Theo Ancient-origins.net, mười năm trước, các nhà khoa học lần đầu tiên ghi nhận những âm thanh kỳ lạ từ Rãnh Mariana, rãnh đại dương sâu nhất trên Trái Đất. Những tiếng động của "người ngoài hành tinh" này, được gọi là "biotwangs", mang âm hưởng cơ học với những tiếng rên rỉ sâu lắng và các âm thanh kim loại chói tai. Dù có vẻ như xuất phát từ máy móc, các nhà khoa học tin rằng đây là âm thanh của một loài động vật – nhiều khả năng là cá voi lớn. Giả thuyết này nay đã được xác nhận.
AI giải mã bí ẩn cá Voi Bryde
Với sự hỗ trợ của trí tuệ nhân tạo (AI) do Google phát triển, nhóm chuyên gia thuộc Cơ quan Quản lý Khí quyển và Đại dương Quốc gia (NOAA) đã phát hiện ra nguồn gốc của những âm thanh này là từ cá voi Bryde. Loài cá voi này ít khi được phát hiện trong tự nhiên, nhưng có khả năng lặn sâu tới độ sâu cực lớn. Cá voi Bryde có thể dài tới 17 mét (55 feet) và được biết đến với khả năng di chuyển qua các vùng nước sâu của Rãnh Mariana.
Hành trình khám phá rãnh Mariana
Các âm thanh biotwang bí ẩn được ghi lại vào năm 2014 trong cuộc khảo sát âm thanh dưới nước ở Rãnh Mariana, một cấu trúc đại dương khổng lồ dài hơn 2.400 km và sâu tới 10,9 km. Nghiên cứu mới, được công bố trên tạp chí Frontiers in Marine Science, đã sử dụng AI để phân loại hơn 200.000 giờ ghi âm dưới nước, tập trung tìm kiếm âm thanh của các loài cá voi.
Hệ thống AI của Google được huấn luyện để nhận dạng tám loài cá voi, bao gồm cá voi Bryde. Các nhà khoa học phát hiện âm thanh từ cá voi Bryde bơi gần quần đảo Mariana khớp với các âm thanh bí ẩn từ rãnh này, giúp chứng minh rằng nguồn gốc của những âm thanh được ghi lại vào năm 2014 thực sự là do loài cá voi này tạo ra.
Sức mạnh của trí tuệ nhân tạo
Sự giúp đỡ của AI rất quan trọng trong việc phân loại và phân tích hàng trăm ngàn giờ ghi âm, điều mà con người không thể làm được một cách chính xác và nhanh chóng. AI chuyển đổi âm thanh sinh học thành hình ảnh quang phổ, giúp thuật toán học máy dễ dàng nhận diện và phân biệt với các âm thanh khác. Nhờ vào khả năng phân tích chi tiết của AI, các nhà khoa học đã có thể theo dõi quá trình di cư của cá voi Bryde trong khu vực Rãnh Mariana và chứng minh rằng những âm thanh biotwang có nguồn gốc từ loài cá voi này.
Bản đồ đo độ sâu của SRTM cho thấy độ sâu của khu vực rãnh Mariana, ngoài khơi bờ biển Nhật Bản và Insonesia.
Phát hiện độc đáo về phương ngữ cá Voi
Một phát hiện thú vị khác là những tiếng biotwang dường như chỉ xuất hiện ở cá voi Bryde sống gần Rãnh Mariana, không phải ở những nơi khác trong Thái Bình Dương. Điều này gợi ý rằng những âm thanh này có thể là một dạng "phương ngữ" địa phương, cho thấy mức độ sáng tạo và thông minh của loài cá voi này.
"Chúng có thể sử dụng biotwang như một cách để giao tiếp, giống như trò chơi 'Marco Polo' dưới đại dương," Ann Allen từ NOAA giải thích. Tuy nhiên, cần thêm nhiều nghiên cứu để xác nhận chắc chắn điều này.
Mối đe dọa từ biến đổi khí hậu
Nghiên cứu cũng phát hiện sự gia tăng đột biến các âm thanh biotwang vào năm 2016, trùng với thời điểm hiện tượng El Niño khiến nhiệt độ đại dương tại khu vực Tây Bắc Thái Bình Dương tăng lên. Điều này có khả năng đã thúc đẩy sự di cư của cá voi Bryde về phía rãnh Mariana, do nước ấm hơn thúc đẩy sự phát triển của sinh vật phù du, nguồn thức ăn chính của cá voi.
Biến đổi khí hậu và hiện tượng El Niño có thể gây ra những thay đổi đáng kể trong hành vi di cư của cá voi Bryde. Khi ranh giới giữa nước ấm và nước lạnh, gọi là "mặt trận diệp lục", di chuyển, các quần thể cá voi có thể phải di cư xa hơn để tìm kiếm thức ăn, gây ảnh hưởng đến sức khỏe và số lượng quần thể của loài.
Allen nhận định rằng khi biến đổi khí hậu tiếp tục diễn ra, sự thay đổi trong môi trường biển sẽ khiến cá voi Bryde đối mặt với nhiều thách thức lớn hơn, từ việc tìm kiếm thức ăn đến khả năng sinh tồn.
Tương lai của cá Voi Bryde
Câu hỏi đặt ra là liệu cá voi có thể nhận biết được những thay đổi đang xảy ra trong môi trường dưới nước của chúng do biến đổi khí hậu hay không. Với trí thông minh vượt trội, rất có thể loài cá voi này cảm nhận được sự biến đổi của môi trường, dù chúng không biết nguyên nhân cụ thể là gì.
Nghiên cứu này không chỉ giúp giải đáp bí ẩn âm thanh từ rãnh đại dương sâu nhất mà còn cung cấp cái nhìn sâu sắc hơn về mối liên hệ giữa cuộc sống của cá voi và sự biến đổi của môi trường đại dương.
