày.
- Chống đau dạ con cho phụ nữ sau sinh
Sử dụng rễ cây đinh lăng (bỏ phần lõi), cành và lá đem sao vàng. Sau đó, sắc lấy nước uống thay các loại trà.
- Trị dị ứng, mẩn ngứa, nổi mề đay
Lấy 80 gram lá đinh lăng khô sắc cùng 500ml nước. Đến khi nước sắc còn một nửa thì chắt ra, chia làm 2 lần uống/ngày.
- Trị ho, hen suyễn
Lấy 10 gram rễ đinh lăng (bỏ lõi), 8 gram nghệ vàng, 8 gram bách bộ, 8 gram đậu săn, 8 gram vỏ rễ dâu (tang bạch bì), 8 gram rau tần dày lá, 6 gram xương bồ, 4 gram gừng khô sắc cùng 800ml nước. Đến khi nước sắc còn khoảng 400ml thì chắt ra, chia làm 2 lần uống/ngày, uống khi còn nóng, sử dụng trong 10 ngày.
3. Một số lưu ý khi sử dụng cây đinh lăng
Phần rễ của cây đinh lăng chứa nhiều saponin có tính phá huyết, có thể làm vỡ hồng cầu nếu sử dụng quá nhiều. Do đó, chỉ dùng rễ đinh lăng theo hướng dẫn của bác sĩ, người có chuyên môn và chỉ dùng khi cần thiết.
Sử dụng rễ đinh lăng liều cao có thể gây ra tình trạng mệt mỏi, nôn mửa, tiêu chảy. Chỉ nên dùng rễ của những cây từ 3-5 tuổi trở lên nhưng không nên dùng của những cây quá già.
Khi bào chế rễ đinh lăng, nên rút bỏ phần lõi để đề phòng các tác dụng phụ không mong muốn.
