1. Chín trường hợp nhận tiền không phải nộp thuế
Vay mượn giữa người thân, bạn bè Khoản tiền cá nhân nhận từ người thân hoặc bạn bè để vay mượn, hỗ trợ không được coi là thu nhập chịu thuế. Đây là quan hệ dân sự, không làm phát sinh nghĩa vụ thuế. Để tránh hiểu lầm, người chuyển tiền nên ghi rõ nội dung như “vay tiền”, “chuyển tạm”, “mượn tiền”.
Nhận tiền để đáo hạn ngân hàng Người đến kỳ trả nợ ngân hàng thường nhờ người thân chuyển tiền hộ để tất toán khoản vay trước khi vay lại. Đây chỉ là giao dịch kỹ thuật, không tạo ra thu nhập nên không bị đánh thuế.
Kiều hối, tiền gửi từ người thân ở nước ngoài Tiền người thân gửi từ nước ngoài về Việt Nam (kiều hối) được miễn thuế để khuyến khích dòng ngoại tệ. Khoản này không tính là thu nhập cá nhân nếu chuyển qua ngân hàng hoặc đơn vị chuyển tiền hợp pháp.
Các hoạt động thu hộ, chi hộ Những cá nhân nhận tiền để thu hộ hoặc chi hộ, chẳng hạn shipper thu tiền hàng (COD) hoặc nhân viên cây xăng nộp tiền về công ty, không phải kê khai thu nhập cá nhân vì đây không phải thu nhập thực mà chỉ là dòng tiền trung gian.
Nhận, chuyển tiền hộ không thu phí Nếu chỉ nhận hoặc chuyển hộ tiền mà không lấy phí dịch vụ, số tiền đó sẽ không bị tính thuế. Trường hợp có thu phí, khoản phí này có thể bị tính thuế thu nhập từ dịch vụ (khoảng 5–7%).
Nhận tiền bán bất động sản đã hoàn thành nghĩa vụ thuế Sau khi cá nhân bán nhà đất và đã đóng đầy đủ thuế theo quy định (thuế thu nhập cá nhân, lệ phí trước bạ…), số tiền nhận chuyển khoản sẽ không bị đánh thuế lại. Tuy nhiên, nếu khai giá bán thấp để trốn thuế, cơ quan thuế vẫn có quyền truy thu phần chênh lệch.
Tiền lương đã khấu trừ thuế, chuyển cho người thân Lương sau thuế mà cá nhân chuyển cho vợ, chồng hoặc người thân không bị xem là nguồn thu nhập mới, nên người nhận không phải nộp thuế. Cần có chứng từ chứng minh đây là tiền lương đã khấu trừ thuế.
Tiền lương từ nước ngoài, đã đóng thuế sở tại Người lao động Việt Nam ở nước ngoài nếu đã nộp thuế tại quốc gia làm việc thì khi gửi tiền về nước sẽ được miễn thuế thu nhập cá nhân. Điều kiện kèm theo là phải có giấy tờ chứng minh và chuyển qua kênh ngân hàng chính thống.
Lãi vay dân sự nhỏ lẻ Trường hợp cá nhân cho vay theo hình thức dân sự, bạn bè, người thân, không có lãi hoặc lãi nhỏ, không thường xuyên thì không bị coi là kinh doanh nên không phải đóng thuế. Ngược lại, nếu cho tổ chức, doanh nghiệp vay và nhận lãi định kỳ, phần lãi đó có thể bị tính thuế thu nhập (khoảng 5%).
2. Năm khoản tiền phải kê khai và nộp thuế
Bên cạnh các trường hợp được miễn, người dân cần đặc biệt lưu ý những khoản tiền chuyển vào tài khoản dưới đây sẽ phải chịu thuế theo quy định:
Tiền lương, tiền công và các khoản thu nhập tương tự Đây là nguồn thu nhập chịu thuế phổ biến nhất. Các khoản lương, thưởng, phụ cấp hoặc thu nhập có tính chất tiền công do người sử dụng lao động chi trả đều phải nộp thuế thu nhập cá nhân theo biểu thuế lũy tiến từng phần. Doanh nghiệp có trách nhiệm khấu trừ trước khi trả cho người lao động. Nếu có thu nhập từ nhiều nơi, cá nhân phải tự quyết toán thuế với cơ quan thuế vào cuối năm.
Thu nhập từ hoạt động kinh doanh Khi sử dụng tài khoản cá nhân để nhận tiền từ việc bán hàng online, cung cấp dịch vụ như tư vấn, thiết kế, viết lách…, người nhận phải kê khai và nộp thuế. Nếu tổng doanh thu kinh doanh vượt 100 triệu đồng/năm, cá nhân có nghĩa vụ nộp cả thuế thu nhập cá nhân và thuế giá trị gia tăng. Cơ quan thuế có thể theo dõi các tài khoản có giao dịch thường xuyên, số tiền lớn để xác định hoạt động kinh doanh.
Thu nhập từ dịch vụ và hoa hồng Các khoản phí hoa hồng, phí môi giới hay phí dịch vụ như rút/chuyển tiền hộ đều bị coi là thu nhập chịu thuế. Phần tiền gốc của giao dịch không bị tính thuế, nhưng phần phí dịch vụ người nhận được phải kê khai nộp thuế thu nhập cá nhân.
Thu nhập từ lãi cho vay Nếu cá nhân cho tổ chức hoặc doanh nghiệp vay tiền và nhận lãi, phần lãi này phải chịu thuế thu nhập cá nhân 5%. Bên vay có trách nhiệm khấu trừ thuế trước khi trả lãi. Ngược lại, lãi từ các khoản vay dân sự nhỏ lẻ giữa cá nhân với cá nhân hiện không thuộc diện chịu thuế.
Thu nhập từ chuyển nhượng bất động sản (trường hợp gian lận) Về nguyên tắc, khi bán nhà đất, người bán đã nộp thuế thu nhập cá nhân 2% trên giá trị hợp đồng tại thời điểm công chứng. Số tiền thực nhận qua tài khoản sau đó sẽ không bị đánh thuế lại, trừ trường hợp khai báo gian lận giá chuyển nhượng. Khi phát hiện sai lệch, cơ quan thuế có quyền truy thu khoản còn thiếu.
