Chọn loại gạo nếp ngon
Gạo nếp chính là linh hồn của món xôi, quyết định đến 70% độ ngon của xôi, vì vậy khâu chọn gạo vô cùng quan trọng.
Các loại gạo nếp như tú lệ, nếp cái hoa vàng hay nếp trứng ngỗng đều là những lựa chọn phổ biến vì hương vị tự nhiên, thơm nhẹ. Khi chín, hạt gạo nở vừa, dẻo mềm, và giữ nguyên hương thơm. Đặc biệt, xôi vẫn giữ được độ dẻo ngon ngay cả khi đã nguội.
Khi mua gạo nếp, bạn nên chọn loại hạt đều, màu trắng đục, căng bóng, không bị gãy và có mùi thơm tự nhiên của lúa mới. Tránh chọn loại gạo quá trắng vì đó có thể là gạo đã được xay xát quá kỹ, mất đi lớp cám giàu dinh dưỡng.
Gạo nếp chính là linh hồn của món xôi, quyết định đến 70% độ ngon của xôi
Ngâm gạo đúng cách trước khi nấu xôi
Tùy từng loại gạo nếp mà thời gian ngâm khác nhau, nhưng thông thường, bạn nên ngâm trong khoảng 6 - 8 tiếng để giúp xôi khi nấu sẽ dẻo thơm hơn.
Không nên ngâm gạo nếp quá lâu vì sẽ làm gạo bị chua, và khi nấu xôi sẽ bị bở nát, mất đi hương vị ngon lành.
Khi ngâm gạo, nên cho thêm một chút muối để giúp khử mùi và tăng hương vị đậm đà khi xôi chín.
Cho gạo vào nồi bằng tay
Khi nấu xôi, thường gặp các lỗi như lớp giữa nhão, lớp trên khô và phần đáy bị khê. Nguyên nhân chủ yếu là do lửa chưa đều và không tạo được độ thông thoáng cho các hạt nếp.
Để khắc phục tình trạng này, bạn nên dùng tay bốc từng nắm gạo cho vào nồi thay vì đổ cả thau gạo vào như cách thông thường. Cách này giúp các hạt gạo rải đều, không bị chèn vào nhau và không khí lưu thông tốt hơn, giúp xôi chín đều.
Bạn cũng có thể dùng một chiếc khăn ẩm để ủ bên ngoài nắp nồi. Khăn ẩm sẽ giúp giữ kín miệng nồi, ngăn không cho hơi nước thoát ra, giữ xôi không bị khô và chín không đều.
Ngoài ra, bạn có thể để xôi vào giữa chõ và để hở xung quanh hoặc dàn đều xôi ra khắp mặt chõ rồi chọc 3 - 4 lỗ to bằng đũa để không khí lưu thông dễ dàng hơn.
Canh lượng nước
Lượng nước đổ dưới nồi hấp chỉ nên chiếm khoảng 1/3 dung tích nồi, giúp cho lượng nước vừa đủ làm mềm xôi nhưng không làm nhão hoặc nát xôi.
Bạn cũng có thể đặt một chiếc đĩa sứ trên mặt nước. Khi nồi nước kêu lạch cạch, nghĩa là nước đã cạn. Nếu xôi chưa chín, bạn cần châm thêm nước.
Gạo nếp chính là linh hồn của món xôi, quyết định đến 70% độ ngon của xôi
Canh nhiệt độ khi nấu
Bạn nên cho lượng nước vừa đủ vào nồi hấp trước, sau đó khi nước sôi mới đặt chõ lên và bắt đầu hấp xôi. Giữ nhiệt độ ở mức ổn định trong suốt quá trình nấu.
Tránh tăng nhiệt độ quá cao vì xôi dễ bị cháy khét, hoặc nếu nhiệt độ quá thấp xôi sẽ bị nhão.
Thời gian hấp xôi
Tùy theo từng loại gạo nếp mà thời gian nấu sẽ dao động từ 30 - 40 phút. Để có xôi ngon và dẻo thơm, cứ 10 phút bạn nên mở nắp nồi, dùng khăn sạch lau phần nước đọng trên nắp và dùng đũa đảo đều để xôi chín tới.
Rưới dầu mỡ lên xôi
Khi xôi chín, bạn nên rưới lên bề mặt xôi một ít dầu ăn hoặc mỡ gà để xôi có độ căng bóng, mềm mượt. Đảo đều xôi trước khi lấy ra.
Đồ xôi hai lửa
Để món xôi giữ được độ ngon và mềm dẻo dù để lâu, bạn nên thực hiện đồ xôi hai lửa. Khi xôi vừa chín tới, xới xôi ra một chiếc mâm to, dàn đều và để dưới quạt để xôi nguội bớt. Sau đó, cho xôi vào đồ (hấp) thêm một lần nữa.
Những người cần hạn chế ăn xôi
Người muốn giảm cân
Người muốn giảm cân không nên chọn xôi vào thực đơn ăn sáng vì xôi chứa nhiều tinh bột, giống như cơm, có thể gây tăng cân.
Phụ nữ mang bầu
Theo Y học cổ truyền, gạo nếp có vị ngọt, tính ấm, giúp chữa các chứng hư lao, tiêu chảy, thiểu năng tuần hoàn não ở phụ nữ có thai. Tuy nhiên, các bà bầu chỉ nên ăn xôi nếp với lượng vừa phải để tránh nguy cơ tiểu đường thai kỳ và cảm giác khó tiêu, đầy bụng.
Người béo
Những người muốn giảm béo không nên chọn xôi vào thực đơn vì xôi chứa nhiều tinh bột giống cơm, dễ gây tăng cân.
Người đau dạ dày
Người bị đau dạ dày không nên ăn xôi, kể cả bữa sáng. Đỗ xanh và gạo nếp tuy lành tính nhưng tạo ra hơi, gây ợ chua và chướng bụng.
Người bị mụn nhọt
Người có cơ địa nóng dễ bị mụn nhọt nên hạn chế ăn xôi vì xôi có thể làm "nóng trong", gây nổi mụn.
Người có cơ địa nóngXôi có thành phần khá nóng, người có cơ địa nóng dễ bị nổi mụn khi ăn nhiều xôi.
Người già, người mới ốm dậy, trẻ nhỏ
Gạo nếp chứa Amylopectin khó tiêu. Người già, người mới ốm dậy và trẻ nhỏ không nên ăn xôi buổi sáng quá nhiều để tránh vấn đề tiêu hóa.
Người bị mẩn ngứa, mề đay
Người bị mẩn ngứa, mề đay không nên ăn xôi nếp buổi sáng để tránh dị ứng thực phẩm.
Phụ nữ sinh mổ, bị rạch khi sinh con
Phụ nữ sinh mổ hoặc bị rạch khi sinh con nên tránh ăn xôi nếp vì gạo nếp có tính nóng, dễ gây sưng và mưng mủ cho vết mổ.
Những lưu ý khi ăn xôi
Ăn xôi với thịt gà
Xôi – gà là món khoái khẩu nhưng xôi nếp có tính kị với thịt gà. Có thông tin cho rằng ăn thịt gà với cơm nếp có thể sinh ra bạch thốn trùng (sán dây, sán xơ mít).
Ăn xôi nhiều lần trong tuần
Xôi giàu năng lượng và dinh dưỡng, nhưng bạn không nên ăn nhiều xôi. Tốt nhất chỉ nên ăn xôi khoảng 2 lần một tuần.
Ăn xôi thay cơm
Những người muốn giảm béo đặc biệt không nên chọn xôi vào thực đơn vì xôi chứa nhiều tinh bột giống cơm, dễ gây tăng cân.
