Bác sỹ Phạm Ngọc Thạch là một Nhà khoa học y khoa Việt Nam, Giáo sư tiến sĩ khoa học, nguyên Bộ trưởng Bộ Y tế trong chính phủ Việt Nam. Ông được Nhà nước truy tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh năm 1997 vì các cống hiến trong lĩnh vực khoa học với những thành tựu rất nổi bật.
Xuất thân trong một gia đình trí thức. Ông sinh ngày 7 tháng 5 năm 1909 tại Quy Nhơn, tỉnh Bình Định. Cha ông là nhà giáo Phạm Ngọc Thọ, mẹ thuộc dòng hoàng tộc Huế, là cháu nội của Tuy Lý Vương Miên Trinh. Ông mồ côi mẹ khi mới lên 2, không bao lâu cha ông cũng qua đời. Chị ông là bà Phạm Thị Ngọc Diệp lấy chồng là dược sĩ giàu có, vì thế bà có điều kiện nuôi nấng, giúp đỡ em trai học lên bác sĩ. Sự nghiệp của ông cũng được người anh rể hết lòng kì vọng.
Tư chất thông minh vốn có từ nhỏ, ông học Đại học Y Hà Nội từ nǎm 1928, tốt nghiệp bác sĩ ở Paris nǎm 1934. Tại Pháp, ông được thăng chức Giám đốc Bệnh viện Lao vùng núi phía đông nước Pháp, đồng thời là bác sĩ chuyên khoa tại Viện Điều dưỡng Haute Ville. Công việc của ông ở tại nước Pháp rất thuận lợi, được nhiều người kính trọng trong mọi vị trí.
Thời gian bôn ba ở nước ngoài, mặc dù đang ở đỉnh cao của sự nghiệp. Tuy nhiên, ông quyết định dẫn gia đình về lại quê hương cống hiến cho nước nhà. Năm 1936, ông trở về Việt Nam. Về nước, ông không làm cho nhà nước mà mở phòng khám tư, rất đông khách. Thu nhập của ông cao hơn bất cứ ông đốc phủ sứ nào thời đó và ông đã nhanh chóng giàu có và mua hàng ngàn mẫu đất ở miền Tây. Tài sản giàu có.
Bác sỹ Phạm Ngọc Thạch
Sau khi về quê, ông bắt đầu tham gia hoạt động yêu nước. Năm 1945, ông gia nhập Đảng Cộng sản Đông Dương. Cách mạng tháng Tám thành công, ông được phân công là Bộ trưởng Y tế đầu tiên của Chính phủ Lâm thời nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, Ủy viên Ủy ban Nhân dân Nam Bộ, rồi lần lượt Thứ trưởng Phủ Chủ tịch, Trưởng phái đoàn Chính phủ tại Nam Bộ, Chủ tịch Ủy ban Kháng chiến Hành chính Đặc khu Sài Gòn - Chợ Lớn, Trưởng ban Y tế của Đảng Lao động Việt Nam, Thứ trưởng Y tế, từ 1958 là Bộ trưởng Y tế. Ông lao động và cống hiến hết thời gian cũng như trí tuệ của mình cho đất nước.
Năm 1968, bác sĩ Phạm Ngọc Thạch qua đời do viêm phúc mạc mật và bị sốt rét ác tính. Lễ tang của Ông được Chính phủ nước Việt Nam Dân chủ Cộng hoà tổ chức trọng thể tại Thủ đô Hà Nội, đích thân Thủ tướng Phạm Văn Đồng đọc Điếu văn tại Lễ Truy điệu. Cuộc đơi của ông luôn là tấm gương cho những thế hệ mai sau biết ơn, ghi nhớ và noi theo.
Ông lập gia đình với bà Marie Louise, người từng làm y tá tại bệnh viện lao tại Pháp. Họ có hai người con con là Colette Như Mai và Alain Phạm Ngọc Định. Hiện tại đều định cư tại Pháp.
Một số danh hiệu ông đươc trao tặng:
- Anh hùng Lao động đầu tiên của ngành y tế
- Giải thưởng Hồ Chí Minh - Truy tặng năm 1997 vì các cống hiến trong lĩnh vực khoa học.
