Dọn dẹp bàn thờ không phải là một công việc đơn giản. Bởi lẽ, bàn thờ là nơi hiện diện của thần linh mang lại may mắn cho gia chủ. Chính vì thế, dọn dẹp bàn thờ sao cho không phạm là vô cùng quan trọng.
Đầu tiên, phải chọn được vị trí đặt bàn thờ phù hợp và không được tùy ý xê dịch. Đặc biệt là vị trí đặt bát hương tổ tiên. Bát hương sau khi đã được phù thì thường không chuyển, muốn di chuyển phải làm lễ xin phép.
Cách lau dọn bàn thờ để không tán lộc, động tài
Theo ông Hà Thanh (Viện Nghiên cứu và Ứng dụng tiềm năng con người), trước khi lau dọn bàn thờ (bao sái), người bao sái cần tắm rửa sạch sẽ và dịp này chỉ nên lau sạch đèn nến, đồ thờ, không làm tổng thể như dịp Tết. Tối kị động chạm dịch chuyển bát hương vì quan niệm thần linh, gia tiên khó an vị để phù hộ con cháu.
Nước bao sái bàn thờ là nước 5 thứ thảo dược (quế, hồi, đinh hương, gỗ vang, bạch đàn), hoặc rượu gừng để tẩy uế, làm sạch đồ thờ cúng. Đun sôi cho kỹ những thảo dược đó với 1,5 lít nước, để ấm rồi dùng nước đó để lau rửa bàn thờ và đồ thờ cúng. Nếu muốn thơm hơn thì đun lâu hơn cho nước đặc, hoặc mua thêm hương liệu (đối với bàn thờ lớn, hoặc nhiều bàn thờ). Việc bao sái ai làm cũng được, chỉ cần cẩn thận, tỉ mỉ để tránh đổ vỡ đồ thờ quý, vật phẩm, ảnh gia tiên…
Các nhà tâm linh cũng cho rằng, khoảng 2 - 3 tháng hãy bao sái bàn thờ một lần. Không lau dọn thường xuyên vì khu vực đặt bát hương rất cần tụ khí, nếu động chạm liên tục thì theo tâm linh cũng không tốt. Còn bình thường khi thắp hương chỉ nên lau bàn thờ cho sạch sẽ, không để bụi bẩn, hay mạng nhện dính ở đó.
Cũng theo Nhà nghiên cứu Phật học Nguyễn Mạnh Cường (Viện Phật học), có người bảo việc bát hương đầy chặt chân hương sẽ mang lại tài lộc cho gia chủ. Nhưng cũng có ý kiến cho rằng, phải bao sái sạch sẽ, rút sạch chân hương để bát hương quang quẻ, không che mắt thần linh, gia tiên thì mới phù hộ được cho con cháu. Còn các chuyên gia tâm linh cho rằng, việc tỉa chân hương có thể làm hàng tháng vào dịp cuối tháng để bát hương, bàn thờ luôn sạch sẽ, sáng sủa và tránh hỏa hoạn.
Sau khi lau dọn xong xuôi sẽ đến công đoạn đặt lại đồ thờ lên ban thờ. Trước khi đặt lại đồ thờ lên, dùng 7 tờ tiền vàng đốt rồi hơ 4 phía trên, dưới, phải, trái của bàn thờ. Sau khi đặt lại đồ thờ thì thắp 3 nén hương lên bát hương và vái lạy lần nữa.
Để cẩn thận, người ta thường làm lễ. Cách thức như sau, dùng 7 tờ tiền vàng đốt và làm dấu hơ ở 4 hướng trên dưới trái phải ý là dùng lửa để khai quang, làm sạch, tiền vàng chưa cháy hết thì bỏ vào lò than hoa.
Sau đó, đốt thêm 7 tờ tiền vàng nữa để làm sạch tại các vị trí đặt bài vị, bát hương thần Phật tổ tiên, sau đó mới đặt các đồ vào đúng chỗ.
Cuối cùng là cắm 12 que hương theo thứ tự hướng thời gian: Que thứ nhất cắm ở vị trí 1h, khi cắm thì đọc "niên niên thị hảo niên", tức mỗi năm đều là năm tốt.
Que thứ hai cắm ở vị trí 2h, khi cắm đọc "nguyệt nguyệt thị hảo nguyệt", tức mỗi tháng đều là tháng tốt. Que thứ ba cắm ở vị trí 3h, khi cắm đọc "nhật nhật thị hảo nhật", tức mỗi ngày đều là ngày tốt. Que thứ tư cắm ở vị trí 4h, khi cắm đọc "thời thời vị hảo thời", tức mỗi giờ đều là giờ tốt.
Cứ như vậy cho đến khi cắm hết 12 que hương. Trên đây là những lưu ý cơ bản để mọi người có thể lau dọn bàn thờ đúng cách mỗi dịp cuối năm.
