 |
| Đà Lạt |
Trong sự thiếu thốn tự tin, mờ nhạt cá tính thường người ta hay vội vã khẳng định mình bằng cách chạy theo hình ảnh của người khác. Với một thành phố cũng vậy. Thế nên mới có chuyện kệch cỡm đau lòng khi cả khu nhà ở kiểu xứ lạnh nằm ngay bờ một thành phố biển phía Nam; hay cố làm một đại lộ thẳng tắp thênh thang giữa một đô thị có dáng vẻ núi đồi chập chùng lãng mạn,
Đà Lạt là thành phố có thừa cá tính để không phải làm điều đó.
Vì tôi tin còn có một Đà Lạt khác nữa trong từng hơi thở núi đồi, Đó là...
Một Đà Lạt thường nhật
Và chỉ riêng nó là đủ lớn hơn mọi điểm du lịch của Đà Lạt cộng lại. Khách du lịch đến Đà Lạt, với cái lạnh mơn man, sương mù bất chợt, thông reo, đồi cỏ và những con đường uốn lượn thấp thấp cao cao...đã gần đủ cho một ấn tượng du lịch trọn vẹn. Những điểm du lịch có tên (như Suối Vàng, hồ Than Thở, thác Cam Ly...) chỉ giữ vai trò nhấn nhá cho ấn tượng về Đà Lạt thêm đậm nét. Sự đầu tư cường điệu thái quá của các điểm du lịch tập trung là một sai lầm mang lại thiệt hại kép. Hoạt động khai thác thương mại gia tăng đến mức làm méo mó và nhếch nhác các điểm du lịch đồng thời với sự thiếu chăm sóc thích đáng môi trường thiên nhiên và xã hội của Đà Lạt vốn góp phần quyết định cảm xúc du lịch của khách. Tại sao phải đến mua vé viếng thăm một điểm nào đó mới là du lịch trong khi đi loanh quanh một con đường nhỏ, thả mắt qua những rào hoa dại, co ro cùng với vài vạt cỏ ướt sương....đã đủ đọng lại cho du khách một Đà Lạt thật gần gũi.
Tôi tự cho mình có trách nhiệm một công dân của Đà Lạt nếu xét về lòng đam mê của tôi đối với thành phố cao nguyên đầy quyến rũ này. Còn xét về phẩm chất của một đô thị, Đà Lạt có đủ uy lực để cật vấn những người làm chuyên môn kiến trúc.
Thành phố của những ban công
Đà Lạt đẹp trong chập chùng đồi núi của nó. để thụ cảm hết nét đẹp tranh thủy mặc với đủ gần xa cao thấp, không thiếu vai trò của những ban công đô thị. Đó là khúc cong của con đường trên triền đồi cao, bất ngờ ném tầm nhìn của du khách vào một khoảng không bao la trước mặt với nhiều lớp cảnh quan gần xa bên dưới. Không thể có ấn tượng đầy đủ Đà Lạt nếu chưa từng đứng ở ban công khách sạn Ngọc Lan, nhà thờ Con Gà, dốc Hòa Bình và nhiều nhiều nữa. Đà Lạt đã và sẽ đánh mất đặc thù đô thị quý giá nếu không giữ thoáng được những ban công đô thị quan trọng như dốc Hòa Bình (đã bị khách sạn Hải Sơn che chắn).
Những con đường lười biếng
Ở những nơi như Đà Lạt, cảm giác nhàn tản là thứ có giá trị kinh tế. Sự chậm rãi trong xê dịch đối với Đà Lạt không phải là nhược điểm mà ngược lại. Bởi vì Đà Lạt là một thành phố du lịch nghỉ dưỡng. Và những con đường lười biếng! Cùng nhàn tản với họ! Đà Lạt cần nói không với nhà phố phân lô, đại lộ và những ô phố bàn cờ.
Và những con người đắm say
Đó là chị L., một giáo viên của Đà Lạt. Ngay từ thời sinh viên chị đã khắc họa diện mạo Đà Lạt quê hương chị với những góc nhìn say đắm của riêng mình. Ngắm nhìn Mimosa sáng sớm ở Giáo hoàng học viện, hồng hôn thì phải nhìn ở đoạn dốc sau viện Pasteur, phải đi cắt một ngọn đồi để nhìn được ở góc đẹp nhất của ngôi nhà nguyện, sương mù thì phải ở dốc Hòa Bình những sáng trời rất lạnh...
Đó là nhiếp ảnh gia Nguyễn Bá Mậu, người mãi cho đến tuổi đã cao mà vẫn cần cù như một nông dân, đội sương gió ngày ngày để chắt chiu từng góc ảnh đẹp của Đà Lạt.
Và nhiều lạ khác nữa ở những người Đà Lạt tôi quen, sinh trưởng ở đây, đều tự hào và say đắm về Đà Lạt của mình. Say đắm đến mức có thể trở thành một kiến trúc sư Đà Lạt đáng tin cậy.
Đà Lạt bây giờ có thể còn nhiều chuyện chưa ổn, nhưng Đà Lạt đã mang trong lòng một vốn liếng đủ uy lực để đòi hỏi chúng ta rồi phải cư xử thật chín chắn với nó.
- KTS Nguyễn Văn Tất
[links()]
