Con người ai cũng chỉ sống một lần trên đời. Số phận đã định sẵn mọi chuyện trải qua đều không thể quay ngược trở lại. Con người chỉ còn cách tiếp tục bước về phía trước. Sống ở đời không phải lúc nào cũng như ý muốn, nhiều khi chuyện tiêu cực xảy đến là điều không thể tránh khỏi.
Vẫn biết rằng tai họa khó tránh, nhưng điều này cũng giúp chúng ta có thể học hỏi được từ những người đi trước, tránh được việc mắc sai lầm. Đặc biệt người xưa đã trải qua nhiều tình huống, tích lũy được nhiều kinh nghiệm nên những câu nói truyền lại đều là những bài học quý giá để thế hệ sau học hỏi, chiêm nghiệm.
Chưa kể, những đạo lý đã được đúc rút và lưu truyền từ cả ngàn đời phần lớn đều được gửi gắm qua những câu thành ngữ, tục ngữ cổ. Đến tận ngày nay, nhiều lời răn dạy của cổ nhân vẫn còn giữ được nguyên giá trị.
Trong đó, cổ nhân Trung Quốc có câu rằng: “Giàu không kết bạn, hoạn nạn chớ tìm người thân”. Câu nói này hiểu đơn giản là: “Đừng thăm họ hàng khi nghèo, chớ kết bạn khi giàu”. Thực tế, nguồn gốc của câu nói này xuất phát từ câu chuyện có thật trong lịch sử. Đó chính là câu chuyện của Tô Tần - một thuyết gia nổi tiếng thời Chiến Quốc.
Câu chuyện có thật trong lịch sử
Chuyện xưa kể rằng, từ khi còn trẻ Tô Tần đã theo chân Quỷ Cốc Tử học và lĩnh hội được rất nhiều tri thức của Tung Hoành Gia (học phái trong Cửu Lưu thập gia, thiên về nghệ thuật ngoại giao xuất hiện trong thời kỳ Chiến Quốc).
Đến khi trở về nhà, Tô Tần nói với cha mẹ cùng gia đình rằng bản thân hiện có thể sử dụng ngôn ngữ cùng với khả năng ngoại giao của mình để làm việc lớn. Đầu tiên, ông cần một khoản tiền vốn để có thể bắt đầu sự nghiệp.
Cha mẹ Tô Tần hiểu rõ con trai mình vốn có tham vọng lớn từ nhỏ. Bên cạnh đó, anh trai và chị dâu Tô Tần cũng hết lòng ủng hộ và tin tưởng rằng em mình một ngày nào đó có thể vinh quang trở về. Chính vì thế, gia đình đã lấy hết tất cả số tiền tiết kiệm mà mình có để hỗ trợ cho ông.
Được gia đình hỗ trợ nhiệt tình, Tô Tần càng thêm tự tin. Ông bắt đầu mua sắm những bộ trang phục đắt tiền, mua thêm một chiếc xe ngựa và thuê một người đánh xe để bắt đầu công việc của mình.
Với khả năng của mình, cứ ngỡ Tô Tần sẽ được quân vương trọng dụng. Nếu không làm Tể Tướng, Tô Tần cũng có thể vào hàng quan nhất phẩm. Tuy nhiên, sự thật lại phũ phàng hơn thế. Quân vương khi đó căn bản không hề thích những gì mà Tô Tần thể hiện. Vì thế, ngay cả một chức quan nhỏ cũng không có, Tô Tần còn bị đuổi khỏi kinh thành.
Sau một thời gian lang bạt, tiền bạc không còn một xu, mùa đông rét buốt lại sắp tới nên Tô Tần không còn cách nào khác là quay trở về nhà. Lúc đi hoành tráng đến đâu, khi về lại trắng tay khiến Tô Tần bị gia đình phớt lờ, bạn bè cười nhạo. Đến người chị dâu trước đây luôn khen ngợi, niềm nở với ông giờ cũng khó chịu ra mặt, thường xuyên mắng Tô Tần là ‘vô dụng, chỉ chờ ngồi ăn miễn phí”.
Hiện thực trước mắt khiến Tô Tần vừa đau khổ lại vừa tức giận không thôi. Cũng từ đây, ông quyết tâm phải mạnh mẽ đứng dậy, tôi luyện những điều mình đã được học hỏi. Cuối cùng, mọi cố gắng đã có “quả ngọt”. Tô Tần trở thành vị tướng có sức mạnh đáng nể của Lục quốc.
Quyền cao chức trọng, thế sự thay đổi khiến lòng người cũng thay đổi theo. Cha mẹ, anh chị em và cả bạn bè đều dành cho Tô Tần một ánh mắt hoàn toàn khác. Ai cũng kính trọng, thậm chí nể sợ ông. Người chị dâu năm xưa thường xuyên buông lời cay độc với Tô Tần còn sợ hãi tới mức phải quỳ gối để cầu xin tha mạng.
Đến thời nay vẫn còn giá trị
Từ câu chuyện của Tô Tần, người xưa mới đúc rút ra câu nói rằng: “Giàu không kết bạn, hoạn nạn chớ tìm người thân. Ý nghĩa của câu nói là muốn định hướng giao tiếp trong cuộc sống, muốn nhắn nhủ các thế hệ mai sau cần phải thận trọng trong việc kết giao.
Có thể thấy, đồng tiền ảnh hưởng rất nhiều đến các mối quan hệ trong cuộc sống. Khi bạn nghèo khó, bạn bị người đời coi thường, nói chẳng ai nghe, làm gì cũng bị soi mói, trách mắng. Khi bản thân trắng tay, việc bị người khác coi thường và hắt hủi là điều gần như không thể tránh khỏi.
Chưa kể, nếu đến với nhau chỉ vì quyền lợi thì tình cảm sẽ càng dễ rạn nứt. Chỉ những người bạn đến với nhau từ khi còn khó khăn, lúc trong tay không có gì vẫn đối xử với nhau một cách chân thành, đó mới là bạn đúng nghĩa, đáng để trân quý.
Khác với khi nghèo đói, khi bạn ăn nên làm ra, có trong tay nhiều quyền lực và tiền bạc, thái độ của mọi người xung quanh sẽ lập tức thay đổi. Họ sẽ coi bạn là trung tâm, thường xuyên nịnh hót và lấy lòng. Những lời nói lúc này càng không thể tin, bạn nên cẩn thận.
Tuy nhiên, dù có khó khăn hay nghèo khó thì vẫn phải mạnh mẽ bước tiếp. Tuyệt đối không nên để bản thân gục ngã trước thử thách, chông gai. Hãy như Tô Tần bởi cuộc sống tươi đẹp vẫn luôn rộng mở phía trước cho những người biết vươn lên.
