9 loại tài sản không phải chia khi ly hôn
Điều 35, Điều 44 Luật Hôn nhân và Gia đình 2014 quy định tài sản của vợ chồng trong thời kỳ hôn nhân bao gồm tài sản chung và tài sản riêng.
Trong đó, với tài sản chung, việc định đoạt sẽ do vợ chồng cùng thoải thuận thực hiện hoặc được phân chia theo quyết định/bản án của tòa án nhân dân có thẩm quyền.
Điều 59 Luật Hôn nhân và Gia đình nêu rõ nguyên tắc phân chia, cách thức phân chia.
Ngược lại, tài sản riêng của vợ hoặc chồng là tài sản do vợ hoặc chồng toàn quyền định đoạt.
Việc phân chia tài sản khi ly hôn chỉ được áp dụng với tài sản chung của vợ chồng khi có yêu cầu của vợ hoặc chồng hoặc cả hai. Việc phân chia tài sản này sẽ không được áp dụng với tài sản riêng của vợ/chồng.
Căn cứ theo Điều 43 Luật Hôn nhân và Gia đình 2014, Điều 11 Nghị định 126/2014/NĐ-CP, tài sản riêng của vợ chồng là những tài sản sau:
- Tài sản riêng mà vợ chồng có được trước khi kết hôn;
- Tài sản mà vợ hoặc chồng được thừa kế riêng hoặc được tặng cho riêng trong thời kỳ hôn nhân;
- Tài sản mà vợ hoặc chồng được chia riêng trong thời kỳ hôn nhân theo thỏa thuận của vợ chồng hoặc theo quyết định/bản án đã có hiệu lực của Tòa án nhân dân có thẩm quyền theo Điều 38, Điều 39, Điều 40 Luật Hôn nhân và Gia đình;
- Tài sản được coi là tài sản thiết yếu của vợ hoặc chồng;
- Quyền tài sản đối với đối tướng ở hữu trí tuệ theo pháp luật sở hữu trí tuệ của vợ hoặc chồng;
- Tài sản mà vợ hoặc chồng có được thông qua bản án, quyết định của Tòa án hoặc của cơ quan Nhà nước có thẩm quyền;
- Các khoản trợ cấp hoặc ưu đãi mà vợ chồng có được/nhận được theo quy định của pháp luật về người có công với cách mạng hoặc các quyền tài sản khác gắn liền với nhân thân của vợ hoặc chồng;
- Tài sản mà được hình thành từ tài sản riêng của vợ hoặc chồng (ví dụ bán căn nhà là tài sản riêng của vợ hoặc chồng để mua ô tô hoặc mua căn nhà khác thì ô tô hoặc căn nhà khác cũng là tài sản riêng của vợ, chồng);
- Hoa lợi, lợi tức phát sinh từ tài sản riêng của vợ chồng nhưng đã được phân chia riêng cho vợ hoặc chồng theo quy định tại khoản 1 Điều 40 Luật Hôn nhân và Gia đình 2014;
Lưu ý những tài sản riêng nêu trên nếu được vợ, chồng quyết định gộp/chuyển thành tài sản chung của vợ chồng thì khi ly hôn, chúng cũng sẽ được phân chia theo yêu cầu của các bản.
Tóm lại, việc tài sản nào không phải phân chia khi ly hôn sẽ dựa vào việc xác định tài sản đó là tài sản chung hay tài sản riêng của vợ/chồng. Nếu là tài sản chung thì phải phân chia khi các bên có yêu cầu hoặc theo thỏa thuận. Nếu là tài sản riêng của vợ hoặc chồng thì không phải phân chia.
Cách phân chia tài sản khi ly hôn
Đối với tài sản chung, khi ly hôn, vợ chồng có quyền quyết định phân chia hoặc không phân chia.
Nếu lựa chọn phân chia tài sản chung, vợ chồng sẽ có quyền quyết định thời điểm phân chia, cách thức phân chia cũng như quy trình phân chia cụ thể.
Hiện nay, pháp luật hôn nhân và gia đình cùng các văn bản liên quan khác không quy định thời hạn bắt buộc phải chia tài sản chung sau khi ly hôn vì đây là quyền của người có tài sản.
Do đó, có hai trường hộp có thể xảy ra khi vợ chồng chọn phân chia tài sản chung khi ly hôn:
- Trường hợp các bên tự thỏa thuận về việc phân chia
Với tài sản không cần phải đăng ký quyền sở hữu (như vàng, kim cương, đá quý…): Các bên có thể tự thỏa thuận chia;
Với tài sản phải đăng ký quyền sở hữu (ví dụ nhà đất, xe máy, ô tô,...): Cần phải lập thành văn bản có công chứng hoặc chứng thực để được sử dụng làm căn cứ tiến hành thủ tục đăng ký sang tên, chuyển đổi quyền sở hữu tài sản.
- Trường hợp các bên không thể tự thỏa thuận được về việc phân chia tài sản
Trong trường hợp này, một trong số các bên hoặc cả hai bên có quyền yêu cầu tòa án nhân dân có thẩm quyền thụ lý, giải quyết việc phân chia tài sản chung. Pháp luật về tố tụng dân sự có quy định rõ về trình tự, thủ tục giải quyết việc phân chia tài sản chung của vợ chồng khi ly hôn.
Bên yêu cầu tòa xử lý việc phân chia tài sản chung phải có đơn yêu cầu/đơn khởi kiện kèm tài liệu, chứng từ, chứng cứ chứng minh cho yêu cầu của mình.
