Khoai tây nảy mầm – “Sát thủ âm thầm” trong gian bếp
Bạn có bao giờ bắt gặp củ khoai tây bị mềm, chuyển màu xanh hoặc bắt đầu nảy mầm và vẫn dùng để nấu ăn? Nhiều người nghĩ rằng chỉ cần cắt bỏ phần mầm là xong, nhưng thực tế không đơn giản như vậy.
Khoai tây khi nảy mầm sẽ sản sinh ra solanine – một loại glycoalkaloid cực kỳ độc hại. Chỉ cần tiêu thụ một lượng nhỏ solanine cũng có thể gây ra các triệu chứng như đau bụng, buồn nôn, nôn ói, tiêu chảy, và trong trường hợp nghiêm trọng, thậm chí có thể ảnh hưởng đến hệ thần kinh trung ương và gây tử vong.
Khoai tây khi nảy mầm hoặc chuyển sang màu xanh thường chứa solanine – một loại độc tố tự nhiên rất nguy hiểm. Dù có nấu chín kỹ thì độc tố này vẫn không bị phá huỷ hoàn toàn. Vì vậy, tốt nhất nên loại bỏ những củ khoai đã mọc mầm hay có dấu hiệu đổi màu để tránh nguy cơ ngộ độc cho cả gia đình.
Cà chua xanh – Đẹp mắt nhưng cực kỳ nguy hiểm
Nếu bạn từng nếm thử cà chua xanh hoặc dùng để làm món muối chua thì hãy cân nhắc lại. Cà chua chưa chín hẳn (vẫn còn màu xanh) chứa alkaloid – hợp chất có thể gây độc, đặc biệt là solanine, tương tự như trong khoai tây mọc mầm.
Khi ăn phải cà chua xanh với số lượng lớn, cơ thể có thể phản ứng bằng cách buồn nôn, nôn, đau đầu, mệt mỏi, tiêu chảy… Đây là điều không ít người đã trải nghiệm nhưng không biết nguyên nhân thực sự là gì.
Lời khuyên: Chỉ sử dụng cà chua khi đã chín đỏ, không dùng quả còn xanh, nhất là khi chế biến món ăn cho trẻ nhỏ hoặc người già có hệ tiêu hóa yếu.
Đậu thận đỏ sống – Nhỏ mà có võ, “đánh gục” dạ dày
Không phải ai cũng biết rằng đậu thận đỏ (kidney beans) nếu không được nấu chín đúng cách lại là một trong những thực phẩm dễ gây ngộ độc nhất. Lý do là vì trong đậu sống chứa lượng lớn lectin – một loại protein độc hại có thể khiến người ăn bị buồn nôn, nôn mửa, đau bụng dữ dội và tiêu chảy chỉ sau vài giờ tiêu thụ.
Điều nguy hiểm ở đây là nhiều người lầm tưởng chỉ cần ngâm đậu hoặc đun sôi vài phút là đủ. Tuy nhiên, thực tế, lectin chỉ bị phá hủy khi đậu được nấu sôi ở nhiệt độ cao trong ít nhất 10 phút.
Theo khuyến cáo từ Cục An toàn thực phẩm (Bộ Y tế), lectin – độc tố tự nhiên có trong đậu thận – không thể bị loại bỏ chỉ bằng cách ngâm nước lạnh hay nấu qua loa. Để đảm bảo an toàn khi sử dụng, đậu cần được ngâm trong nước ít nhất 5 giờ và sau đó nấu sôi tối thiểu 30 phút.
Mộc nhĩ tươi – “Kẻ phản chủ” gây kích ứng da và hô hấp
Mộc nhĩ tươi (nấm mèo tươi) là nguyên liệu quen thuộc trong nhiều món ăn, từ xào, nấu canh đến nhân bánh. Nhưng điều ít ai biết là mộc nhĩ tươi có chứa porphyrin – chất gây nhạy cảm với ánh sáng, có thể khiến da bị viêm, ngứa, thậm chí dẫn đến phù nề thanh quản gây khó thở.
Trường hợp nhẹ có thể chỉ là dị ứng ngoài da, nhưng nặng hơn, người ăn có thể bị rối loạn hô hấp, tụt huyết áp, và phải nhập viện cấp cứu.
Lưu ý: Tuyệt đối không ăn mộc nhĩ khi còn tươi. Hãy phơi khô, ngâm kỹ và nấu chín hoàn toàn trước khi sử dụng.
Khế – Trái cây “vàng” với người khỏe, “độc” với người bệnh thận
Khế là loại trái cây giàu vitamin C, có vị thanh mát, thường được dùng trong các món ăn dân dã. Tuy nhiên, với người mắc bệnh thận – đặc biệt là suy thận hoặc đang chạy thận nhân tạo – khế có thể trở thành “thuốc độc”.
Khế chứa caramboxin – một hợp chất độc hại với hệ thần kinh, không thể được đào thải qua thận yếu. Khi người bệnh thận ăn khế, độc tố tích tụ trong cơ thể gây ra các triệu chứng như nấc cụt kéo dài, lú lẫn, động kinh, thậm chí là tử vong.
Bác sĩ CKII Nguyễn Thị Mai Anh cảnh báo: “Chỉ một lượng nhỏ khế cũng có thể gây nguy hiểm với người suy thận. Tốt nhất, bệnh nhân nên tránh tuyệt đối loại trái cây này.”
Lời nhắc nhẹ mà sâu sắc: Cẩn trọng với những điều tưởng là nhỏ
Sự an toàn trong bữa ăn không chỉ đến từ việc thực phẩm có sạch hay không, mà còn phụ thuộc rất nhiều vào cách chúng ta lựa chọn và chế biến. Những loại thực phẩm kể trên không hề xa lạ, nhưng đôi khi chính vì sự quen thuộc ấy mà chúng ta chủ quan.
Vậy nên, đừng ngại nhắc bố mẹ, ông bà mình bỏ đi những món "quen tay" mà tiềm ẩn rủi ro. Một chút thay đổi nhỏ hôm nay có thể mang lại sự bình an lâu dài cho cả gia đình.
